Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki kalıp sözlerin karşılaştırmalı bir incelemesi
A comparative study of the mold lyrics Kyrgyz Turkish and Turkey in Turkish
- Tez No: 681600
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSİNE UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kırgız Türkçesi, Türkiye Türkçesi, kalıp sözler, Kyrgyz Turkish, Turkish, set expressions
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Kalıp sözler, Kırgız dilinin bambaşka bir zenginliğini yansıtan, kültürümüze, olaylar karşısındaki tutumumuza ışık tutan dil öğelerindendir. Her toplumun kendi kültürü içinde, belirli durumlarda söylenmesi âdet olmuş belli başlı sözleri vardır. Kalıp söz, deyimler, atasözleri vb. kalıp sözler, biriyle karşılaşıldığında, onu selamlarken, evlenme, doğum, ölüm gibi özel durumlarda, bir kimseden iyilik ya da yardım alındığında, rica edildiğinde ve hastalıkta duygularımızı açıklamak için söylenen birtakım sözlerdir. Bir yabancı dil öğrenirken yalnızca dilbilgisi ve kitaplarda, sözlüklerde geçen kullanım birimlerini öğrenmek yetersiz kalmaktadır. Söz konusu dili konuşan toplumun kültürünü, belli durumlarda söylenmesi gereken kalıplaşmış dil birimlerini, hitap yollarını ve davranışlarını da tanımak gerekmektedir. Bu yüzden dilin en canlı birimlerinden biri sayılan kalıp sözlerin öğrenimi de bu açıdan oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Kırgız Türkçesindeki kalıp sözler çeşitli kaynaklardan derlenerek bir araya getirilmiş, edebî eserlerden, siyasi, ilmî, dönemsel vb. yayınlardan, konuşma dilinden verilen örnekler açıklanmış; oluşum, yapı, bağlam ve anlam açısından Türkiye Türkçesindeki karşılıkları verilerek incelenmeye çalışılmıştır. Bugüne kadar kalıp sözlerle ilgili yapılan çalışmalarda karşılıklı anlamları verilse de her iki lehçedeki kalıp sözler üzerine bu şekilde karşılıklı incelemeye dayalı çalışmaya rastlanmamıştır. Tezimizin amacı literatürdeki bu eksikliği karşılamak ve Kırgız Türkçesindeki kalıp sözlerin aktarımında karşılaşılan problemlere çözüm getirmeye katkıda bulunmaktır.
Özet (Çeviri)
Set expressions are language elements that reflect another richness of the Kyrgyz language and shed light on our culture and our attitude towards events. Every society has certain words to say in certain situations in its culture. Stereotypes idioms, Proverbs, etc. phraseological units are a set of words that are spoken to explain our feelings when someone meets, welcomes them, in special cases such as marriage, birth, death, when kindness or help is received from someone, asked for, and falls ill. When a foreigner is learning a language, it is not enough to study only grammar and usage units that are transmitted in books and words. It is also necessary to recognize the culture of the society that speaks the language in question, the stereotypical language units that should be pronounced in a certain situation, the ways of addressing and behavior. Therefore, learning phrases, which are considered one of the most lively units of the language, is also very important in this respect. In this study, the stereotypes in Kyrgyz language were compiled from various sources and brought together from literary works, political, scientific, periodical, etc. the publication, the examples given from spoken language explaining the formation, structure, context and meaning with Turkish been studied comparatively. Even though mutual meanings have been given in the studies related to the set expressions, no studies based on such mutual analysis have been found on the stereotypes in both dialects. The aim of our thesis is to meet this deficiency in the literature and to contribute to solving the problems encountered in the transfer of stereotypes in Kyrgyz language.
Benzer Tezler
- Kırgız Türkçesindeki deyimler (aktarma-inceleme)
Idiomatic expressions in Kyrgyz Turkish (review ? adaptation)
MİRLANBEK NURMATOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. NACİYE YILDIZ
- «дивану лугат-ит-түрк» сөздүгү кыргыз тилинин тарыхый өнүгүшүн изилдөө булагы(фонологиялык жана морфонологиялык изилдөө)
Kırgız dilinin tarihi gelişiminin araştırılmasında bir kaynak olarak Divanü Lugati't-Türk (Fonolojik ve morfonolojik inceleme)
NEGİZBEK ŞABDANALİYEV
Doktora
Kırgızca
2015
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADIRALI KONKOBAYEV
- Kırgız halk edebiyatında koşoklar (Ağıtlar)
Elegies in Kirghiz folk literature
İSA ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NACİYE YILDIZ
- Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki hayvan adları
Kyrgyz Turkish and animal names in Turkey Turkish
BİLGE ÖZBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TAN
- Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde bir hareketi karşılayan birleşik fiiller (isim+yardımcı fiil)
Complex verbs that express action in Kyrgyz and Turkish languages
MEHMET YALÇINKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURUL SAGINBAYEVA