Milli mücadele dönemi istihbarat faaliyetlerinin olaylar çerçevesinde incelenmesi (1919-1922)
A study of intelligence activities on a case by case during the period of national struggle (1919-1922)
- Tez No: 209460
- Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET AKİF TURAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Düşmanı olan ve onu etkisiz bırakmak isteyen bir kişi, topluluk ya da devlet, karşısındaki düşmanın her şeyini öğrenmek zorundadır. Düşmanın zayıf taraflarından yararlanmak ve kuvvetli taraflarına karşı da gerekli önlemleri almak ancak istihbarat ile mümkündür. İstihbarat, barışta da savaşta da sürekliliği olması gereken bir faaliyettir. Barış zamanında, düşman hakkında yeterli bilgi toplanamaması, istihbarat değerlendirmelerinde eksiklik yaratacaktır. Bu da, alınması gereken tedbirlerde zafiyete yol açacaktır. Osmanlı Devleti'nde kurumsal anlamda bir istihbarat teşkilatı bulunmayışının eksikliği, Millî Mücadele Dönemi'nde hissedilmiştir. İşgal Devletleri'nin saldırgan tavrı ve azınlıkların taşkınlıkları karşısında, Anadolu insanı kendi mal ve canını korumak amacıyla bir refleks ortaya koymuştur. Bunun sonucunda ortaya çıkan çeşitli grup ve cemiyetler, zamanla organize olmuş, başlangıçta Anadolu'nun, silah, cephane ve personel ihtiyacını karşılamış, istihbarat istekleri için de haber temin edilebilecek yerlere nüfuz etmeye çalışmışlardır. Bu çalışmada, istihbarat kavramı ve gerekliliği, nitelikleri, metotları, çeşitleri, kaynakları ile istihbarat çalışmalarında kullanılan bazı terimlerin açıklamaları verilerek, örnek olay anlatımlarının anlaşılır hale getirilmesi sağlanmıştır. Milli Mücadele istihbarat faaliyetlerinde rol alan teşekküllerimizin tanıtılmasına yer verilen bölüm ile de örnek olaylarda bahsedildiklerinde fonksiyonlarının anlaşılır olmasına çalışılmıştır. Örnek olay incelemeleri kapsamında, Türk tarafının icra ettiği 60 olay, yabancı istihbarat servislerinin faaliyetlerine ilişkin 40 olay ve karşılıklı olarak gerçekleştirilen istihbarat ve istihbarata karşı koyma çalışmalarına ait altı olay ele alınmış ve değerlendirilmiştir. İşgal Devletleri'nin maddi anlamda her sahadaki üstünlüğüne karşın, muharebe alanında olduğu gibi istihbarat sahasında da çetin mücadeleler yaşanmıştır. İstihbarat ve istihbarata karşı koyma faaliyetlerini icra eden teşekküllerimizin, Millî Mücadele'nin kazanılmasında büyük katkıları olduğu muhakkaktır. Bu çalışmada ele alınan örnek olaylar, muharebe sahasında olduğu gibi istihbarat sahasında da üstün olan düşmana karşı, Ankara Hükümeti'nin başarılı istihbarat çalışmaları yaptığını göstermektedir. Anahtar Kelimeler 1. İstihbarat 2. Casus 3. Haber 4. Değerlendirme 5. Milli Mücadele
Özet (Çeviri)
A person, community or a state, who/which has an enemy and would like to leave it ineffective, is obliged to find out everything about the enemy he/it is facing. Benefiting from the weaknesses of the enemy and taking the necessary measures against his/its powerful aspects is possible only through intelligence. Intelligence is an activity which should prevail through times of both peace and war. Inability to gather sufficient information during times of peace would create deficiencies in intelligence assessments. And this would lead to vulnerabilities in the measures that need to be taken. The lack of an institutionalized intelligence organization in the Ottoman Empire has been felt throughout the era of the National Struggle. The people of Anatolia have portrayed a natural reaction to protect their lives and their property against the aggressive attitude of the occupying forces end the impetuosities of the minorities. Various groups and associations which eventually emerged, became organized in time and earlier has met the needs of Anatolia for weapon, ammunition and personnel and tried to penetrate wherever they thought they could collect information to meet their intelligence requirements. With this study, the concept of intelligence and its necessity, its characteristics, methods, variety and sources as well as the definition of some terms used in intelligence applications have been provided and thus, the case studies mentioned in the report are made comprehensible. The section, where our institutions, which play a role in the intelligence activities during the era of National Struggle, are explained, tries to identify and clarify the functions of these institutions in the case studies. Within the context of the case studies, 60 cases implemented by the Turkish side, 40 cases by the foreign intelligence services and 6 cases of mutual intelligence and counter- intelligence activities are dealt with and assessed. Despite the material superiority of the occupying forces on every field, severe challenges were observed in the intelligence field just like the combat theatre. There is no doubt about the great contributions our institutions, carrying out intelligence & counter intelligence activities, made to winning the National Struggle. The case studies examined in the report put forth that the Ankara Government carries out successful intelligence activities against a superior enemy in both the combat and the intelligence arena. Key Words 1. Intelligence 2. Spy 3. Information 4. Evaluation 5. National Struggle
Benzer Tezler
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- İran İslam Devrimi'ne giden süreç ve devrimin Türk basınına yansımaları
The process leading to the İslamic Revolution in İran and the reflections of the revolution on the Turkish press
UĞUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET EDİ
- Anadolu Ajansı (1920-1922)
Anatolian Agency (1920-1922)
SEVCAN BAŞBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
TarihYeditepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY ALİM BARAN
- Milli Mücadele Dönemi istihbarat faaliyetleri
Intelligence activities in the National Struggle
MERVE GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihGiresun ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BETÜL KARAGÖZ YERDELEN
- Milli Mücadele'de Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi
General Directorate of Press and Intelligence Durıng the Turkish National Struggle
AYKUT ÇAĞLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP BOZTEMUR