Resimde göstergebilim, çocuk resimlerinin göstergebilimsel çözümlenmesi (ilköğretim 8.sınıf)
Semiology in art, analysing the children pictures as semiological (elementary 8th grade)
- Tez No: 191706
- Danışmanlar: PROF.DR. AYLA ERSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Güzel Sanatlar, Education and Training, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Resim-İş Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
ÖZETGöstergebilim çeşitli işitsel, görsel, devimsel dizgilere; resim, sinema, fotoğraf gibiçeşitli sanat etkinliklerine, toplumsal ilişkileri düzenleyen kurallara, davranış biçimlerinedeğin uzanan geniş bir alanı kapsar. Anlam aktaran ya da içeren tüm oluşumlarda kendinivareder. Göstergebilim incelediği alanın kendine özgü yasalarını belirlemeyi, işleyişkurallarını saptamayı, inceleme yöntemlerini oluşturmayı, betimleme ve açıklamaişlemlerini gerçekleştirmeyi hedefler.Çağdaş göstergebilimin başlıca iki öncüsü vardır: C.S. Pierce ile FerdinandSaussure.Pierce'e göre gösterge (representamen) bir kimse için herhangi bir şeyinyerini,herhangi bir sıfatla ya da herhangi bir bakımdan tutan şeydir. Gösterge bu özelliğiile kendi dışında bir nesne, olgu, varlık belirtebilen öğedir. Gösterge gösteren vegösterilenden oluşur.Saussure'a göre de bir anlam aktarıcı olan gösterge, gösteren niteliğindeki imge ilebir kavramı işaret eden gösterilenin birleşimidir.Gösterenler düzlemi anlatım düzlemini, gösterilenler düzlemiyse içerik düzleminioluşturur. Gösteren öğe maddi ve duyusaldır. Sözcük, boya, taş olabilen bu öğe duyusalgerçekliği verir. Esas gerçeklikse anlam varlığını oluşturan gösterilendir. Göstergenin ikibağlantısal öğesinden biri olan gösterilen, göstergeyi kullananın bundan anladığı şeydir.Onu gösterenin karşıtı yapan şey, gösterenin bir aracı niteliği taşımasıdır.Anlamlama ise gösteren ile gösterileni birleştiren ve ürünü gösterge olan edimdir.Sanat da kendine ait bir dile sahiptir ve o da göstergeler sistemine sahiptir. Sanatyapıtı bir maddi varlık (dışsal simge), maddi varlığı ortaya getiren sanatçı bilinci ve yapıtıalgılayan anlamlandıran bilince dayanır. Estetik nesne olan sanat yapıtı toplum bilinciiçinde yer alarak anlam kazanır. Eserin kendisi duyularımıza hitap ederken maddi olmayannesnesi kavram olarak bilincimizde yerini alır. Yani sanat yapıtı ne yaratıcısının ruhdurumuyla ne algılayanın ruh durumuyla özdeşleştirilmelidir. Yapıtın gösterge niteliğifarklı öğelerin birleşmesinde temellenir. Bu öğeler;1) Duyusal olarak kavranan maddi yapıtvii2) Estetik nesne (ortak bilinçte kökleşen anlam-kavram)3) Gösterilen şey ile ilgiYukarıda değindiğimiz gösterilen ve gösterge kavramları sanat yapıtında da vardır.Resim için kullanılan araçlar, aynı dildeki sözcükler gibi, göstereni oluşturur. Bu duyusalgerçekliğin yanında, yaşanmış ya da hayali bir gerçekliğin yerine konan anlam-ki bununiçin göstereni araç olarak kullanır- gösterilendir. Yapıt anlamını bulabilmek için özneyeihtiyaç duyar. Ancak bu özne ve bilinç bireysel olmaktan çok toplumsaldır. Her döneminkendine özgü semiolojik anlamı vardır ve bu nedenle her sanat eseri belli bir döneminiteleyebilir.Sanat yapıtı içinde doğduğu kültürün bir parçasıdır. Dolayısıyla bu kültür sanatyapıtının içinde yer alır. Bu haliyle taşıdıklarından ve gösterdiklerinden dolayı ayrıca biriletişim fonksiyonuna da sahiptir.Bir sanat eseri incelenirken göstergebilimsel niteliği göz önünde bulundurulmalıdır.Eser sadece biçimsel anlamda ve kompozisyon düzeni olarak yahut sadece bir ruhdurumunun belirteni olarak algılanırsa eksik anlaşılmış olacaktır.