Geri Dön

Recurrent themes, motifs and patterns in Shakespeare's romances

Shakespeare'in romanslarında yinelenen izlek, örge ve örüntüler

  1. Tez No: 20903
  2. Yazar: FİSUN ELÇİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEGÜL YÜKSEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İngiliz Dili ve Edebiyatı, English Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1992
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 126

Özet

William Shakespeare (1564-1616), son dönem oyunları olan Pericles (1607-8), Cymbeline (1609-10), Bir Kış Masalı (1611) ve Fırtına 'da (1611) geleneksel romans türünün özelliklerini kullanarak kendine özgü bir dramatik biçim yaratmıştır. îlk iki oyun olan Pericles ve Cymbeline geleneksel romans öğeleri ile deneysel bir özellik taşırken, daha sonraki iki oyun olan Bir Kıs Masal ı ve Fırtına' da Shakespeare's özgü öğeler ağır basmaktadır. Shakespeare ' in romans türünü tiyatroya uygulamadaki başarısı, ancak bu dört oyun bir bütün halinde ele alınarak incelendiğinde açık bir şekilde görülebilir. Bu nedenle bütünüyle geleneksel romans türüne yakın olan ve bazı eleştirmenler tarafından Shakespeare 'e ait bir oyun olarak kabul edilmeyen Peri cles' le başlayan, Cymbeline ve Bir Kış Masalı ile devam eden ve Fırtına oyunuyla en yüksek noktaya ulaşan bu120 gelişim, oyunlar kronolojik bir sırayla incelendiği zaman net olarak görülebilmektedir. Shakespeare, romanslarında ortak bir olay örgüsü kullanmıştır. Bu dört oyunda da bir kral ailesinin kendi içindeki ve çevresindeki kişilerle ilişkilerini kapsayan olay örgüsü, genelde trajediye benzer şekilde başlar ve bütün oyunlarda, komedide olduğu gibi mutlu bir sonla biter. Bir kötülüğün ortaya çıkması, oyun kişilerinin (kral, eşi, kışı veya oğulları) birbirinden ayrılmasına ve uzun süre üzüntü içinde yaşamasına neden olur; fakat oyunun sonunda ayrılanlar kavuşur, dargınlar barışır, kaybolduğu sanılan çocuklar bulunur, öldüğü sanılan kişilerin yaşadığı anlaşılır ve böylece bozulan düzen yeniden kurularak mutlu sona ulaşılır. Shakespeare ' in romanslarında olay, geleneksel romansta olduğu gibi bir masal dünyasında geçer. Bu ortamda“ölüm ve yaşam”,“kaybetme ve kavuşma”,“düzenin bozulması ve yeniden kurulması”içiçedir. İlk iki oyun olan Pericles ve Cymbeline 'de masal öğeleri daha ağır basmaktadır. Shakespeare, Pericles' te geleneksel romanstaki“şans”ve“tanrısal yardım”öğelerini fazlasıyla kullanmıştır. Oyun kişileri, olayları kontrol edemezler; olay akışı rastlantısaldır. Cymbeline 'de bu rastlantısallık biraz giderilirken. Bir Kış Masalı ve Fırtına' da olaylar, tamamen bir neden-sonuç ilişkisi121 üzerine kurulmuştur, özellikle Fırtına 'da, daha önceki oyunlarda sansın veya başka kişilerin yardımıyla mutlu sona ulasan oyun kişileri yerine, olayları bütünüyle kendi kontrolü altına almış bir oyun kahramanı vardır. Shakespeare, romanslarında“zaman”öğesini kendine özgü bir biçimde kullanmıştır. Bu dört oyunda da düzenin bozulması ve yeniden kurulması arasında sırasıyla ondört, yirmi, onaltı veya oniki yıllık bir süre geçer. Pericles ve Bir Kış Masalı ' nda bu süre, oyunu iki yarıya böler. İlk yarıda dünyaya gelen kıs çocuğu, ikinci yarıda, yani oyunun IV. perdesinde, evlenme çağında bir genç kız olarak görülür. Cyrobel ine ve Fırtına' da düzenin ilk bozulumu., oyunun başında öykü şeklinde anlatılmaktadır. Bu nedenle çocuklar, ilk perdede büyümüş genç kız veya delikanlılar olarak görülür.