Ahlak felsefesinde ilahi buyruk teorisi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 218116
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Tanrı ve ahlak arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarma çabaları, felsefe tarihindeköklü tartışmaların oluşmasına neden olmuştur. Tanrı ve ahlak arasındaki ilişkiile bağlantılı olarak ortaya çıkan tartışmalardan biri de ilahi buyruk teorisidir.Günümüz felsefesinde ilahi buyruk teorisi hem ahlak hem de din felsefesinintartışma konusu olmuştur. Bu tartışma alan içerisinde ?ilahi buyruk teor? isi?neolan yaklaşımlar da farklılaşmıştır.İlahi buyruk teorisi ile ilgili tartışmaların temeli Platon'un Euthyprho adlıdiyalogunda bulunur. Platon'un ardından bu sorun Ortaçağ Hıristiyan felsefesinide epey uğraştırmıştır. Ockham, Aquinas, Augustine ve Don Socuts gibi pek çokfilozof ilahi buyruklarla ilgilenmiş ve soruna yeni açılımlar getirmişlerdir.Günümüz felsefesinde yeniden ortaya ç?kan ilgiyle de ilahi buyruk teorisi tekrarele alınmaya başlamıştır. R. M. Adams, P. L. Quinn, R. Swinburne, J. M. Idziak,M. Murphy, W. Alston gibi felsefeciler teoriyi yeniden ele alarak teistik birtasavvur içerisinde teorinin savunulabilirliğini ortaya koymaya çalışmışlardır. A.C. Ewing, K. Nielson gibi felsefeciler ise ahlakın Tanrı ile ilişkisi konusundateorinin tutarsızlığını ortaya koymaya çalışmışlardır.İslam dünyasında ilahi buyruk teorisi ile ilgili tartışmalar, ?husun? ve?kubuh? tartışmaları içerisinde yer almıştır. Bu konu ile ilgili farklı yaklaşımlarolmakla birlikte, ilahi buyruklar ile ahlak arasındaki ilişki yadsınmamıştır.`x, Tanrı buyurduğu için mi iyidir yoksa x, iyi olduğu için mi Tanrıtarafından buyrulmuştur' şeklinde ifade edilen ikilem ilahi buyruk teorisinin temelsorunudur. `x, Tanr? buyurduğu için iyidir' düşüncesi, Tanrı'nın ahlak alanındaistediğini buyuran keyfi bir otorite olarak algılanmasının yanı sıra Tanrı'nın iradeetmesini ön plana taşımıştır. `x, iyi olduğu için Tanrı tarafından buyrulmuştur'düşüncesi ise Tanrı'nın buyruğundan bağımsız bir ahlaki kriterin oluşmasınaneden olmuştur. `x, Tanrı buyurduğu için iyidir' düşüncesinden hareketle,Tanrı'nın buyrukları ile iyinin özdeşliği tezi savunulmuş, bu ise beraberindebirtakım sorunların oluşmasına neden olmuştur. Bu sorunlar neden-sonuç ilişkisi,ilahi buyrukların keyfiliği ve olgu-değer şeklinde sınıflandırılabilir.Teoriye yaklaşımımızı belirleyen Tanrı anlayışımız teorinin nasılsonuçlanacağını da belirleyecektir. Bu anlamda Tanrı'nın tüm evreni yaratması veevrenin düzenleyicisi olması O'nun buyruklarının da iyiyi belirlediği anlamınagelir. Sonuç olarak ilahi buyruklar Tanr 'n n iradesinin bir göstergesi olar kiyinin de belirleyicisi olmaktadır.
Özet (Çeviri)
Attempts to reveal relation between God and Ethics caused sound discussions overthe philosophical history. One of the discussions, existed in connection with the relationbetween God and ethics, is divine command theory. Divine command theory is thediscussion subject of both ethical and religious philosophy in today?s philosophy.Approaches to ?divine command theory? also differ within this discussion domain.Basis of the discussions related with divine command theory are within the dialogueof Plato, named Euthyprho. This problem had also caused lots of troubles for MedievalChristian philosophy after Plato. Lots of philosopher, such as Ockham, Aquinas, Augustineand Don Socuts, had dealt with divine commands and brought new approaches to theproblem. Divine command theory had started to be dealt again with the interest, reoccurredon today?s philosophy. Philosophers, like R. M. Adams, P. L. Quinn, R. Swinburne, J. M.Idziak, M. Murphy and W. Alston, reconsidered the theory and tried to prove the justify ofthe theory within a theistic vision. Philosophers, like A. C. Ewing and K. Nielson had triedto prove the inconsistency of the theory about relation between God and ethics.Discussions on divine command theory in Islamic world were within ?husun? and?kubuh? discussions. Although there are different approaches on this issue, relationbetween divine commands and ethics is not denied.Dilemma, which is mentioned in form of ?whether x is good due to being ordered bythe God or was x ordered by God as it is good?, is the basic problem of divine commandtheory. ?x is good due to being God?s order? thought had brought God?s will besidesperception of God as an arbitrary authority, who orders whatever he wants, in the ethicaldomain. ?x is ordered by God due to being good? thought caused formation an ethicalcriteria independent from God?s order. In connection with the ?x is good due to beingGod?s order? thought, identicalness of God?s orders and good has been advocated, and thiscaused some problems to occur. These problems can be classified in forms of cause ? effectrelation, arbitrariness of divine commands and fact ? value.Our God understanding, which determines our approach to the theory, shall alsodetermine how theory would be concluded. In this respect, being the creator of all of theuniverse and organizer of the universe also mean that God?s orders are determining thegood. Finally, divine commands are also determining the good as an indicator of the God?swill.
Benzer Tezler
- İlahi buyruk teorisi ekseninde objektif ahlakın temeli ve bağlayıcılığı
Grounding and binding force of objective morality in the view of divine command theory
CEMRE DEMİREL
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA
- Emrullah Efendi'nin 'İlm-i Ahlâk' adlı eserinin çeviri yazısı ve eserin Euthyphron dilemması bağlamında tahlili
The transliteration of Emrullah Efendi's 'İlm-i Ahlāk' book and the analysis of the book in the context of Euthyphro dilemma
ZEYNEP ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP ALPYAĞIL
- John Duns Scotus'ta Tanrı ve ahlak ilişkisi
John Duns Scotus on God and morality
NESİM ASLANTATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP KILIÇ
- Liberal düşüncenin gelişiminde iktisat politikasının evrimi ve Türk örneği
The Evolution of economic policy in the development of liberal thought and the Turkish case
KIVANÇ ACAR