Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi'nin fıkhî görüşleri
Juridical opinions of civizade Muhyiddin Mehmed Efendi
- Tez No: 207503
- Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Seyhülislam Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi'nin (896-954/1491-1547) fıkhî görüslerini ve fetvalarını ele aldıgımız bu tezimizde öncelikle; Çivizâde'nin fıkhî görüslerinin ve fetvalarının daha iyi anlasılabilmesi için, yasamıs oldugu dönemdeki ilmî hayatı ele aldıktan sonra, hayatını ve sahsiyetini tanıtmaya çalıstık. Daha sonra, Çivizâde'nin fıkhî görüslerinin belirlenebilmesi ve saglıklı bir sekilde degerlendirilebilmesi için Çivizâde'ye nispet edilen eserleri tespit ettik ve bu eserleri nüshalarıyla birlikte tanıttıktan sonra, kendisine nispetlerinin sıhhatini ortaya koymaya çalıstık. Bu çalısmamız esnasında, tabakât kitaplarında, kütüphane kataloglarında ve ikinci el kaynaklarda Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi'ye nispet edilen pek çok eserin aslında ona ait olmadıgını; Çivizâde'nin, kendisi gibi seyhülislamlık yapmıs ve kendisiyle aynı ismi ve lakabı tasıyan oglu; Çivizâde Mehmed Efendi (937?1530/995? 1587) sebebiyle, eserlerinin ve fetvalarının birbirlerine karıstırıldıgını, bazı eserlerin ise her iki müellife de ait olmadıgını gördük. kinci bölümde; ilk olarak Çivizâde'nin fıkıhla (slam Hukuku'yla) ilgili risalelerini ele aldık ve bu risalelerdeki görüslerini, ortaya koymus oldugu delillerle birlikte yansıtmaya çalıstık. Fıkhî risalelerinin degerlendirilmesi bölümünde ise, risalelerindeki görüslerinden yola çıkarak Çivizâde'nin içtihat, tahriç ve taklit anlayısını ve kendisinden önceki ulema ve kitaplarla ilgili degerlendirmelerini ortaya koymaya çalıstık. Daha sonra Çivizâde'nin fıkhî yönünün aydınlatılmasına katkı saglamak üzere, kendisine ait olan ve klasik fetva usulüne göre, soru-cevap seklinde vermis oldugu fetvaları inceledik. lk olarak bu fetvaların bulundugu mecmuaları ve eserleri tanıttık ve bu mecmua ve eserlerin içerisinde yer alan ve Baba Çivizâde'ye ait olan fetvaların kendisine nispetini belirlemeye gayret sarfettik. Baba Çivizâde'ye ait oldugunu tespit edebildigimiz fetvaları fıkıh bablarına göre tasnif ederek, latinize etmek suretiyle tezimize ilave ettik. Ardından da fetvaların degerlendirilmesi ile ilgili bir bölüm açtık ve bu bölümde genel olarak fetvaları degerlendirmekle birlikte, özellikle Çivizâde'yi ve onun fıkhî anlayısını yansıtan ve o dönemde tartısılan belli baslı konularla ilgili fetvaları ele aldık ve bu fetvalarla ilgili degerlendirmelerimizi sunduk.
Özet (Çeviri)
In our thesis, in which we examined the juridical opinions and fatwas of Sheikh al-Islam Civizade Muhyiddin Mehmed Efendi (896-954/1491-1547), we have primarily tried to introduce his life and personality after examining the scholarly life at the period he lived so that his juridical opinions and fatwas would be understood beter. Afterwards, to make it possible that his juridical opinions can be determined and evaluated reliably, we established the Works attributed to Civizade and after introducing these works with their manuscripts, we tried to manifest the reliability of these attributions to him. During this work, we noticed that many works attributed to Civizade Muhyiddin Mehmed Efendi in the biographical works, library catalogs and second-hand sources do not belong to him in reality; because of his son carrying the same name and epithet who served as a Sheikh al-Islam like him, Civizade Mehmed Efendi (937-1530/995-1587), their works and fatwas were confused, and some of the works did not belong to either of the authors. In the second part; firstly we examined Civizade?s treatises about jurisprudence and tried to reflect his ideas in these treatises with the evidences he put forward. In the evaluation part of the juridical treatises starting from his opinions in his treatises we tried to manifest Civizade?s understanding of ictihad (law making about a subject where there no law exists), tahric (extracting meaning) and taklit (juridical imitation) and his assessments related with former scholars and books. Afterwards, in order to contribute to the enlightenment of Civizade?s juridical aspect, we examined the fatwas he gave belonging to him according classical fatwa manner, in the form question-answer. Firstly, we introduced the reviews and works where these fatwas exist and exerted effort to establish the attribution of the fatwas belonging to Father Civizade. We added the fatwas which we could establish belonged to Father Civizade by classifying them according to juridical chapters and turning them into Latin alphabet. After that, we opened a chapter about the evaluation of the fatwas and in this part together with assessing the fatwas in general, we studied especially the fatwas about the major topics discussed at that period and reflecting Civizade and his juridical perspective and presented our assessments about these fatwas
Benzer Tezler
- İslam hukuk literatüründe mesh risâleleri bağlamında Şeyhülislam Ebussuûd Efendi'nin 'Risâle fi'l-mesh 'ale'l-huffeyn' adlı eseri ve değerlendirilmesi
Sheikhulislam Ebussuûd Efendi's work named 'Risel fi'l-mesh 'ale'l-huffeyn' and its evaluation in the context of mash tracets in Islamic law literature
NURAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İNANIR
- XVI. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı toplumunun dinî meselelerine muhalif bir yaklaşım: Şeyhülislam Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi ve fikirleri üzerine bir inceleme
In the first half of the sixteenth century a dissident approach to religious issues of Ottoman society: A study on Shaykh al-Islam Ciwi-Cade Muhyiddin Mehmed Efendi and his views
MEHMET GEL
- Mahmûd el-Fenârî'nin ta'zîr risâlesi -inceleme ve tahkik-
Mahmûd al-Fanārī's ta'zīr work -review and critical edition-
YAKUP COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN
- İslam Hukuk literatüründe Tazir Risaleleri ve Şeyhülislam Muhyiddin Mehmed b. İlyas Çivizade'nin Risale Müteallika Bit-Teazir adlı eseri
Başlık çevirisi yok
ABDULLAH ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ERDOĞAN
- Sofyalı Bâlî Efendi'nin hayatı, eserleri ve tasavvuf anlayışı
Sofyali Bâlî Efendi's life and his works and his understanding of sufism
HALİL CELEP