“Zaman”öğesinin bu kullanımı, ortaya çıkan kötülüklerin giderilmesi (kötülük görenlerin kendilerine bu kötülüğü yapanları bağışlaması veya kötü bir durum yaratan kişinin kendi hatasını anlayarak pişmanlık duyması) için gereklidir. Fakat oyun kişileri açısından bakıldığında, üzüntü ve acı içinde boşa geçen yılların getirdiği yaşlılık nedeniyle çok geç yakalanan mutluluk fırsatı, buruk bir sevinç yaratır. Shakespeare ' in bu dört oyununda da ortak olan ana“örüntü”nün (olay örgüsü)“düzenin bozulması ve yeniden122 kurulması”olduğu görülmektedir. Burada“bir yerden başka bir yere hareket etme”ve“şehirden (saraydan) kıra geçiş”örüntüleri, bozulan düzenin yeniden kurulmasında etkili olmaktadır.“Bir yerden başka bir yere hareket etme”,“ayrılık”örüntüsüyle iç içedir. Yaşadığı yerden başka bir yere giden oyun kişisi, ailesinden ve sevdiklerinden ayrılmak zorundadır.“Ayrılık”örüntüsü, geleneksel romansta sıklıkla rastlanan“örge”ler (motif) olan“yolculuk”,“fırtına”ve“deniz kazası”ile birlikte kullanılmıştır.“Çocuk veya kız kaçırma”, sadece Pericles ve Cymbel ine 'de kullanılan geleneksel romanstan gelen bir örgedir. Shakespeare ' in dört romansında da yinelenen bir başka“örüntü”,“birisini öldürmeye niyet etme”, oyun kişilerinin“bir yerden başka bir yere hareket etmesi”ni sağlarken“düzenin bozulması”nı da beraberinde getirir.“Şehirden (saraydan) kıra geçiş”örüntüsü,“düzenin yeniden kurulmasa ”yi. a ilişkilidir. Bu geçiş, oyunlarda“doğa”“örge”siyle birlikte görülür.“Doğa”, saraydaki şehir yaşamının bozulmuşluğu ve karamsarlığı karşısında saflığı ve iyimserliği temsil eder. Oyun kişilerinin doğa ortamında kötülüklerden arınması“düzenin yeniden kurulması ”na ve“uzlaşma”ya katkıda bulunur.123“Düzenin yeniden kurulması”,“birisinin kaybolması ve bulunması”örüntüsüyle gelişir, öldüğü sanılan veya kaybolan birisinin bulunmasında,“rüya”örgesi ve ayrılmadan önce verilen bir“takı”, kişinin yanında bırakılan kimliğini açıklayıcı bir“mektup”veya doğuştan vücutta var olan bir* leke“ gibi örgeler etkili olmaktadır. Ayrıca kralın yerini alacak bir ”veliaht“ ve ”evlilik“ örgeleri, ”düşenin yeniden kurulması“nın sembolleri olarak kullanılmıştır. Oyun başında kaybedilen ve oyun sonunda bulunan çocuk, yaşlı kralın yerini alırken, dört oyunda da var olan kız evlatların evliliği ile ülke için refah bir gelecek beklentisi doğmaktadır. Bunların yanında kadın kahramanlarla ilgili olarak ”bekâret“ ve ”saflık“ Örgelerinin önemle vurgulanması, yeniden doğuş ve mutlu sona katkıda bulunmaktadır. Shakespeare, ayrıca ”sahne“ ile ilgili olan ”müzik“ ve ”dans“ örgelerini, mutlu sonu haber veren öğeler olarak kullanmıştır. Ayrıca olayların çözüme ulaşmasında geleneksel ”yanlış yönlendirme“ örüntüsü ve ”kıyafet değiştirme“ ile”kimlik yanılması“, ”yatak hilesi“ gibi öğeler de özellikle Cyrobsl ine ve Bir Kış Masalı ' nda kullanılmıştır.^¥”124 Bu dört oyunda da ortak olan iki temel“izlek”(tema),“kötülük”ve“iyilik”tir. Shakespeare ' in romanslarında bir kötülüğün ortaya çıkısı ile bozulan düzen iyiliğin üstün gelmesiyle yeniden kurulur.“Kötülük”;“nefret”,“kıskançlık”,“haset”ve“düşmanlık”izlekleriyle vurgulanırken,“iyilik”;“sevgi”,“aşk”,“bağlılık, ”sadakat“. ”dostluk“ ve ”bağışlama“ izlekleriyle vurgulanır. Bu oyunlardan Pericles ' te kötüler ölümle cezalandırılırken, Cymbeline 'de ”cezalandırma“ öğesi kısmen etkilidir. Bir Kıs Masal ı ve Fırtına ' da ”bağışlama“ en önemli izlektir. Sonuçta, Shakespeare ' in bu dört oyununun benzer örüntüler üzerinde kurulu olduğu, fakat ilk iki oyunda etkin olan bazı örgelerin ve şans öğesinin son iki oyunda etkisini yitirdiği görülür. Böylece Bir Kış Masal ı ve Fırtma'da Shakespeare, oyunu geleneksel romansın örge ve örüntüler yığınından arındırarak ”izlek“leri ön plana çıkarmak suretiyle geleneksel romans türünden tamamen uzaklaşarak kendine özgü bir tür yaratmada başarılı olmuştur. Shakespeare ' in ilk romanslarında çok belirgin olmayan ”uzlaşma" öğesinin daha sonraki oyunlarda vurgulanmasıyla olumlu ve olumsuzun yanyana ve içice var olduğu bir dünyada tüm çatışmalara karşın bir uzlaşmaya varılabildigi görülür.