Öğrencilerin-çocukların kendini ifade etme şansını yakaladığı sanat derslerinde deaynı zamanda bir iletişim fonksiyonunu gerçekleştirmeyi sağlayan resimlerinanlaşılmasında ve bu yolla çocukla iletişimin kurulmasında göstergebilim başvurulmasıgereken önemli bir kaynaktır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTSemiology covers a huge field like visual and auditory systems and some artisticcreations like art, cinema, and photography, which extends to rules that organize socialrelations, behaving models. It exists itself in all forms which transmits and containsmeaning. Semiology aims to create research methods, its own rules with its procedure andto realize descriptions and explanations.Modern semiology has two main scientists: C.S. Pierce ile Ferdinand Saussure.According to Pierce a sign is a thing that takes place of something in whatever rolefor someone. In this situation a sign is an element that shows a thing, a fact or aconfiguration that differences from itself. A sign occurs from signifier and signified.Also in respect of Saussure a sign that transmits meaning is an entegration ofimage and signified which shows a concept.Signifier plane composes exposition plane and signified plane composes contentplane. Signifier element is material and sensorial. This element which can be a word, paintor a rock, gives a sensorial reality. But the basic reality is signified which occurs meaningexistence. Signified is the meaning that is understood by the user of it. The thing whichmakes it the opposite of signifier is mediator character that it carries.Also art has its own language and its sign system. An artistic work is based on onematerial object, the conscious that produce it and the conscious which is understood by.The artwork which is an aesthetic object has its meaning in the social conscious. When theartwork, itself addresses to our sense, its object which is not material takes place in ourconscious as a concept. The sign character of the artwork is based on the conjunction of theelements. These elements;1) Material work which is understood as sensorial2) Aesthetic object (meaning in common conscious)3) The relation with the signifiedThe artwork also has signifier and signified. All the things (techniques, way ofdrawing) which we use for artwork, occur the signifier like the words in linguistic. Inaddition to sensorial reality the meaning which is put in place of a reality that happened orixas a dream (that uses the signifier as a mediator), is signified. The artwork needs a subjectto have its meaning but this meaning is much more social than being personal. Because ofevery period has its own semiologic meaning, every artwork can modify a definite period.The artwork is a part of the culture which it was born in it so that culture takes partof in this artwork. Due to its transmitting and demonstration function it has a connectionfunction.When an artwork is being observed, its semiological character shouldn?t beforgotten. This observation should be misunderstood when it is seen as only a technicalcomposition or a soul expression.Semiology is an important source which can help in art education to understandpictures of children by the connection function. That may be useful to realize childrenworld at art lessons that students have chance to express themselves in.
Benzer Tezler
- Semiyolojik açıdan soyut resimde imge
Image in abstract art from the view of semiology
MUTEBER BURUNSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE HALIÇINARLI
- Resimde göstergeler ve kurgusal biçimler ilişkisi
The Relationship of signs and fictional forms in painting
FERHAT ÖZGÜR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1997
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. M. ZAHİT BÜYÜKİŞLEYEN
- Balkan Naci İslimyeli'nin eserlerinin göstergebilimsel analizi
Semiotics analysis of Balkan Naci iİslimyeli's drawings
ELİF SABANCI
- İmgelem, imge ve simgenin figüratif ve non-figüratif resimde kullanımları açısından incelenmesi
Study of image, imagination and symbol in figurative and non-figurative art
FERHUNDE ALGAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UMUR TÜRKER
- Çağdaş Türk resim sanatında çoban imgesinin göstergebilimsel incelenmesi
A semiotic study of the shepherd's image in contemporary Turkish painting
MUSTAFA BARKIN GARİP
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. CEMİLE DİDEM ÖZIŞIK KAKHIA