Orhaniye (Ankara) yöresindeki sedimanter ve magmatik birimlerin mineralojik ve jeokimyasal özelliklerinin incelenmesi
Investigation of the mineralogical and geochemical properties of sedimentary and igneous units around Orhaniye (Ankara), Turkey
- Tez No: 216403
- Danışmanlar: PROF.DR. ABİDİN TEMEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Orhaniye, sedim, Orhaniye, sedimentary, geochemistry, igneous, mineralogy, clay mineralogy, syenite, XRD, subduction
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Bu tez çalışmasında, Ankara'nın kuzeybatısında, Orhaniye yöresindeki sedimanter ve magmatik birimlerin, mineralojik ve jeokimyasal özellikleri ile oluşum koşullarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, noktasal ve ölçülü kesitler boyunca alınan toplam 100 örneğin 92 tanesi üzerinde, X-Işınları Difraktometri-tüm kayaç ve 44 tanesi üzerinde X-Işınları Difraktometri-kil fraksiyonu çözümlemeleri yapılmış; ayrıca 19 örnek üzerinde ise jeokimyasal (ana ve iz element) analizler gerçekleştirilmiştir. X-Işınları Difraktometri analizleri sonucu, inceleme alanında analsim, dolomit, mika, feldispat, kalsit, kuvars ve kil minerallerinin varlığı tespit edilirken, örneklerin kil fraksiyonunda ise, simektit, illit, klorit ve kaolinitin yanı sıra karışık tabakalı illit-simektit ve illit-klorit mineralleri belirlenmiştir. Simektit mineralleri, volkanik malzemenin sulu bir ortamda hidrolizi ile oluşabileceği gibi, illitlerin yüzeysel bozunması ile de oluşabilir. İllitlerin detritik kökenli olduğu düşünülürken, kaolinitlerin detritik kökenli ya da volkanik malzemenin bozunmasıyla oluşmuş olabileceği ve kloritlerin ise inceleme alanında yer alan ofiyolitik kayaçlardaki Fe-Mg'lu silikatların alterasyonu ile oluştuğu düşünülmektedir. Uzunçarşıdere Formasyonu'nunda, alkalin bir ortamın varlığını işaret eden dolomitin egemen olması ve bu minerale alkali ortamlarda volkanik malzemenin hidrolizi ile oluşan analsimin eşlik etmesi, bu formasyonun oluşumu sırasında beslenme/evaporasyon oranının azaldığını, buna bağlı olarak ortam pH ve tuzluluğunun arttığını göstermektedir. Sedimanter birimlerde, bazı major ve iz elementlerin dikey dağılımı incelendiğinde, killi seviyelerde Si ve Al miktarlarında bir artış gözlenirken, karbonatlı seviyelerde ise genel olarak CaO, MgO, Sr, Ba, ateşte kayıp ve Toplam C miktarlarında artış belirlenmiştir. Magmatik kayaçların, siyenit karakterinde ve bu siyenitleri oluşturan magmanın ise OIB'ye benzer, zenginleşmiş bir manto kaynaklı olduğu saptanmıştır. Örneklerin yüksek Ba/Nb oranlarına sahip olması (Ba/Nb=77-81) ve tektonik ortam ayırtman diyagramlarında volkanik yay bölgesinde yer alması, Orhaniye Siyenitleri'nin oluşumunda bir dalma-batma sürecinin etkili olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to investigate the mineralogical and geochemical properties of sedimentary and igneous units exposing around Orhaniye district located to the northwest of Ankara, Turkey. X-Ray Difractometry (XRD)-whole rock analyses, XRD-clay fraction analyses and geochemical (major and trace elements) analyses have been carried out on 92, 44 and 19 samples, respectively from a total number of 100 samples collected pointwise or along measured sections. Based on XRD analyses, clay, analcime, dolomite, mica, feldspar, calcite and quartz minerals were found to form whole rock, while the clay fraction of samples includes smectite, illite, chlorite, kaolinite, mixed-layered illite-smectite and illite-chlorite minerals. The smectite minerals were found to have formed either as the result of the hydrolysis of volcanic material in an aqueous environment or by the weathering of the illites. While a detritic origin is considered for the illites, kaolinites seem either to have a detritic origin or have formed as the result of the alteration of volcanic source materials. Besides these, chlorites are considered to have formed by the alteration of Fe-Mg silicates in ophiolitic rocks exposing in the study area. In the Uzuncarsidere Formation, dominance of dolomite and presence of analcime, formed by hydrolysis of volcanic material designates an alkaline environment in which an increase in the pH and salinity due to decrease in the recharge/evaporation ratio is inferred. Vertical variation of some major and trace elements composition of the sedimentary units indicates an increase of Al and Si within the clayey units, whereas an increase of CaO, MgO, Sr, Ba, loss on ignition and Total C were observed within the carbonated units. It was found that the igneous rocks have a syenite character, and the magma forming these rock is inferred to have originated from an OIB-like enriched mantle source. High Ba/Nb ratios (Ba/Nb=77- 81) of igneous rocks and their position of volcanic arc region on the tectonic environment discrimination diagrams indicate dominance of a subduction process during the formation of Orhaniye Syenites.
Benzer Tezler
- Orhaniye (KB Ankara) bölgesindeki paleojen alveolinid'lerinin paleontolojisi
Paleontology of the paleogene alveolinids in the Orhaniye (NW Ankara) region
KIVANÇ HARMANDALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ OKAN
- Orhaniye-Güvenç civarındaki (Ankara kuzeybatısı) karasal paleojen istiflerinin stratigrafisi ve sedimantolojisi
Stratigraphy and sedimentology of continental paleogene sequence in Orhaniye-Güvenç region (Ankara, northeast)
ARZU GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KAZANCI
- Orhaniye ve civarının (KKB Ankara-Türkiye) neojen stratigrafisi ve tektoniği
Neogene stratigraphy and tectonics of Orhaniye and surrounding regions (NNW Ankara-Turkey)
MOOSARREZA TOORİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. KADİR DİRİK
- Kazan çevresi (KKB Ankara) Eosen yaşlı denizel istiflerin ostrakod biyostratigrafisi, mikrofasiyes analizleri ve ortamsal yorumu
Ostracod biostratigraphy, microfacies analysis and environmental interpretation of Eocene marine sequences around Kazan (NNW Ankara)
İBRAHİM KADRİ ERTEKİN
Doktora
Türkçe
2016
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TUNOĞLU
