Değişik azot ve çinko dozlarının buğday bitkisinde büyüme ve verim üzerine etkisi
The effect of different nitrogen and zinc doses on growth and yield in wheat
- Tez No: 212548
- Danışmanlar: DOÇ. DR. M. BÜLENT TORUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Çinko, azot, verim, amino asit ve protein, Zinc, nitrogen, yield, amino acid and protein
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Çinko (Zn) noksanlığı bitkide, insanda ve hayvanda sorunlara neden olan yaygın bir mikro element noksanlığıdır. Çinko noksanlığında bitkide verim ve bitkisel ürünlerin besleme kalitesinde düşüşler görülmektedir. Çinko ayrıca bitkide protein sentezi için gereklidir ve bir çok enzimin fonksiyonlarında yaşamsal roller oynamaktadır. Çinko eksikliğindeki bitkilerde protein sentezinin gerilediği ve buna bağlı olarak bitkide amin ve amino asitler gibi çözünür azot (N) formlarının biriktiği bilinmektedir. Çinko ve N arasındaki bu ilişki, farklı Zn (0.00, 0.02, 0.10 ve 5.00 mg kg-1) ve N (25, 75 ve 225 mg kg-1) uygulamalarının, Seri-82 ekmeklik buğday çeşidinin kuru madde ve dane verimiyle yeşil aksamdaki ve tanesindeki Zn, N, NO3 - ve amino asit konsantrasyonları üzerine etkisini saptayarak sera koşularında belirlenmiştir. Toprağa yapılan 25 mg N kg-1 (kontrol) uygulamasına göre, 75 ve 225 mg N kg-1 N uygulamalarının Seri-82 çeşidinin kuru madde verimini sırasıyla % 19.4 ve % 38.5 oranında arttırdığı bulunmuştur. Çinko verilmeyen kontrol uygulamasına (0.00 mg Zn kg-1) göre, diğer Zn uygulamalarının (0.02, 0.10 ve 5.00 mg kg-1) verimi sırasıyla % 14.4, % 27.6 ve % 67.4 oranında arttırdığı belirlenmiştir. Bitkinin N'la beslenme düzeyi iyileştikçe Zn'nun bitkisel verim üstündeki etkisi daha da belirgin olmuştur. Örneğin en düşük N uygulamasında Zn ile sağlanan verim artış oranları % 4.6 - % 29.3 arasında değişirken aynı değerler 75 mg kg-1 N uygulamasında % 25.9 - % 90.3 arasında değiştiği görülmüştür. Aynı şekilde, bitkinin Zn beslenme düzeyi iyileştikçe N uygulamalarının da verim üstündeki etkisi daha büyük olduğu gözlenmiştir. Azot uygulamaları bitkinin yeşil aksamındaki ve tanedeki Zn, N, NO3 -1 ve amino asit konsantrasyonlarını arttırmıştır. Buna karşılık Zn uygulamaları bitkinin yeşil aksamdaki ve tanesindeki Zn konsantrasyonlarını arttırırken genelde N, NO3 -1 ve amino asit konsantrasyonlarını azaltmıştır. Örneğin N uygulamaları dikkate alınmaksızın toprağa Zn verilmediği durumda, bitkinin yeşil aksamdaki amino asit konsantrasyonu 9738 mg kg-1 iken Zn'nun 0.02, 0.10 ve 5.00 mg kg-1 verildiği durumda yeşil aksamdaki amino asit konsantrasyonunun sırasıyla 5302, 4036 ve 1990 mg kg- 1 olduğu saptanmıştır. Bu bulgular Zn eksikliğinde buğdayda yeşil aksam ve tanede NO3 -1 ve amino asit birikimi olduğunu ortaya koymuştur. Bu da olasılıkla Zn eksikliğinde bitkide protein sentezindeki gerilemeyle ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Sonuç olarak, beslenme ortamında Zn ve N düzeyi optimize edildiğinde bitkinin büyümesinde ve veriminde artışlar olabildiğini ve bitkide aynı zamanda çözünür N bileşiklerinin de indirgenebildiğini göstermektedir. Bu nedenle bitkilerin Zn ve N gereksinim düzeylerinin belirlenmesi oldukça önemlidir.
Özet (Çeviri)
Zinc eficiency which induces several problems in plants, human, and animals is the most commonly occurring micronutrient disorder. Crop production and nutritional quality of edible parts of crop plants are decreased by Zn deficiency. Moreover, Zn is necessary for protein synthesis and plays a vital role in functions of many enzymes. It has been demonstrated that Zn deficiency gives rise to decreases in protein synthesis of plants and thus leads to the accumulation of soluble N forms, such as amino acids, in plants. This interrelationship between Zn and N has been investigated in a greenhouse experiment by studying the effect of different Zn (0.00, 0.02, 0.10 ve 5.00 mg kg-1) and N (25, 75 ve 225 mg kg-1) applications on dry matter and grain yield, and Zn, N, NO3 - and amino acid concentration in shoot and grain of Seri-82 that is wheat cultivar. It is found that 75 and 225 mg kg-1 N applications increased dry matter production of Seri-82 cultivar by 19.4 % and 38.5 %, respectively compared to 25 mg N kg-1 application. Also, Zn applications (0.02, 0.10 ve 5.00 mg kg-1) increased dry matter production cultivar by 14.4 %, 27.6 % and 67.4 %, respectively compared the control. It was observed that as the nutritional N status of crop improved, Zn?s effect on plant production was markedly increased. For example, while the rates of dry matter yield increases at the lowest N application (25 mg kg-1) were between, at it is found that the ratios of the dry matter increases with Zn applications changed 4.6 to 29.3 % compared no Zn, at 75 mg kg-1 N application same values changed 25.9 to 90.3 %. Similar enhancing effects of Zn on N nutrition were also observed. Concentrations of Zn, N, NO3 - and amino acids in shoots and grain were increased by N applications. In contrast, Zn applications lead to decreases concentration N, NO3 -, and amino acid contents but increased that of Zn. While amino acid concentration in shoots of cultivars without Zn applications was 9738 mg kg-1, with Zn applications of 0.02, 0.10 and 5.00 mg kg-1 same values were 5302, 4036 and 1990 mg kg-1, respectively. These results showed that Zn deficiency affects the accumulation of NO3 - and amino acid concentrations in shoots and grain of wheat. It is believed that this is related to impaired protein synthesis under Zn deficiency. The results also suggest that when Zn and N are optimized in nutritional zone, the growth and yield of crops could be increased while realizing reductions in contents of soluble N forms in plant. Therefore, the determination of Zn contents and N requirement of crops is of great importance.
Benzer Tezler
- Sıvı hayvan gübresi ile zenginleştirilmiş biyoçarların ekmeklik buğdayın gelişimi, besin elementi alımı ve toprak kalitesine etkileri
Effects of liquid manure enriched biochars on growth of bread wheat, nutrient uptake and soil quality
ELİF GÜNAL
Doktora
Türkçe
2018
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ERDEM
- Yalova incisi üzüm çeşidinde paclobutrazol, ethephon ve uç alma uygulamalarının besin elementleri, karbonhidratlar ve bazı morfolojik özellikler üzerine etkileri
The Effects of paclobutrazol, ethephon and topping on mineral element and carbohydrate contents and some morphological characteristics of 'Yalova incisi' grape cultivar
ÖNDER KAMİLOĞLU
- Tuz stresinde yetişen domates bitkisinin fizyolojik gelişimi ve toprağın bazı özellikleri üzerine biyokömürün etkileri
Physiological development of the tomato plant which grows in the salt stressed soil and biochar's effects on the qualities of soil
SAFİYE BÜLBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatHarran ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR SÜRÜCÜ