'Ulusal alegori'den imparatorluk eğretilemesine: Osmanlı romanında çok-katmanlı anlatı yapısı
From the 'national allegory' to the metaphore of empire: The multi-layered narrative structure in the Ottoman novel
- Tez No: 220768
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 417
Özet
Osmanlı edebiyatında romanın ortaya çıkışını on dokuzuncu yüzyıl modernleşme hareketi ile doğrudan ilişkili sayarak tek bir nedene bağlayan Cumhuriyet sonrası eleştirel söylem açısından hem türün doğuşu hem de bu süreçte üretilen ilk romanlar bir ?taklit? çabasının ürünleridir. Bu durum, edebiyatın siyasi hedeflere alet edildiği savı ile bir arada düşünüldüğünde, Osmanlı yazarlarının yapıtları, Batı'da üretilen ?özgün? romanlar karşısında teknik açıdan ?yetersiz? taklit metinler biçiminde tanımlanmaktadır. Divan edebiyatının yazarlar üzerindeki etkisi ise bu ?yetersiz?liğin başlıca kaynağı sayılmaktadır. Osmanlı romanının doğuşunu belirleyen toplumsal dönüşüm süreci ile bu süreçte üretilen yapıtların farklı bir paradigma içinde değerlendirilmesi amacını taşıyan bu çalışmanın temel savı ise, diğer Batı-dışı edebiyatlar gibi Osmanlı romanları hakkındaki değer düşürücü savların, romanların yapısal niteliklerinden değil, ancak bu yapıtları ısrarlı bir biçimde Batılılaşma sorunsalı merkezinde değerlendirmekte olan eleştirel söylemin Avrupamerkezci niteliğinden kaynaklandığı düşüncesidir.Bu düşünceden hareketle, Cumhuriyet sonrası eleştirel söyleme yönelik bir literatür taramasının ardından romanlarda hem Divan şiirine hem de Fransız gerçekçiliğine ait anlatı tekniklerinin dönüştürülerek sentezlenmesinden oluşan özgün anlatı yapısı iki farklı bağlamda yorumlanmıştır. Yapıtların düz anlam katmanında okura sunulan aşk hikâyesinin temel taşıyıcı olduğu iki farklı anlatı katmanından birincisi politik dönüşümün, ikincisi ise edebî dönüşüm sürecinin eğretilemeli bir biçimde değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Ele alınan yazarların yapıtlarında her iki anlam katmanında ortaya çıkan değerlendirmeler ile kuramsal görüşleri arasındaki tutarlılık ise, romanların çok-katmanlı anlatı yapısının rastlantısal bir nitelikten çok türün Osmanlı edebiyatında ortaya çıkışına özgü anlatı yapısının ürünü olduğunu düşündürmektedir.
Özet (Çeviri)
Early Ottoman novels are simple ?imitation?s of the French realism from the point of post-Republican critical discourse that establishes a direct relationship between the birth of the novel and the Ottoman modernisation process of the nineteenth century. Combining this claim with the ?fact? that Ottoman novelists merely instrumentalised the genre in order to pursue their political aims, the birth of the Ottoman novel is assumed to be a process of technical ?inferiority?. The main source of such inferiority, hence, is supposed to be the influence of the Ottoman Classical (Divan) poetry. On the other hand, this study essentially claims that a different theoretical paradigm is necessary to be able to evaluate both the process of social transformation that determines the emergence of the novel as a literary form and the novels produced in this process. Then, the source of such degrading viewpoint is not the novels themselves but the Eurocentric theoretical perspective of the post-Republican critical discourse.This study provides the literature survey on the post-Republican critiques about the Ottoman novels and the analysis of their multi-layered narrative structure to prove its basic claim. The multi-layered narrative structure is the result of the transformative synthesis of the narrative techniques of both the French realism and the Divan poetry. The novels are interpreted in a way that would reveal the political discussions on the transformation of the power structure of the empire and the aesthetical evaluation of the novel as a literary genre. The love narrative provided on the literal level acts as the basis of this multi-layered structure and carries two different narrative layers by synthesising the metaphorical narrative structure of the Divan poetry with technical narrative tools of the French realism.
Benzer Tezler
- Kürt romanında travma ve psiko-politik çevrelenmişlik: 2000'den sonra yazılan Kürt romanı
Trauma and psycho-politic siege in the Kurdish novel: Kurdish novels written after 2000
HASAN SUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Karşılaştırmalı Edebiyatİstanbul Bilgi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DR. SÜHA OĞUZERTEM
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 'Abdullah Efendi'nin Rüyaları' hikâyesinde ulusal alegori
National allegory in Ahmet Hamdi Tanpınar's 'The Dreams of Abdullah Efendi'
EMİNE AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Bilgi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT BELGE
- National allegory in third world novel
Üçüncü dünya romanında ulusal alegori
FERİDE EVREN SEZER
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Batı Dilleri ve EdebiyatıBoğaziçi Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. SİBEL IRZIK
- Yirminci yüzyılın ikinci yarısında Türk sineması'nda ulusal alegori
National allegory in Turkish cinema in the second half of the twentieth century
ÇAĞDAŞ UMUT BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiFilm Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. SEÇKİN SEVİM
- Peyami Safa Metinlerinde Ulusal Alegori
The National Allegory in the Texts of Peyami Safa
HASAN TURĞUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİDEM ARDALI BÜYÜKARMAN
DOÇ. DR. SEVAL ŞAHİN GÜMÜŞ