Abbas vesîm efendi; hayatı, eserleri, edebî kişiliği, divanının tenkitli metni ve incelemesi
Abbas vesîm; his life, his works, his literature identity, the edition critique of his divan and its evaluation
- Tez No: 209458
- Danışmanlar: DOÇ.DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 935
Özet
Tez, Giriş'le başlar. Bu bölümde tezimizin bölümlerini tanıttık. Birinci bölümde Abbas Vesîm'in yaşadığı on sekizinci yüzyılı siyasi, ilmî ve edebî açıdan inceledik. Bu bölümde ayrıntılara inmeden Abbas Vesîm'in yaşadığı yüzyılı ortaya koymaya çalıştık. İkinci bölümde Abbas Vesîm'in hayatını, eserlerini ve sanatını inceledik. Abbas Vesîm, 18. yüzyılda yaşayan, ilmî ve edebî çalışmalarıyla ön plana çıkan önemli bir şahsiyettir. Tıp, astronomi alanlarında eserler vermiş, ayrıca mürettep bir Divan da tertip etmiştir. Arapça, Farsça, İtalyanca, Yunanca ve bazı Afrika dillerini de bildiğini yine kendisi eserlerinde belirtmektedir. Abbas Vesîm'in en önemli özelliği araştırma meraklısı biri olmasıdır. İlim yolunda yaptığı seyahatlar ve geniş bir yelpazede verdiği eserler bu iddiamızı doğrulamaktadır. Abbas Vesîm, dönemin birçok eser vermiştir. Abbas Vesîm, birçok tasvvufî çevrede bulunmuş, Divanı'nda da yer yer tasavvufî unsurlara yer vermiştir. Abbas Vesîm'in tıp alanında; Düstûru'l-Vesîm fî Tıbbı'l-Cedîd ve'l- Kadîm, Vesîletü'l-Metâlib fî İlmi't-Terâkib adlı eserleri, astronomi alanında Nehcü'l-Bülûğ fî Zîci'l-Ulûğ, Risâle fî Rü'yeti'l-Hilâl, Tercemeti Kitâbi'l- Bercendi Mine'l-Husûf ve'l-Küsûf adlı eserleri kaleme almıştır. Ayrıca kaynaklarda belirtilen ancak kütüphanelerde göremediğimiz Risâle-i Vefk adında bir eseri de vardır. Tezin üçüncü bölümü Divan'ın İncelenmesidir. Bu bölüm, altı bölümden oluşur: Din-Tasavvuf, Cemiyyet, İnsan, Maddi ve Manevi Haller, Tabiat, Realite. Tezin dördüncü bölümünü Divan'ın edisyon kritiği oluşturur. Metin kuruluşunda Topkapı Hazine H nüshasını esas aldık. Mısır M ve Vatikan V nüshaları H. nüshasına göre eksiktir. Divandaki nazım şekilkleri; Kaside, Kıt'a, Gazel, Rubâ'î , Beyit şeklinde dizilmiştir. Edisyon kritik neticesinde 280 gazel, 12 kaside, (1 mesnevi), 12 kıt'a (tarih), 1 tercî-i bend, 1 nazm, 47 rubâ'î vardır. Kaside başlığı altında kaleme alınan bir şiir kafiye yapısı itibariyle mesnevidir. Tarihler genellikle kıta nazım şekliyle kaleme alınmıştır. Kaside nazım şekliyle yazılmış iki şiir ve rubâ'î nazım şekliyle yazılmış yedi şiir Farsça yazılmıştır. Bunun yanında diğer nazım şekillerinde de Farsça beyitler ve Arapça-Farsça kelime ve tamlamalar vardır. Abbas Vesîm'in Türkçesinin çok ağır olduğu söylenemez. Şiirlerinde vezin hataları vardır. Anahtar Sözcükler 1. Abbas Vesîm 2. Hayatı 3. Eserleri 4. Edebî Kişiliği 5. Divan
Özet (Çeviri)
Thesis study starts with the Introduction. First part we studied the political, scientific and literature aspects of the eighteenth century in which Abbas Vesim Efendi lived. In this part, we tried to clarify the century that Abbas Vesîm lived without too much detail. We scrutinized the life, works and the art of Abbas Vesîm in the second part. Abbas Vesim is an important personality who lived in the eighteenth century and is foregrounded with his scientific and literary works. He wrote works on medicine, astronomy, furthermore, wrote a prepared (mürettep) Divan, too. In his works he indicates that he speaks Arabic, Persian, Italian, Greek