Türkmenistan'ın mimarisinde değişim ve devamlılık
Alteration and continuity in Turkmenistan's architecture
- Tez No: 199865
- Danışmanlar: PROF.DR. İBRAHİM NUMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
ivTÜRKMENİSTAN'IN MİMARİSİNDE DEĞİŞİM VE DEVAMLILIK(Yüksek Lisans Tezi)Hoşgeldi TAJİBAYEVGAZİ ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜŞubat 2007ÖZETTürkmenistan'ın topraklarında binlerce yılın devamında yaşamış halklarşehirleri oluşturup, buralara çeşitli yapıları yerleştirmişlerdir. Tarihiolaylar sadece şehirlerin değil, gelişimlerin de viran olmasına sebepolmuştur. Şimdi onların kalıntıları maddi medeniyetin ve ilk olarak da,mimari eserlerin kıymetli izleridir. Türkmen halkının tarihi geçmişiniöğrenmekte bu kıymetli eser izlerinin değeri büyüktür.Türkmenistan'ın eski topraklarında M.Ö. XII-VIII asırlarda ortaya çıkmış?Ceytun? ve ?Anev? medeniyetlerinde, İslam öncesi devrinin sosyo-ekonomik ve kültürel gelişimine bağlı olarak mimari yapılaşmalarbaşlamıştır. Bu devirde ilk mimari yapıları oluşturan barınma evtoplumları ortaya çıkmıştır. Komşu ve yakın çevrelerdeki medeniyetlerinetkisi hem de, yavaş-yavaş yerleşik hayata geçilmesi, yapılaşmalarındeğişimine-gelişimine sebep olmuştur. Değişimlerin devamındaöneceleri tek odalı evlerden ibaret olan barınma evleri yerine çok odalıbarınma ev toplumlarını oluşturan mahalle grupları ortaya çıkmıştır.Sözkonusu devirde, yerleşik hayatın üst seviyeye ulaştığı dönemlerdebirçok mahalle gruplarından oluşmuş kaleler, toplumsal ve ekonomikdurumu şartlandırmış üretici sektörüne bağlı olarak gelişmiştir. Şehirtipli kalelerin oluşumu ve Güney Türkmenistan'da şehir medeniyetininvortaya çıkışı; mimarlık tarihinde belli bir oluşumdur ve bu mimarlıktakiyeniliklerin, özellikle de şehirleşmenin maddi medeniyete daha sıkyaklaşması olarak bilinmektedir. VII asırda İslam fethi ile başlayanyepyeni bir inaç ve kültür, Türkmenistan'ın topraklarında farklı bir devribaşlatmıştır. Buna bağlı olarak çeşitli medeniyetlerin etkisindedeğişerek devam etmiş mimari yapılaşma, Orta asırlardakiTürkmenistan'ın İslam devri, XIX asrın sonları ve XX asrın başlarıylabaşlayan Çarlık Rusya'sı devrine kadar, daha çok dini ve toplumsalyapıları oluşturan köşkler, kervansaraylar, medreseler, mescitler vediğer eserlerin yapımıyla gelişmiştir. Çarlık Rusya'sı ve SSCB dönemiile başlayan ülkenin mimari kalkınmasındaki değişimler, o zamanlarşehirlerde endüstri binaları, sanayi sektörü ve çeşitli fabrikalarınyapımıyla devam ettirilmiştir. Bu dönemlerde yurdun ekonomik, maddive medeniyetindeki değişimler, mimarinin önemli özellikleri-onun şehiryapılaşması temel anlamda ortaya çıkmıştır. Türkmenistan'da Sovyetmimarisi kendi gelişimindeki sanatsal akımlarında öncelikle Orta Asyamimarisinin formlarından ve yöntemlerinden yararlanma karakterinesahiptir. Sonuç olarak; Bağımsızlığını kazanan TürkmenistanCumhuriyeti'nin yeni dönem mimarisi-değişen ülke politikalarısonucunda ileri yönde gelişerek, çağdaş mimarinin geleneksel biçimlerile bir arada kullanıldığı eserlerin sahibidir. Bu eserler, değişerek devametmekte olan Bağımsız ve Tarafsız Türkmenistan'ın vitrininioluşturmaktadır.Bilim Kodu : 803. 1.100Anahtar Kelimeler : Türkmenistan, Mimari, Değişim, Tarih, DevamlılıkSayfa Adedi : 120Tez Yöneticisi : Prof. Dr. İbrahim NUMAN
Özet (Çeviri)
