Kırgız Türkçesindeki deyimler (aktarma-inceleme)
Idiomatic expressions in Kyrgyz Turkish (review ? adaptation)
- Tez No: 218947
- Danışmanlar: PROF. DR. NACİYE YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 734
Özet
Bu çalısmada, Kırgız Türkçesindeki deyimlerin ve deyimlerinkullanıldığı örnek cümlelerin Türkiye Türkçesine aktarımı yapılmıs ve KırgızTürkçesindeki deyimler yapıları bakımından incelenmistir.Tezin amacı Kırgız Türkçesindeki deyimleri Türkiye Türkçesinekazandırarak deyim aktarmalarında karsılasılan problemlere çözümgetirmeye katkıda bulunmak ve Kırgız Türkçesindeki deyimlerin yapılarınıtespit etmektir.Kırgız Türkçesi deyimler ve bunların Türkiye Türkçesindeki karsılıklarıkonusu, bugüne kadar tam olarak ele alınıp değerlendirilmemistir. Metinaktarmalarında, dilin en zor aktarılan kısımları ?deyim, atasözü, alkıs-kargıs?gibi kalıp sözlerdir. Kırgız Türkçesinden Türkiye Türkçesine veya TürkiyeTürkçesinden Kırgız Türkçesine yapılan aktarmalarda da bu zorluklarlakarsılasılmaktadır. Bu sebeple, tez konusu olarak deyimleri seçtik.Kaynak olarak Kırgız Tilinin Frazeologiyalık Sözdügü ?Kırgız DilininDeyimler Sözlüğü? kitabı kullanılmıstır. Bu sözlükte yer alan deyimlerinalfabe ve lehçe aktarmaları yapıldıktan sonra, örnek kitap esas alınarak,deyimlerin genellikle edebî metinlerde kullanılısları Kırgız Türkçesi veTürkiye Türkçesi ile verilmistir. Aktarma çalısmaları tamamlandıktan sonra,Kırgız Türkçesi dikkate alınarak deyimler yapıları bakımındandeğerlendirilmistir. Deyimlerin iki lehçe arasındaki birebir karsılıklarınınbulunup bulunmadığı, iki sütün hâlinde verilen aktarmalarda görüleceği gibi,sonuçta da kısaca değerlendirilmistir.Aktarma ve inceleme sonucunda elde edilen veriler maddeler hâlindeve rakamsal olarak ?Sonuç?ta sunulmustur.Anahtar Sözcükler1. Deyim2. Kırgız Türkçesi3. Türkiye Türkçesi4. Aktarma5. Yapı
Özet (Çeviri)
This study adapts the idiomatic expressions and sample sentences wheresuch idiomatic expressions are used in the Turkic language of Kyrgyz into Turkiclanguage of Turkey and focuses on the structure of idioms in Turkic language ofKyrgyz.The study aims to bring the idiomatic expressions in the Turkic languageof Kyrgyz into the Turkic language of Turkey and contribute in finding solutions toproblems encountered in idiomatic expression adaptations, and establish thestructures of idiomatic expressions in the Turkic language of Kyrgyz.The issue of idiomatic expressions in the Turkic language of Kyrgyz andtheir counterparts in the Turkic language of Turkey have not so far beencompletely addressed and evaluated. In textual adaptations, the hardest partsthat are adapted in language are pattern expressions such as ?idiomaticexpression, proverbs, and praises and curses?. Difficulties to this end are beingencountered in adaptations from the Turkic language of Kyrgyz to the Turkiclanguage of Turkey or from the Turkic language of Turkey to the Turkic languageof Kyrgyz. So, we focused, as the subject of study, on idiomatic expressions.Kyrgyz Tilinin Frazeologiyalık Sözdügü (Idiomatic Expressions Dictionaryof Kyrgyz Language) has been used as the reference book. After the alphabetand dialect adaptations of idiomatic expressions in this dictionary are made,idiomatic expressions are given mostly with their usage in literary texts, based onthe reference book, in both the Turkic language of Kyrgyz and the Turkiclanguage of Turkey. After completion of adaptation studies, idiomatic expressionsare evaluated for their structures, in consideration of the Turkic language ofKyrgyz. Whether or not the idiomatic expressions have one-to-one counterpartsin both dialects is considered in the conclusion section, as will be seen inadaptations given in two columns.Data obtained as a result of adaptations and reviews are given in itemsand numbers in the ?Conclusion? section.Keywords1. Idiomatic Expression1. Turkic language of Kyrgyz2. Turkic language of Turkey3. Adaptation4. Structure
Benzer Tezler
- Kırgız Türklerinin Mendirman destanı transkripsiyon, aktarma, gramatikal dizin
Mendirman epic of Kyrgyz Turks transcription, translation, grammatical index
ALİ ÖZGÜN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET CEMİLOĞLU
- Türkiye Türkçesinden hareketle Karakalpak, Kazak, Kırgız ve Nogay Türkçelerinde ortak deyimler üzerine yapısal ve anlamsal değerlendirme
Common idioms in Karakalpak, Kazakh, Kyrgyz and, Nogai languages based on Turkish language
MIRLANBEK NURMATOV
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİYE YILDIZ
- Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki kalıp sözlerin karşılaştırmalı bir incelemesi
A comparative study of the mold lyrics Kyrgyz Turkish and Turkey in Turkish
AIDAI KUBANYCHBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSİNE UZUN
- Türkiye Türkçesi ile Kırgız Türkçesindeki mutluluk/mutsuzluk kavramı ile ilgili fiil ve deyimlerde anlam ilişkisi
Meaning relationships of idioms and verbs expressing happiness and unhappiness between Turkey Turkish and Kirghiz Turkish
YASİN ŞERİFOĞLU
Doktora
Türkçe
2011
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT TÜRK
- Kırgız Türkçesinde organ adları ve Türk dili tarihi içerisindeki görünümü
Kirgiz Türkçesinde organ adlari ve Türk dili tarihi içerisindeki görünümü
AYŞENUR KİPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSİNE UZUN