Vergileme ve firma davranışları: Türkiye otomobil piyasası
Taxation and company attitudes: Turkish automobile market
- Tez No: 209444
- Danışmanlar: DOÇ.DR. A. HAKAN ÇERMİKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Politikası Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Endüstriyel iktisat kapsamında incelenen firma davranışları; piyasadaki firmaların pazar paylarını ve karlılıklarını arttırmak, rakiplerine ve pazara girmesi olası potansiyel firmalara karşı rekabet avantajı sağlamak için, kontrol alanlarına giren değişkenlerin seçiminde takip ettikleri davranışsal kurallar olarak tanımlanmaktadır. Bu çerçevede firma davranışları piyasa yapısından ve hükümetlerin vergileme politikalarından etkilenmektedir. Vergilerin firma davranışlarına olan etkileri piyasa yapısına, arz ve talep esnekliklerine, uygulanan verginin türüne ve büyüklüğüne göre değişmektedir. Devletin ve yetkili diğer kamu kuruluşlarının, yüklendikleri fiskal ve ekstrafiskal görevleri gerçekleştirmek üzere iktisadi birimlerden karşılıksız olarak ve egemenlik gücüne dayanarak aldığı para ve benzeri ekonomik değerler olarak tanımlanan vergiler, dolaylı-dolaysız şeklinde bir ayrıma tabi tutulabilir. Dolaylı vergilerin firmalar tarafından belli şartlarda yansıtılması mümkün olup, bu yansımanın miktarı ve yönü arz ve talebin esnekliğine bağlıdır. Dolaysız vergiler ise kardan alındığından yansıtılması teknik olarak mümkün değildir. Bu nedenle, arz ve talep esnekliklerine, piyasa yapısına ve verginin türüne bağlı olarak uygulanan vergi politikasından beklenen etkiler de değişmektedir. Türk otomobil piyasasında, satış fiyatının yaklaşık yarısının dolaylı vergilerden oluşması, talebin bu doğrultuda esneklik gösterirken rekabet koşullarının da buna bağlı olarak değişmesi nedenleriyle, vergilerin piyasa davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesini gerektirmektedir. Türkiye'de otomobil piyasası oligopolistik bir yapı göstermektedir. Üretimin yarıdan fazlası ihraç edilirken, yaklaşık aynı oranlarda da ithalat yapılmaktadır. Talep yapısı esnek olan otomobil piyasasının arz tarafında yer yer eksik kapasite ile çalışmalar görülmektedir. Piyasadaki firmalar, yüksek vergiler ve esnek talep nedeniyle, fiyat dışındaki değişkenleri kullanarak rekabet etmektedirler. Bu çerçevede, vergilerin firma davranışları üzerindeki başlıca etkileri; yeni ürün ve yeni model geliştirilmesi, servis ve bakım olanaklarının iyileştirilmesi, yabancı firmaların piyasa girişinin Gümrük Birliğinden sonra artması, aynı şekilde yerli firmaların rekabet şanslarını arttırmak için yeni yatırımlar yapması yönünde belirlenen stratejiler şeklinde sayılabilir. Sonuç olarak, otomobile uygulanan vergiler Avrupa Birliği ortalamasının yaklaşık iki katı vergi yükü getirmekte olup; bu durum da, firma davranışları üzerinde bir kısıt oluşturmaktadır. Ancak vergilerin düşürülmesinin bütçe ve ödemeler dengesindeki açıkları büyütme tehlikesi bulunmaktadır. Ayrıca, arz ve talep esneklikleri göz ardı edilerek gerçekleştirilecek bir vergi indiriminin fiyatlara yansıtılmaması olasılığı da vardır. Nitekim geçmişte, başka ürünlere yönelik vergi indirimlerinde benzer firma davranışları görülmüştür. Bu nedenle de, otomobil piyasasında vergilerin yüksekliği, gündemden düşmeyen bir konu olarak eleştirilere maruz kalmaya devam edecektir. Anahtar Sözcükler 1. Otomobil piyasası 2. Firma davranışları 3. Vergileme 4. Fiyat esnekliği 5. Dışsal ekonomiler
Özet (Çeviri)
Company attitudes in the context of industrial economics are identified as behavioural rules that are followed to select the variables in their control zone to raise their market shares and profitability to gain competitive advantage against their potential rivals. In this context, company attitudes are affected from the market structure and the taxation policy of the governments. The effects of taxes on company attitudes vary from the market structure, the elasticity of supply and demand to the type and the size of tax being applied. Taxes that are defined as the irrevocable monetary or similar economic values taken from economical foundations relying on its sovereignty power to implement government?s or other authorized public institutions? fiscal and extra-fiscal functions can be classified as direct and indirect taxes. Under certain conditions the incidence of indirect taxes by companies possible and the amount and the direction of this incidence depends on the elasticity of demand and supply. On the other hand, since some direct taxes are taken from companies? profits, their (tax) incidence is technically impossible. Thus, the expected effects of existing tax policy change due to the elasticity of supply and demand, market structure and tax types. In the Turkish automobile market, it?s needed to examine the effects of taxes on market attitudes, since indirect taxes account for approximately the half of the sales price and the conditions of competition change in accordance with the demand elasticity. It?s seemed that the automobile market in Turkey has an oligopolistic structure. While more than half of the production is being exported, approximately the same rate of goods are being imported. The automobile market that has a demand elasticity is seemed to produce at low capacity in some parts of the supply process. The firms in the market compete by using non-price variables due to the high taxes and elastic demand. In this extent, the effects of taxes on company attitudes can be listed as developing new products and models, improving service and after sales service, the increase in the market access of the foreign companies after Customs Union, and the strategies that are determined by the local firms for making new investments to increase their competition opportunities. Consequently, the taxes applied to automobiles bring in tax burdens approximately as twice as the average tax in the European Union, and this leads to a restriction over the company attitudes. However, it may be risky to reduce the taxes in terms of expanding the deficits in the budget and payments balance. Furthermore, it?s likely not to reflect tax discount, practiced by overlooking the elasticity of supply and demand, to the prices. As a matter of fact, in the past similar firm attitudes were appeared in tax reduction applied to other products. Hence, the high taxes in the automobile market will continue to be exposed to criticism as a current issue. Key Words 1. Automobile market 2. Company attitudes 3. Taxation 4. Price elasticity 5. External economies
Benzer Tezler
- Turkey's anti-dumping policy and its impact on firms' behaviors
Türkiye'nin anti-damping politikası ve bu politikanın firma davranışları üzerindeki etkisi
SERDAR AKBAŞ
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiHacettepe Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHAR BAYRAKTAR SAĞLAM
- Teorik ve teknik perspektiften vergiler ve Türk vergi yapısının mevcut temel sorunları
Taxes from theoretical and technical perspective and current main problems of Turkish tax structure
MEHMET TARIK KAYA
- Perakende piyasalarında dayanıksız tüketim ürünleri ile ilgili gelişmeler -bireysel markalı ürünlerde satın alma davranışı
Developments regarding fast moving consumer goods at retail markets-buying behavior at the private label products
K. SELÇUK TUZCUOĞLU
- Kurumsal sosyal sorumluluk ve firmaların pazarlama başarısındaki yeri
Corporate social responsibility and it's impact on the marketing success of the companies
EBRU ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ŞEBNEM BURNAZ
- Embedded information content in bonus and rights issue announcements for selected stock exchange markets
Seçilmiş hisse senedi piyasaları için bedelsiz ve bedelli sermaye artırım duyurularındaki saklı bilgi içeriği
MURAT IŞIKER