Özet (Çeviri)

Özet çevirisi mevcut değil.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    853844

    Alman ekspresyonist dramasının tarihsel, düşünsel, yapısal bağlamda incelenmesi ve iki oyun örneği

    The analysis of German expressionist drama in historical, intellectual and structural context and two examples of plays

    SİMAY YILMAZ

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Üniversitesi

    Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı

    PROF. TUFAN KARABULUT

  2. Tez No

    830895

    Türkiye'de 2000'ler sinemasında taşraya dönüşün sosyopolitik ve kültürel söylem evrenleri

    Sociopolitical and cultural discourse of returning to the provinces in cinema in Turkey after the 2000s

    ZAHİDE NİHAN DOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sahne ve Görüntü SanatlarıGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİLGÜN TUTAL

  3. Tez No

    853890

    14.-15. yüzyıl Timurlu ve Osmanlı çinilerinde karşılaştırılmalı bitkisel süsleme programı

    Comparative vegetal decoration program of 14 th and 15 th centuries Timurid and Ottoman tiles

    DİDEM MERİÇ KARPUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Sanat TarihiKarabük Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LÜTFİYE GÖKTAŞ KAYA

  4. Tez No

    872796

    El tema turco en el teatro español de los siglos XVI-XVII

    16. ve 17. Yüzyıl İspanyol Tiyatrosunda Türk Konusu

    MEHMET SAİT ŞENER

    Doktora

    İspanyolca

    İspanyolca

    2017

    Batı Dilleri ve EdebiyatıUniversidad Complutense de Madrid

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    DR. JUAN CARLOS BAYO JULVE

    DR. ALEXANDER SAMSON

  5. Tez No

    348999

    A psychoanalytic approach to Salinger's works

    Salinger'ın eserlerine psikanalitik bir inceleme

    ARDA KIPÇAK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    İngiliz Dili ve EdebiyatıYeditepe Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. OĞUZ CEBECİ

Geri Dön