Geri Dön

Türkiye Türkçesinde mutluluk ve üzüntü göstergeleri

Happiness and sadness signs in Turkish language

  1. Tez No: 190880
  2. Yazar: BAYRAM ÇETİNKAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ.DR. ÇETİN PEKACAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2006
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 569

Özet

Bu çalışmada, Türkiye Türkçesindeki mutluluk ve üzüntü göstergelerininanlam yapısı incelenmiştir. Bu amaçla Türk Dil Kurumu tarafından yayımlananTürkçe Sözlük ve Ömer Asım AKSOY tarafından hazırlanan Deyimler Sözlüğütaranarak mutluluk ve üzüntü göstergeleri tespit edilmiştir. Tespit edilen bugöstergelerin karşıladığı kavramları belirlemek için duygu varlığının yapısı gözönünde bulundurularak belirli bir olay örgüsüne dayanan 35 roman içerisindebağlama dayalı bir anlam incelemesi yapılmıştır.Bunun yanında mutluluk ve üzüntü göstergeleri metaforik ve metonomikyönden incelenerek toplumun soyut nitelikteki duygu kavramlarını karşılamadaizlediği yollar belirlenmiştir.Türkçenin söz varlığında 1415 mutluluk ve üzüntü göstergesi tespitedilmiştir. Bu göstergelerin 437'sini mutluluk göstergeleri, 978'ünü ise üzüntügöstergeleri oluşturur. Söz varlığındaki üzüntü göstergelerinin, mutlulukgöstergelerine göre sayıca fazlalığı, taranan eserlerdeki kullanım sıklıklarında dakendini gösterir.Duygu kavramlarının karşılanması ile ilgili olarak Türkler, dünyadaki diğertoplumlara benzer yaklaşımlar sergilemektedir. Bu durum, söz varlığımızdametaforik ve metonomik yapıdaki mutluluk ve üzüntü göstergelerinde de kendinigösterir.

Özet (Çeviri)

In this work, happiness and sadness signs? semantic structures have beenanalyzed in Turkish. Therefore Turkish Dictionary by Türk Dil Kurumu and IdiomDictionary that had been prepared by Ömer Asım AKSOY, have been observed andhappiness and sadness signs have been determined. To make an analysis on theirmeanings, their usage have been taken into consideration in context in 35 novels.In addition to this, happiness and sadness signs? have been analyzedaccording to their metaphoric and metonymic structures and so, the process ofnaming emotion concepts have been determined.In Turkish vocabulary, 1415 happiness and sadness signs have been gathered.Happiness signs are 437 and sadness signs are 978. In vocabulary, sadness signs aremore than happiness signs. Sadness signs? excess draw attention at their frequency ofusage in observed novels.On naming emotion concepts, Turkish people treat like other people in world.This case appears in metaphoric and metonymic structures of happiness and sadnesssigns.

Benzer Tezler

  1. Yeni Uygur Türkçesinde ünlemler

    Exclamations in the New Uygur Turkish

    HATİCE SÜSLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NEŞE HARBALİOĞLU

  2. Türkiye Türkçesi ile Kırgız Türkçesindeki mutluluk/mutsuzluk kavramı ile ilgili fiil ve deyimlerde anlam ilişkisi

    Meaning relationships of idioms and verbs expressing happiness and unhappiness between Turkey Turkish and Kirghiz Turkish

    YASİN ŞERİFOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DilbilimSakarya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VAHİT TÜRK

  3. Tanıspay Şinjin'in Irıs Ekelgen İjemci adlı eseri ve Altay Türkçesinde isim (İnceleme-metin aktarımı-tıpkıbasım)

    The Story of Iris Ekelgen İjemci Written by Tanıspay Şinjin and Noun in Altai Turkish (Examination-translation-facsimile)

    ABDULLAH ELCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASİYE MEVHİBE COŞAR

  4. Berdibek Sоkpakbayev'in 'Çоcukluk Dönemine Yоlculuk' (Balalıg Şakka Sayahat) adlı eserinin Türkiye Türkçesine kazandırılması ve değerler eğitimi açısından incelenmesi

    The analysіs оf the lіterary wоrk оf Berdіbek Sоkbayev, 'A jоurney tо chіldhооd' improvement of Turkey Turkish and іn terms оf teachіng values

    ELMİRA MONTANAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve Edebiyatıİnönü Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİM DURUKOĞLU

  5. Türkiye Türkçesinde soru sözcüklerinin çekim morfolojisi

    Inflectional morphology of question words in Turkish

    AİYM KUZENBAYEVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN