Vergi incelemesi ve neticesinde yapılan tarhiyatların verimliliği
Tax examination and the effectiveness of the assessments carried out as a result of it
- Tez No: 204298
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET PALAMUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
ÖZETYazar : Harika M. KIRGIL BAŞAKÜniversite : Uludağ ÜniversitesiAnabilim Dalı : MaliyeBilim Dalı : MaliyeTezin Niteliği : Yüksek Lisans TeziSayfa Sayısı : 89Mezuniyet Tarihi : 26 / 12 / 2006Tez Danışman(lar)ı : Prof. Dr. Mehmet E. PALAMUTVERGİ İNCELEMESİ VE NETİCESİNDE YAPILAN TARHİYATLARINVERİMLİLİĞİEkonomik hayatta devletlerin varlığını sürdürebilmek içinbaşvurdukları en önemli gelir kaynağı vergilerdir. Beyan esasına dayalı vergisistemlerinde ise idarenin ve mükelleflerin kanunlarla belirlenen ilkelerçerçevesinde hareket edip etmediklerini tespit etmek amacıyla vergi denetimidevreye girmektedir. Vergi denetimi geniş anlamıyla mükelleflerin beyanlarınındoğruluğu yanında idarenin yaptığı işlerin doğruluğunun saptanması (teftiş) vepersonelin gerektiğinde soruşturmasının (tahkikat) yapılmasını dakapsamaktadır. Çalışmamızda vergi incelemesinin ne olduğu kimler tarafındanyapıldığı, yetkiyi nereden aldıkları, vergi incelemesini yapan birimlerinverimliliği, vergi incelemesinin verimliliği ölçülürken dikkat edilmesi gerekenhususlar üzerinde durulmuştur. Vergi incelemesi daha önceleri yalnızca defterve belgeler üzerinde yapılabiliyor iken serbest delil sistemi ile 1980 yılındanitibaren defter belge dışındaki harici veriler de kullanılabilir hale gelmiştir. Tabiiburada ispat, delil ve karine kavramları devreye girmiştir. Vergi incelemesiyapılırken hem inceleme elemanı ve hem de incelemeye tabi tutulan tarafındandikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bunlardan bazılarıörneğin; İnceleme elemanı incelemeyi mükellefin iş yerinde yapmalıdır. Ayrıcamesai saatleri dışında mükelleften izin alınmadığı sürece vergi incelemesiyapılamaz. İncelemeye tabi tutulan incelemenin her safhasında incelemeelemanından bilgi isteyebilir.Vergi incelemesinin ülkemizde çok sayıda denetim birimitarafından gerçekleştirildiği her zaman eleştiri konusu yapılmış olmakla beraberbazı yabancı ülkelerde incelemeyi yapan birimler konusunda yapılanaraştırmada tüm ülkelerde vergi incelemesini birden fazla birimin yaptığı tespitedilmiştir.Vergi incelemesinin verimliliğinden söz ederken inceleme işiniyapanların sorunları, mükelleflerin sorunları, kanunların yeteri kadar açıkolmaması gibi hususların dikkate alınmasının yerinde olacağı düşünülmektedir.Vergi kayıp ve kaçağını, kayıt dışı ekonomiyi önlemede en önemliaraç olan vergi incelemesinin etkinliği için alınması gereken bazı önlemlervardır. Bunlar servet beyanının uygulanması mükelleflere nereden buldun diyesorulabilmesi, zaman kaybının önlenmesi açısından incelemelerdestandardizasyona gidilmesi, sektörel incelemelere ağırlık verilmesi, denetimbirimleri arasında görev tanımı ve ayrımının iyi yapılması, İnceleme sonucundatarhiyat öncesi uzlaşma müessesesinin uygulanması ve inceleme elemanıtarafından yapılan incelemenin her iki tarafa açısından da hukuki sonuçdoğuracağının unutulmaması gibi hususlardır. Diğer bir tedbir de incelemeelemanlarının inceleme dışında diğer görevlerden mümkün olduğunca uzaktutulmaları gereğidir. İnceleme elemanlarının teknolojiden uzak kalmamaları vegünümüzde önem kazanan toplam kalite yönetimi çalışmalarına tabi tutulmalarıgerekmektedir. Maliye Bakanlığı tarafından bu konuda yapılan çalışmalaroldukça zayıf kalmaktadır.Ayrıca 2005 yılında Maliye Bakanlığı denetim birimleri ve idarimakamların toplam Türkiye genelinde 104.578 vergi incelemesi yaptıkları buincelemelerin 50.700 adedini vergi denetmenlerinin gerçekleştirdiği veincelemeye tabi tutulan mükelleflerin 100 YTL tutarında kazanca karşılık 119YTL tutarında kazancı kayıt ve beyan dışı bıraktıkları tespit edilmiştir. 2004yılına göre vergi kayıp ve kaçağının da % 42 oranında artış göstermiştir. Budurum mükelleflerin inceleme oranlarının ve inceleme elemanı sayısınınartırılması gerektiğini göstermektedir.Vergi incelemesi idare açısından devletin güvenilirliği, tarafsızlığıve üstünlüğünü mükellefe gösterme yönü ile mükellef açısından mali ve hukukiboyutunun yanında eğitici ve caydırıcı yönü ile de önemlidir.Anahtar SözcüklerVERGİ VERGİ İNCELEME VERGİİNCELEMESİ ELEMANLARI İNCELEMESİVERİMLİLİĞİVERİMLİLİK SORUNLAR ÇÖZÜM SONUÇKRİTERLERİ VE ÖNERİLERİDEĞÜERLENDİRME
Özet (Çeviri)
