Milli mücadele yıllarında Yozgat
Yozgat in the years of national struggle
- Tez No: 209889
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN BEYOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Yozgat İç Anadolu Bölgesi'nin, Orta Kızılırmak bölümünde yer almakta olup, doğusunda Sivas, güneyinde Kayseri ve Nevşehir, batısında Ankara ve Kırşehir, kuzeyinde ise Çorum, Amasya ve Tokat İlleri bulunmaktadır. İlk iskanların tarih öncesi dönemde yapıldığı bilinen Yozgat'ta Türkİslam izleri 1071 Malazgirt savaşından sonra başlamış ve Anadolu'nun Türkleşmesi esnasında Oğuz kavmini meydana getiren iki koldan biri olan Bozokların bölgeye gelmesi buranın ``Bozok'' adıyla anılmasına neden olmuştur. Birçok Türk Devletinin hakimiyeti altına giren Yozgat, Kanuni Sultan Süleyman zamanında kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmış ve bir daha el değiştirmemiştir. Daha önceleri bir köy görünümünde olan bölge, Çapanoğullarının buraya gelmesi ile hızlı bir gelişim sürecine girmiş ve 18.yüzyıldan itibaren bir şehir görünümünü alarak Çapanoğullarının hakimiyet sürdüğü bir bölge olmuştur. Ancak 19.yüzyıldan itibaren işler değişmiş ve devlet, eyaletleri merkeze bağlama siyaseti gereği Bozok Sancağını Çapanoğullarına mensup bir kimseye vermemiş ve kendisine bağlamıştır. 1913 yılında ise uygulamaya konulan ``İdarei Umumiye-i Vilayet Kanunu''nu ile daha önceleri Boğazlıyan, Çorum ve Sungurlu (Budaközü) kazalarının bağlı olduğu geniş bir liva olan Yozgat, Ankara'ya bağlı bir liva konumuna getirilmiştir. Osmanlı Devleti I.Dünya savaşına girince Yozgat'ta da halk sıkıntı çekmiş ve daha önceki yıllarda olduğu gibi Türk ordusunun zafer kazanması için askerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere yardım kampanyası açmış, cephedeki askerin yiyeceğini temin etmiş ve seferberlik çağrısına uyarak vatani görevini yapmak için orduya katılmıştır. Bunun dışında Yozgat coğrafi konumu itibari ile savaşın yapıldığı bölgelerinin dışında kaldığı ve istilaya uğramadığı için I.Dünya savaşına daha çok savaş bölgelerinden kaçmak zorunda kalan soydaşlarının iskanını üstlenerek ve onların her türlü ihtiyacını gidermeye çalışarak katkıda bulunmuştur. Milli Mücadele döneminde ise Yozgat işgale uğramadığı ve işgal tehdidi altında bulunmadığı için milli faaliyetlere ciddi bir şekilde Sivas Kongresi ile katılmaya başlamış, her ne kadara milli mücadelede, Urfa veya Maraş gibi etkin bir rol oynamasa da, ülkesinin bağımsızlığa kavuşması için elinden geldiği kadar yardım yapmaya gayret etmiştir. Ancak Yozgat halkı maalesef milli mücadelede adını yaptığı yardımlar ile değil Çapanoğlu isyanı ile duyurmuştur. Bu isyan sebebi ile halkın tamamı isyankar olarak tanıtılmaya çalışılmıştır. Oysa bu isyan Çapanoğullarından birkaç kişinin katılımı ile çıkmış gerek Yozgat halkı gerekse Çapanoğulları ailesinin tamamı bu isyana destek vermemiş ve milli mücadele'nin başarıya ulaşması için elinden gelen fedakarlığı yapmıştır
Özet (Çeviri)
Yozgat is located on Middle Kızılırmak, a region of Central Anatolia, and surrounded by Sivas in the east, Kayseri and Nevşehir in the south, Ankara and Kırşehir in the west and Çorum, Amasya and Tokat in the north. Turkish-Islamic traces began in Yozgat, which is known to have been inhabited firstly in pre-historic times, after Malazgirt War fought in 1071. The fact that Bozoks were one of the two groups of people who generated the race named ?Oğuz? during the ?Turkicization? of Anatolia caused thre region to be called ?Bozok?. Having been brought under the control of many Turkish States, Yozgat joined Ottoman lands decisively during the reign of Kanuni Sultan Suleyman and never passed into the possession of any other states. The region, formerly being in an image of village, entered in a rapid development process with the arrical of Çapanoğulları there, gained a city picture since the eighteen century and proved a region controlled by Çapanoğulları. Yet, things started changing in the nineteen century and the state, out of its policy of joining the provinces to the centre, did not allocate Bozok to Çapanoğulları, instead joined it to itself. With the law ?Idare-i Umumiye-i Vilayet? which was implemented in 1913, Yozgat, formerly a large brigade controlling the districts ?Boğazlıyan, Çorum and Sungurlu (Budaközü), turned into a brigade belonging to Ankara. When Ottoman State entered I.World War, the people in Yozgat suffered from difficulties, launched a fund campaign in order to meet the needs of soldiers for the victory of Turkish army, supplied food to soldiers and joined the army in order to perform their national duty in accordance with the call for mobilization. Besides these, because Yozgat was outside the regions where the war was fought and not invaded, it contributed to the I.World War mostly by accommodating the people of their own race who were forced to escape from war lands and trying to meet their all kinds of needs. Durign National Struggle Era, Yozgat, not invaded and not being under the threat of being invaded, started participating in national activities seriously with Sivas Congress and did its best for helping the nation to gain its independence despite not playing an active role as much as Urfa or Maraş. However, people of Yozgat put its name on the map with Çapanoğlu rebellion, not with the help it gave for national struggle. All of the people there were tried to be introduced as rebels as a result of the rebellion. However, the rebellion had broken out with the participation of a few people from Çapanoğulları and neither the people of Yozgat nor all members of Çapanoğulları family supported the rebellion, instead they did their best for the victory of national struggle.
Benzer Tezler
- Ankara ili elmadağ ilçesi'nin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı
Socioeconomic and cultural structure of Elmadağ District of Ankara
AYTAÇ ÖZEL
- 1921-1922 yıllarında yayınlanan Yeni Yozgat gazetesine göre Yozgat ve çevresinin idari-sosyal-iktisadi ve adli yapısı
According to yeni Yozgat newspaper published in 1921-1922 the administrative-social-economic and judical structure of Yozgat and its region
CELALEDDİN ŞENER
- Eskişehir İstiklal Mahkemeleri'nde casusluk davaları
Espionage cases in the Eskisehir Independence Court
ALAATTİN EMRE AYBAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiYozgat Bozok ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMİGÜL ÇETİN
- Atatürk'ün başyaveri Salih Bozok'un hayatı ve kişiliği (1881-1941)
Biography of Salih Bozok, the Senior Aid Officer of Mustafa Kemal Atatürk (1881-1941)
FEYYAZ KOÇ