viALTERATION AND CONTINUITY IN TURKMENISTAN?S ARCHITECTURE(Graduate MS Thesis)Hoshgeldi TAJIBAYEVGAZİ UNIVERSITYINSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGYFebruary 2007ABSTRACTNations, who lived in Turkmenistan?s lands during the thousands ofyears forming cities, placed various constructions to these places.Historical events were not only reason of destruction of cities, but theyalso were reason of destruction of development. Now, their remains arevaluable tracks of material civilization and first of all, of architecturalwork. The worth of these valuable work tracks is big when we learnTurkmen nation?s historical past.?Ceytun? and ?Anev? civilizations which appeared in B.C. XII-VIIcenturies in Turkmenistan?s former lands began commencement ofarchitectural construction being tied to socio-economic and culturaldevelopment of period before Islam (Moslem). In this period appearedaccommodation house communities which formed first architecturalconstructions. The effect of neighbor civilizations and civilizations innear vicinity and the slowly pass to settled life were reason in alterationand development of buildings. During alteration appearedneighborhood groups which formed many-roomed accommodationhouse communities instead of previously one-roomed accommodationhouses. In this period when settled life reached high level terms,castles forming from many neighborhood groups developed depend onviiproducing sector which is conditioned social economic condition. Theformation of city typed castles and appearance of city civilization insouth Turkmenistan; were visible formation in architecture history andnewness in this architectural, especially it is known like so far closeapproach of urbanization to material civilization. In VII century brand-new belief and culture which began with Islam began differentrevolution in Turkmenistan?s lands. Being tied to this differentcivilization?s effect, architectural construction which continued it?salteration, Turkmenistan?s Islamic period in middle centuries, till TsaristRussian revolution which began late XIX century and beginning of XXcentury, and yet being developed by palaces, caravansaries, madrasas,mosques and other working constructions which formed many religionand social construction. The alterations in architectural advance inTsarist Russian and countries beginning the USSR term, and that timesit is continued by industrial buildings in cities, the textile industrysector and different factories. In this terms alteration in country?seconomic, material and civilization, architecture?s important features-inbasic sense appeared its city construction. The Soviet architecture inTurkmenistan in its own advance?s artistic current prior own characterto benefit from forms and methods of Middle Asia?s architecture. Inconclusion, the new architecture term of independent Turkmenistan-republic which developed in forward to direction in consequence oferratic country?s politics is owner of magnificent work of art which wasused with modern architecture?s traditional forms together. This worksof art form showcase of Independent and Neutral Turkmenistancontinuing to alter (develop).Science Code : 803. 1.100Key Words : Turkmenistan, Architecture, Alteration, Histori,ContinuityPage Number : 120Adviser : Prof. Dr. Ibrahim NUMAN
Benzer Tezler
- Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)
KADRİ AĞGÜN
Doktora
Kırgızca
2016
TarihKyrgyz State University named after I ArabaevTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV
- Türk mimarisinde kervansarayların gelişimi: Orta Asya ve İran'da kervansaray mimarisi
The development of caravanserais in the Turkish architecture: Caravanserai architecture in Central Asia and Iran
ATANUR KAYA
Doktora
Türkçe
2025
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. JALE ÖZLEM OKTAY ÇEREZCİ
- Türkmenistan'da eğitim sistemi ve Türk tarihinin öğretimi
Education system of Turkmenistan and teaching of Turkish history
NOVBAHAR UMBAROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH DEMİREL
- Türkmenistan'ın ekonomik gelişmesinde yabancı yatırımların rolü ve önemi
The role and importance of foreign investments in economical development of Turkmenistan
KERİM BABAYEV