and some African languages. The most significant feature of Abbas Vesim is that he is a curious researcher. His travels in order to search science and his works on a great spectrum verifiy this claim. Abbas Vesim took lessons from many scientists of his age. Abbas Vesîm, has been to many mystic places and has given place to mystic elements in his Divan. Abbas Vesim wrote Düsturul Vesîm fi Tıbbıl Cedîd vel Kadim and Vesîletü?l- Metâlib fi İlmi?t-Terâkib on medicine. On astronomy, he wrote Nehcü?l-Bulûğ fi Zîci?l-Ulûğ, Risâle fi Ru?yetil Hilâl and Tercemeti Kitâbi?l- Bercendî Minel Husûf. Furthermore he wrote Risâle-i Vefk which is indicated in the sources but cannot be found in the libraries. The third part of our study is the evaluation of Divan. We devided this part into six sections: Religion- Mysticism, Community, Human, Material and Divine Statues, Nature, Reality. The fourth part of our work is composed of the edition critique of the Divan. In the text that we formed from edition critique there are 280 gazel, 12 kaside, (1 mesnevi), 12 tarih, 1 tercî-i bend 1 nazm and 47 rubâi. We take H. edition into granted in the formation of the text. M and V editions are not complete when compared to H. edition. The writing style of the Divan is as follows: kaside, gazel, rubâi and beyit. One of the poems that is witten under the heading of Kaside is mesnevi by its rhyme structure. Dates are generally written as kıta poet form. There are nine poems in Persian two of which are written in kaside form and seven of which are written in Rubai form. In addition to this, there are Persian beyits and Arabic- Persian words and phrases in other literary writing forms. It cannot be argued that the Turkish of Abbas Vesîm is too hard. There are vezin mistakes in his poems. The poet gave an importance to the use of voice. Key Words 1. Abbas Vesîm 2. His iife 3. His Works 4. His Littrary personality 5. Divan
Benzer Tezler
- Düstûru'l-Vesîm fî't-Tıbbi'l-Cedîd ve'l-Kadîm
Abbas Vesim's Book about Old and New Medicine
SHAYMAA İMAD
Doktora
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp TarihiYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİM YILMAZ ÖNDER
- Üç fazlı asenkron motorlarda IE3 verim sınıfına sahip motor tasarımı
Design of three-phase asynchronous motors with IE3 efficiency class
ABBAS ZUHAIR SALEEM AL-QOSHACHEE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiErciyes ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAT DALDABAN
- Early Sweet (Vitis vinifera L.) üzüm çeşidinde farklı ürün yükleri ile budama işlemlerinin üzüm verim, kalite özellikleri ve asma gelişimi üzerine etkileri
Effects of different crop load and prunin aplications on vine growing, grape yield and quality parameters of Early Sweet (Vitis vinifera L.) grape variety
ALI ABBAS ALI MOSTAFA
- Ardahan ili Sulakyurt köyünde korunan ve otlatılan meralardaki bitki örtüsü ve verim güçlerinin saptanması
Determination of herb species, compositions and yields of a protected and grazed pasture in the Sulakyurt village area in Ardahan
ABBAS ATEŞ
- Bazı yerli ve yabancı ekmeklik buğday genotiplerinin verim ve kalite özellikleri yönünden değerlendirilmesi
Evaluation of some domestic and foreign bread wheat genotypes in terms of yield and quality features
BETÜL ABBAS
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TOPAL