Farklı sabit sıcaklıkların Anopheles superpictus (Diptera:Culicidae)'nin biyolojisi ve morfolojisi üzerine etkileri
Effects of different constant temperatures on the biology and morphology of Anopheles superpictus (Diptera:Culicidae)
- Tez No: 216356
- Danışmanlar: DOÇ.DR. S. BÜLENT ALTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Anopheles superpictus, sıcaklık, termal konstant, ekolojik sıfır, hayat tablosu, geometrik morfometri, Anopheles superpictus, temperature, thermal constant, developmental zero, life table, geometric morphometrics
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Sıtma, tüm Dünya'da olduğu gibi ülkemizde de vektör kökenli hastalıkların en önemlilerinden biridir. Bu tez çalışması kapsamında An. superpictus türünün ergin öncesi evrelerinde 15°C, 20°C, 25°C, 27°C, 30°C ve 35°C olmak üzere altı farklı sıcaklık koşulunun karşılaştırılması ile gelişim sürelerinin sıcaklıkla ters orantılı olduğu, sıcaklık arttıkça gelişim süresinin kısaldığı tespit edilmiştir. Hem yumurta, larva ve pupa evrelerinin hem de yumurtadan ergine toplam gelişim süresinin belirlenmesinde sıcaklığın belirleyici bir faktör olduğu gözlenmiştir. Çalışma sonucunda sıcaklık arttıkça dişi ve erkek eşeylerde ömür uzunluğunda azalma tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde An. superpictus türünde farklı sıcaklıklarda yetiştirilen larvalardan elde edilen erginlere ait kanat yapıları geometrik morfometrik yöntemler kullanılarak incelendiğinde, belirgin deformasyonların oluştuğu ve bu deformasyonların hem dişi bireylerde hem de erkek bireylerde aynı biçimsel farklılıklardan kaynaklandığı görülmüştür. Özellikle temel ögeler analizi (PCA) yardımı ile ilk öge üzerinde artan sıcaklığa paralel olarak kanadın, dişilerde dorso-ventral yönde küçülme gösterdiği, erkeklerde ise aksi yönde olduğu gözlenmiştir. Buna bağlı olarak da kullanılan 22 landmarkın özellikle medialde kanat ucuna doğru yaklaştığı ortaya çıkmıştır. Bütün bu bulgular ışığında genel olarak baktığımızda An. superpictus'un evriminde ve ekolojisinde sıcaklık değişimlerinin son derece önemli bir faktör olabileceği, küresel iklim değişikliği ve özellikle küresel ısınmanın sıtma vektörleri gibi yüksek derece adaptasyon yeteneğine sahip olan organizmaların değişim potansiyellerine, dolayısıyla da insan ve hayvan sağlığına kısa vadede ve beklenenden çok daha hızlı bir biçimde etkili olabileceği öngörülmüştür.
Özet (Çeviri)
Malaria is one of the most important vector borne diseases for both World and Turkey. In this study it was found that when six different fixed temperatures were compared as 15°C, 20°C, 25°C, 27°C, 30°C and 35°C in An. superpictus, the development rate is negatively correlated. The development rate shortens as the temperature increases. The temperature is found to be an important factor all for egg, larvae and pupa formation and also for the total time from egg to mature. It was also found that when temperature increases the life time decreases in both sexes. In the second part of the study the wings of the An. superpictus specimens which were prepared from the individuals that were reared in different temperatures analyzed by geometric morphometrics methods. There appeared very typical and gradual deformations in the wing shape related to the size in both sexes. Especially the first principal component summarized a very typical dorsoventral minimation in females and opposite in males in the general shape and the landmarks on the medial part of a total of 22, got closer through the apical part. Under the light of all these data we may in generally say for the evolution and ecology of An. superpictus temperature is a crucial factor and global changes in temperature especially the global warming may effect some organisms which are highly adaptive like some malaria vectors and this would naturally effect the human and animal health more fastly than expected.
Benzer Tezler
- Farklı sıcaklıkların Phlebotomus papatası (Diptera:Psychodidae)'nin biyolojisi üzerine etkisi
Effects of different temperatures on the bilogy of Phlebotomus papatası (Diptera: Pyschodidae)
ÖZGE ERİŞÖZ
- Farklı sıcaklıkların Phlebotomus tobbi Adler, Theodor & Lourie, 1930 (Diptera: Psychodidae) üzerindeki etkisinin hayat tablosu verileri ve gün-derece modeliyle analizi
Analyzing the effects of different temperatures on Phlebotomus tobbi Adler, Theodor & Lourie, 1930 (Diptera: Psychodidae) using life table data and degree-day model
AYDA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE ERİŞÖZ KASAP
- Düşük sıcaklıkların Aedes (Stegomyia) aegypti (Linneus,1762) (Diptera: Culicidae) türü hayat döngüsüne etkilerinin belirlenmesi
Determining the effects of low temperatures on the life cycle of Aedes (Stegomyia) Aegypti (Linneus,1762) (Diptera: Culicidae)
KIVANÇ SEVİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH BÜLENT ALTEN
- Chilocorus bipustulatus (Coleoptera:Coccinellidae)' un ergin öncesi dönemlerinin laboratuvar koşullarında sıcaklığa bağlı simulasyon modellerinin oluşturulması
Temperature-dependent simulation models of pre-adult stages of Chilocorus bipustulatus (Coleoptera:Coccinellidae) under laboratory conditions
ZENNURE SATICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KARACA
- Uçak gövdesinde yalıtım malzemesinin taşınımla ısı geçişine etkisi
The effect of insulation material on convection heat transfer in airframe
OKTAY ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CİHAT BAYTAŞ