Geri Dön

İslam Hukukunda istihsana dayalı içtihatların sosyolojik karakteri

The sociological characteristic of ijtihads based on istihsan in Islamic Law

  1. Tez No: 205573
  2. Yazar: OSMAN YALNIZ
  3. Danışmanlar: PROF.DR. FERHAT KOCA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Hukuk, Sosyoloji, Religion, Law, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 85

Özet

İslam hukuk tarihine sosyolojik açıdan bakmak, slam hukukunungelişim dönemlerindeki dinamiklerinin tespitinde yardımcı olacaktır.Hukuk tarihinde sosyolojik yaklaşımın izlerine rastlamak erkendönemlerde mümkün olmakla birlikte, sistematik bir disiplin olarak hukuksosyolojisinin ortaya çıkışı için 19. yüzyılın sonlarına rastlar.Hukuk sosyolojisi başlıca üç konu ile ilgilenmektedir; hukukuntoplumsal kaynakları, değişim ve hukuk ilişkisi, hukuka ihtiyaç duyantoplumsal grupların özellikleri.Günümüzde ampirik hukuk sosyolojisi çalışmaları yanı sıra, tarihselsosyolojiye ilişkin arşiv araştırmaları da ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda,noterlerin eski dosyaları, hakimlerin içtihatları vb. incelenerek, hukuksosyolojisi ile ilgili bulunan olay ve konular saptanmaktadır. Bugün içingeleceğe dönük ampirik bir slam hukuk sosyolojisi çalışmasının pratikanlamı bir yana, hukuk sosyolojisi açısından fikhû içtihatların imkan nispetindeincelenebileceği görülmektedir. Elinizdeki tezde ilk müçtehitlerin dönemindekiiçtihatlarının değişime açık olup olmadığını görmek, müçtehitlerin değişimkarşısındaki tavrını tespit etmek, slam hukukunun toplumsal unsuru, kendinene kadar kaynak kabul ettiğini anlamak için istihsan kavramının kullanımı,Hanefi mezhebinin içtihatlarını toplamış olan Serahsû'nin el-Mebsût adlı eseriesas alınarak, söz konusu mezhep çerçevesinde incelenmiştirBu bağlamda müçtehitlerin, i slam hukukunun gelişim sürecindeolanakları ölçüsünde sosyal realiteyi dikkate aldıkları gözlenmiştir. Hukukuntıkanması tehlikesi karşısında, onun canlılığına olanak verecek kavramlarüretilerek sosyal şartlar ile naslar arasında bir dengenin korunmaya çalışıldığıgörülmektedir.

Özet (Çeviri)

Approaching to the history of Islamic law from the sociological point ofview can help us understanding better the dynamics of its development.Although we trace back the sociological approach to law to the earlyperiods, we see it as a systematic discipline called Sociology of Law in thenineteenth century.Sociology of Law deals primarily with three topics: the social sourcesof law, the relationship between the change and law, and the features ofsocial groups that need law.Today, we see that archival studies related to historical sociology areon the agenda along with the empirical studies of sociology of law. In short,scholars examine the old documents of notaries and judges to find the topicsrelated to sociology of law. When we think of applying similar approach to theIslamic law, it seems possible to approach the opinions (ijtihads) of Muslimscholars of law (faqihs) from the sociological point of view, let alone its futurepractical implications upon the empirical studies of sociology of Islamic law.In my thesis, I took the terminology of ?istihsan? in the case of al-Mabsut ofSarahsi, which includes the ijtihads of Hanafites, in order to examine therelationship between the change and ijtihad and society and the process ofijtihad.To sum, we concluded that Muslim scholars of law (mujtehids)considered the social reality as possible as during the development of Islamiclaw. They sought a balance between the main principles of Islamic law (nass)and the social reality through inventing new terminologies and, therefore,they provided with the continuity of Islamic law.

Benzer Tezler

  1. Bir hüküm tahriç örneği olarak akitte çoklu temsil yetkisi ve katılım bankacılığındaki çifte vekalet uygulaması

    Multıple representatıon authorızatıon in the contract and dual agency prtactıce ın partıcıpatıon bankıng as of takhrıc al-hukm

    ABDULLAH MUHAMMET POSPOR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECEP CİCİ

  2. Kur'ân'ın yorumlanmasında amaçsal yaklaşımlar

    Teleological approaches in the interpretation of the Quran

    FARUK ÇAYKARA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET PAÇACI

  3. حجية العرف وتخصيص العام به

    İslam Hukukunda örfün delil değeri ve âm lafızların örfle tahsisi

    ABDULBARİ AZİZ OTHMAN

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2019

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAHİP BEROJE

  4. Ecîr-i hâs ile ecîr-i müşterek anlayışı ve hükümleri

    Understanding and provisions of al-Ajir al-Khas and al-Ajir al-Mushtarak

    OĞUZHAN KOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ORHAN ÇEKER

  5. Türk hukukunda makine öğrenmesine dayalı yapay zekada verinin hukuka uygun şekilde kullanılması

    Lawful use of data in machine learning-based artificial intelligence under the Turkish law

    OSMAN GAZİ GÜÇLÜTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FÜLÜRYA YUSUFOĞLU BİLGİN