Hüseyin Rıfkı Tamani'nin çalışmaları ışığında Öklid Geometrisi'nin Türkiye'ye girişi
Introduction to Euclidean Geometry to Turkey On the light of Hüseyin Rıfkı Tamani?s works
- Tez No: 218573
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK DOSAY GÖKDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Matematik, Tarih, Philosophy, Mathematics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Bölümü
- Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 778
Özet
"Hüseyin Rıfkı Tamani'nin Çalışmaları Işığında Öklid Geometrisi'nin Türkiye'ye Girişi? başlığını taşıyan tezimde; Tâmânî'nin John Bonnycastle'ın Elementler'inden Usûl-i Hendese adıyla Osmanlı Türkçesine çevirdiği geometri kitabı ve bu kitabın günümüz Türkçesi'ne aktarılmış hali bulunmaktadır. Bu eserden yola çıkılarak Öklid'in Elementler'inin Antik Yunan'dan Mühendishâne'nin kuruluşuna ve oradan T. L. Heath tarafından İngilizce'ye çevrilişine kadar olan dönemde temel geometri bilgisinin taşınmasındaki rolü ve etkisi anlatılmıştır.Tâmânî'nin söz konusu eseri ile yetilmemiş diğer eserleri de incelenmiş ve barındırdıkları geometri bilgisinin değeri ve düzeyi hem Batılı hem de Doğulu eserlerle karşılaştırılarak tesbit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma sırasında Osmanlı Bilginleri'nin Avrupa'daki gelişmelerden yeterince kısa sürede haberdar oldukları, fakat bu gelişmeleri kendi müfredatlarına almakta isteksiz davrandıkları, yeni bigi ve yöntemleri bile Yunan-İslâm döneminden kalma bilgi ve yöntemlerle işledikleri tesbit edilmiştir.Bu da göstermiştir ki bir uygarlıktan başka bir uygarlığa bilgi geçişi çok kolay ve kısa sürede olmamaktadır. Bu geçişin olması için aralarında psikolojik, ekonomik ve siyasî pek çok etmenin rol oynadığı oldukça uzun bir zaman sürecine ihtiyaç duyulmaktadır. Geçmişe ait daha çok sayıda bilimsel eserlerin incelenmesi bu sürecin nasıl işlediğinin daha ayrıntılı olarak ortaya konulmasını sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
My thesis is based on Hüseyin Rıfkı Tâmânî?s geometry book which is called Usûl-i Hendese (Elements) and other geometrical works in accordance with basic Euclidian knowledge of geometry. The book is a translation of John Bonnycastle version of Elements and other works collected from mainly European sources but include some Islamic influences. I placed Euclid?s Elements to center of my thesis because its history or transition from one civilization to other gives us evolution of basic geometry knowledge. For this reason I started with Ancient Greek continued with Islamic era then Renaissance and finally finished with European and Ottoman eighteenth century.At the beginning I was believed that Ottoman scientists did not know European progress about geometry but my research showed me this is wrong. Ottoman scientists did know so many things about this progress but acceptance of this new methods another hard issue because it needs to accept rival civilization?s supremacy. Moreover, process of taking this knowledge necessitates some social, psychological, educational, economic and political changes and status of some people?s interests. Thus process of knowledge transition from the West comes to being very slow even if in the notation of mathematic.I reached one concrete conclusion that process of knowledge transition can be explained or enlightened but to be able to do this much more scientific books must be examined because there is not enough investigation and data.
Benzer Tezler
- Hüseyin Rıfkı Tamani'nin 'El-Medhal Fi'l-Coğrafya' adlı eseri üzerine bir araştırma
The Study which is on Huseyin Rıfkı Tamani's work called El-Medhal Fi'l-Coğrafya
MEHMET PARMAKSIZ
- El Medhal Fi Coğrafya adlı eserin transkripsiyonlu metni ve sözlüğü
Translation of El Medhal Fi Geography with transcription and dictionary
GÜLPERİ SONUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA BİNNUR ERDAĞI DOĞUER
- Osmanlılar'da Logaritma
Logarithm in Ottomans
ALİ RIZA TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Bilim ve TeknolojiAnkara ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK DOSAY GÖKDOĞAN
- Mecmû'atü'l-Mühendisîn (giriş-inceleme-metin-dizin)
Mecmû'atü'l-Mühendisîn (introduction-analysis-text-index)
SERKAN İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA BİNNUR ERDAĞI DOĞUER
- Pamuğun çeşitli çevre şartlarında yanma karakteristiğinin incelenmesi
Investigation of combustion characteristics of cotton in various environmental conditions
MERVE KIRGIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Makine MühendisliğiSakarya ÜniversitesiYangın ve Yangın Güvenliği Anabilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ALTUNDAĞ