TAX EXAMINATION AND THE EFFECTIVENESS OF THEASSESSMENTS CARRIED OUT AS A RESULT OF ITThe most important source of income that the governments have recourse to inorder to maintain their existence in economic life is taxes. However at taxsystems based on the tax return, tax inspection intervenes in in order todetermine whether the administration and tax payers act in accordance with theprinciples set out in the law. Tax inspection also covers determining theexactness of the operations carried out by the administration (inspection)besides the exactness of the accounts of the tax-payers in the wider sense aswell as carrying out, when necessary, the investigation of the personnel(investigation).In our study the issues that must be noted are dealt with while defining what isthe tax examination, by whom this examination is carried out, from where theyget the authority and assessing the effectiveness of the units carrying out the taxexamination and the effectiveness of the tax examination. While taxexamination was carried out formerly on the books and documents, the externaldata apart from the books and documents have become usable since 1980,through free proof system. Of course here the concepts such as proof, evidenceand card have stepped in. While carrying out the tax examination, there aresome facts that must be noted by both the examiner and the one who issubjected to the examination. For example, the examiner must carry out theexamination at the business place of the tax-payer. Furthermore, unless a permitfrom the tax-payer is obtained, tax examination can not be carried out outsidethe office hours. At the each phase of the examination, one subjected to theexamination may request information from the examiner.While the execution of tax examination by many inspection units in our countryhas always been made a point of criticism, in an examination carried out on theunits executing the examination in some foreign countries it was determinedthat the tax examination is being executed by multiple units in all countries.When talking about the effectiveness of the tax examination it is considered thatit will be appropriate taking into consideration the facts such as the problems ofthe examiners, the problems of the tax-payers and the laws? being not clearenough.There are some measures to be taken for the effectiveness of tax examination,which is the most important means of preventing tax loss, tax exile and blackeconomy. These include application of the statement of fortune, asking to thetax payers how they found it, going into the standardization at examinations inorder to avoid loss of time, focusing on the sectoral examination, making dutydefinition and division between the inspection units, implementing compromiseestablishment prior to assessment as a result of examination and no forgettingthat the examination carried out by the examiner shall bring about a judicialresult. Another measure is that examiners be kept as much as possible awayfrom other tasks other than examination. Examiners are required not to stayaway from the technology and required to be subjected to the total qualitymanagement studies, which have become important today. The studies executedby the Ministry of Finance on this regard stay very weak.However it was determined that in total 104.578 tax examination in generalityof Turkey were carried out by the inspection units of the Ministry of Financeand the administrative agencies in year 2005 and that 50.700 of the examinationcomprised the tax inspections and the tax payers subjected to the examinationkept an earning in amount of YTL 119 against YTL 100 out of the records andstatements. Tax loss and tax exile shoved 42% increase compared to year 2004.This situation show that the rate of examining the tax payers and the number ofexaminers are required to be increased.Tax examination is important in aspect of showing the reliability, neutrality andsuperiority of the government to the tax payer with regard to the managementand in aspect of its being instructive and deterrent besides its financial and legalaspect.
Benzer Tezler
- Uluslararası boyutuyla vergi incelemeleri
Tax examinations with international aspects
CANSU DAĞ BEREKET
- Türkiye'de vergi idaresinin tahsil yetkisi ve sınırları
Tax collecting power of tax administration and its boundaries in Turkey
BETÜL HAYRULLAHOĞLU
- İklim değişiklikleri ve doğal afetler bağlamında finansal kriz yönetimi: 2011 yılı Van depremi örneği
Financial crisis management in the context of climate changes and natural disasters: An example of the Van earthquake of 2011
SÜLEYMAN ELÇİ
Doktora
Türkçe
2022
Kamu YönetimiKırıkkale ÜniversitesiMuhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL CAN
- Kontrol edilen yabancı kurum kazançlarının vergilendirilmesi - OECD BEPS eylem planı (Eylem 3) ve Türk vergi mevzuatının karşılaştırılması-
The taxation of controlled foreign corporations - comparison of OECD BEPS action plan (Action 3) and Turkish tax legislation-
SELİM ÇİMŞİR