Türkiye Türkçesinde mutluluk ve üzüntü göstergeleri
Happiness and sadness signs in Turkish language
- Tez No: 190880
- Danışmanlar: DOÇ.DR. ÇETİN PEKACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 569
Özet
Bu çalışmada, Türkiye Türkçesindeki mutluluk ve üzüntü göstergelerininanlam yapısı incelenmiştir. Bu amaçla Türk Dil Kurumu tarafından yayımlananTürkçe Sözlük ve Ömer Asım AKSOY tarafından hazırlanan Deyimler Sözlüğütaranarak mutluluk ve üzüntü göstergeleri tespit edilmiştir. Tespit edilen bugöstergelerin karşıladığı kavramları belirlemek için duygu varlığının yapısı gözönünde bulundurularak belirli bir olay örgüsüne dayanan 35 roman içerisindebağlama dayalı bir anlam incelemesi yapılmıştır.Bunun yanında mutluluk ve üzüntü göstergeleri metaforik ve metonomikyönden incelenerek toplumun soyut nitelikteki duygu kavramlarını karşılamadaizlediği yollar belirlenmiştir.Türkçenin söz varlığında 1415 mutluluk ve üzüntü göstergesi tespitedilmiştir. Bu göstergelerin 437'sini mutluluk göstergeleri, 978'ünü ise üzüntügöstergeleri oluşturur. Söz varlığındaki üzüntü göstergelerinin, mutlulukgöstergelerine göre sayıca fazlalığı, taranan eserlerdeki kullanım sıklıklarında dakendini gösterir.Duygu kavramlarının karşılanması ile ilgili olarak Türkler, dünyadaki diğertoplumlara benzer yaklaşımlar sergilemektedir. Bu durum, söz varlığımızdametaforik ve metonomik yapıdaki mutluluk ve üzüntü göstergelerinde de kendinigösterir.
Özet (Çeviri)
In this work, happiness and sadness signs? semantic structures have beenanalyzed in Turkish. Therefore Turkish Dictionary by Türk Dil Kurumu and IdiomDictionary that had been prepared by Ömer Asım AKSOY, have been observed andhappiness and sadness signs have been determined. To make an analysis on theirmeanings, their usage have been taken into consideration in context in 35 novels.In addition to this, happiness and sadness signs? have been analyzedaccording to their metaphoric and metonymic structures and so, the process ofnaming emotion concepts have been determined.In Turkish vocabulary, 1415 happiness and sadness signs have been gathered.Happiness signs are 437 and sadness signs are 978. In vocabulary, sadness signs aremore than happiness signs. Sadness signs? excess draw attention at their frequency ofusage in observed novels.On naming emotion concepts, Turkish people treat like other people in world.This case appears in metaphoric and metonymic structures of happiness and sadnesssigns.
Benzer Tezler
- Yeni Uygur Türkçesinde ünlemler
Exclamations in the New Uygur Turkish
HATİCE SÜSLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE HARBALİOĞLU
- Türkiye Türkçesi ile Kırgız Türkçesindeki mutluluk/mutsuzluk kavramı ile ilgili fiil ve deyimlerde anlam ilişkisi
Meaning relationships of idioms and verbs expressing happiness and unhappiness between Turkey Turkish and Kirghiz Turkish
YASİN ŞERİFOĞLU
Doktora
Türkçe
2011
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT TÜRK
- Tanıspay Şinjin'in Irıs Ekelgen İjemci adlı eseri ve Altay Türkçesinde isim (İnceleme-metin aktarımı-tıpkıbasım)
The Story of Iris Ekelgen İjemci Written by Tanıspay Şinjin and Noun in Altai Turkish (Examination-translation-facsimile)
ABDULLAH ELCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASİYE MEVHİBE COŞAR
- Berdibek Sоkpakbayev'in 'Çоcukluk Dönemine Yоlculuk' (Balalıg Şakka Sayahat) adlı eserinin Türkiye Türkçesine kazandırılması ve değerler eğitimi açısından incelenmesi
The analysіs оf the lіterary wоrk оf Berdіbek Sоkbayev, 'A jоurney tо chіldhооd' improvement of Turkey Turkish and іn terms оf teachіng values
ELMİRA MONTANAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİM DURUKOĞLU
- Türkiye Türkçesinde soru sözcüklerinin çekim morfolojisi
Inflectional morphology of question words in Turkish
AİYM KUZENBAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN