Evliya Çelebi Seyahatnamesi'ne göre Anadolu'da yer adları
The Anatolian places names in the Seyahatname of Evliya Çelebi
- Tez No: 214310
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. AHMET KARADOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bu çalısma, Türk ad biliminin en önemli kaynaklarından biri olan Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde geçen yer adlarını yapı, anlam ve köken bakımından inceleme çalısmasıdır. Çalısmanın daha verimli olması için sadece Türkçe olduğu düsünülen yer adları seçilmis ve bunlar temel tipleri belirlenerek tasnif edilmistir. Her bir adın, öncelikle yapı tahlili gösterilmis, sonra kökeni üzerinde durularak Türkiye Türkçesi'ndeki anlamı verilmistir. Açıklamaların sonunda, orijinal metinde adın geçtiği cümlelere yer verilmistir. Eserde tespit edilen Türklere ait yer adlarının köken olarak Türkçe, Rumca, Arapça, Farsça ve kaynağını tespit edemediğimiz diğer dillere ait oldukları görülmüstür. Anadolu'nun eski sahiplerinden kalma adlar, süphesiz Rumca ve kaynağına gidemediğimiz eski dillere aittir. Ancak Anadolu'da Arap ve Fars yerlesiminin olmadığı düsünülürse Rumca dısındaki adların tamamının Türkler tarafından verilmis olduğu öngörülmelidir. Dillere göre tasnif edilen 800 yer adının; % 58'i Türkçe, % 5'i Arapça-Farsça, % 37'si Rumca ve kökeni tespit edilemeyen diğer dillere ait oldukları sonucuna varıldı. Buna bağlı olarak, Anadolu'daki yerlesimin büyük bir kısmının Türkler tarafından kurulduğu ve eski kültürlerin, bütünün bir parçası olarak algılandığı düsünülebilir
Özet (Çeviri)
This study is a research study of the place names mentioned in The Seyahatname of Evliya Çelebi, one of the most important sources of Turkish onomastics, in terms of structure, etymon and meaning. Place names thought to be Turkish are chosen in order for the study to be productive and these are classified by determining their main types. Firstly, the structure analysis of each name is indicated and then, by dwelling on the etymon, its meaning in Modern Turkish is given. The sentences in which the name is mentioned in the original text are stated at the end of the explanations. It is determined that the place names, found out to be related to Turks, belong to Turkish, Modern Greek, Arabic, Persian and other languages. The names remained from the former owners of Anatolia belong to Modern Greek and other languages. But if it is thought that there was no Arabic or Persian settlement in Anatolia; it should be suggested that all the names, except for Modern Greek, were given by the Turks. As a result, it is assumed that 58 % of the 800 place names classified according to the languages is Turkish, 5 % is Arabic-Persian, 37 % is Modern Greek and other languages. In this case, it can be thought that most of the settlement in Anatolia was established by the Turks and the former cultures were perceived as a part of the whole
Benzer Tezler
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi'ne göre Anadolu şehirlerinde bulunan kilise ve camiler
Churches and mosques in Anatolian cities according to Evliya Çelebi's Travel
SEDA EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Tarihİnönü Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TACETDİN BIYIK
- Evliya Çelebi Seyahatnâmesi'ne göre Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki bazı kaleler ve diğer kaynaklarla mukayeseli incelenmesi
According to Evliya Çelebi travels in eastern and southeast Anatolia comparative analysis of some castles and other sources
SİBEL KÜÇÜKTAĞ
- Evliya Çelebi'ye göre Güneybatı Anadolu (Aydın, Denizli, Muğla)
According to Evliya Çelebi Southwest Anatolia (Muğla, Denizli, Aydın)
OSMAN NURİ AKBULUT
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi'ne göre 17. yüzyılda ses değişimleri
Başlık çevirisi yok
MUSA DUMAN
Doktora
Türkçe
1993
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERTOL TULUM