Ibn sînâ felsefesinde irâde
Free will in ibn sina philosophy
- Tez No: 209578
- Danışmanlar: PROF. DR. KASIM TURHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
`bn Sînâ Felsefesinde râde' balıklı yüksek lisans tezimde 11. yüzyıl slam filozoflarıarasında sahip olduu sistemli felsefesi ile çalar boyu etkisini devam ettirmi bir filozof olan bnSînâ'nın, Tanrı ve Tanrı dıındaki canlıların sahip olduu hareketin kaynaını izah etmek içinkullandıı anahtar kavramlardan biri olan `irâde' kavramını incelemeye çalıtım. Bu amaçla ilkbata bn Sînâ üzerine yapılmı ikinci ve üçüncü nitelikteki kaynakları, ilgili ansiklopedimaddelerini gözden geçirdim. kinci olarak bn Sînâ'nın konuyla alakalı olduunu düündüümeserlerini gözden geçirdim. Netice itibariyle ortaya 2 bölümden oluan 120 sayfalık bir çalımaçıktı. Birinci bölümde bn Sînâ'ya gelinceye kadarki felsefi serüvende `irâde' kavramınayaklaımları vermeye çalıtım. kinci bölümde ise konuyu bn Sînâ felsefesi içerisinde ele almayaçalıtım. Tezi, özet mahiyetindeki birkaç sayfalık bir sonuç ile noktaladım.bn Sînâ felsefesinde irâde, fiilin kendisinden çıktıı kaynak olarak deerlendirilmektedir.Bu açıdan söz konusu Tanrı'nın iradesi ise, bu Tanrı'nın bilgisi ve akletmesi ile bir ve aynıeylerdir. Bu açıdan Tanrı'nın sahip olduu sıfatlar arasında bir ayırım gözetmeyen filozof,Tanrı'nın nitelendii tüm sıfatları Tanrı'nın zatı ile bir ve aynı ey olarak görmektedir. Zira Tanrı enmükemmel varlıktır ve bu en mükemmel oluu O'nun zatında çokluu akla getirecek her türlüterkipten uzaktır. Bu açıdan da Tanrı'nın irâdesi, ilmi ya da kudreti ile kastedilen Zatıdır.Söz konusu Tanrı haricindeki varlıklar olunca, kavram farklı bir karaktere bürünmektedir.Burada irade iki eyden birini tercih etmek anlamını yüklenmektedir. Bu tercih etme kabiliyeti,Tanrı haricindeki varlıklardaki eksiklikten kaynaklanmaktadır. Çünkü tercih eden, tercih ettii bireyi bir amaç uruna tercih etmektedir. Bir amaca sahip olmak da faildeki herhangi bir eksikliktenkaynaklanmaktadır. Bu eksiklii gidermeye çalıan fail, önündeki tercihlerden birini seçecektir. tebu seçme varlıktaki irâdenin kendisidir. Varlıklar içerisinde insan, sahip olduu irâde ile farklılıkgöstermektedir. Zira sahip olduu irâde insanın ahlâkî anlamda sorumlu tutulmasının sebebidir.Buna göre insan sahip olduu irâdeyi kullanarak kendisinden beklenen mükemmellie ulaabilir.
Özet (Çeviri)
In my master dissertation by the name of `Free Will in Ibn Sina Philosophy?, I tried toanalyze one of the key element in Ibn Sina philosophy, one of the most influential and importantMuslim scholar of 11th century. Consequently, I have initially consulted al the second hand sourcesand encyclopaedia articles. Secondly, I screened all the Ibn Sina?s writings on `free will?. From thiswork I wrote the 120 pages dissertation divided into two chapters. The first chapter is on thephilosophical approaches to `free will? in the scholars up to Ibn Sina?s time. The second chapter ison the analysis of Ibn Sina. The last part of my work constitute of a conclusion on the argument.According to Ibn Sina, free will has origin in the agent. God?s will is both God?s knowledgeand his conception. Thus, the philosopher do not recognize the difference in God?s attributes ? sifat.All the attributes that distinguish Him are the same. Moreover, God is the greatest and most perfectbeing; far from every synthesis that reason can think of. So God?s will, is the being thatscientifically and logically.Concerning the being others than God, the concept assumes a different meaning. In this caseit implies the choice among two concepts. The capability to make the decision belongs to all thebeings other than God. Because who make the choice is for the sake of an aim. An aim does hasorigin in the agent without deficiencies. The agent attempting to eliminate any deficiency, he isforced to make a choice. Among beings human has no difference in his free will. However, humansbecause of moral responsibility will be responsible for his choices. Accordingly, humans using theirfree will they may reach the perfection that was established for him.
Benzer Tezler
- İbn Sînâ felsefesinde nedensellik ve özgür irade
Causality and free will in Avicenna's philosophy
MERVE KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜFİT SELİM SARUHAN
- İbn Sina felsefesinde mizaç, nefs ve psikofizyoloji
Temperament, nafs and psychophysiology in the İbn Sînâ's (avicenna's)philosophy
MEHMET DERVİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeMardin Artuklu ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUNUS CENGİZ
- İbn Sînâ felsefesinde küllîler meselesi
The problem of universals in the philosophy of Ibn Sina (avicenna)
MEHMET FATİH DEMİRCİ
- Fârâbî ve İbn Sînâ'da irade, ihtiyar ve eylem ilişkisi
Will, freewill and act in Fârâbî and Ibn Sînâ
AYŞE ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeYalova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR COŞKUN