Türk kültür tarihi içinde köy enstitüleri
The village institutes in the history of Turkish culture
- Tez No: 221663
- Danışmanlar: PROF.DR. TUNCER BAYKARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 501
Özet
Türkiye Cumhuriyetinin kültür tarihindeki önemli mihenk taşlarından biri olan Köy Enstitüleri, eğitim kurumunun ötesine geçerek bir fenomen halini aldığından günümüzde bile hala popülaritesinden hiçbir şey kaybetmemiştir. Bu konuda yüzlerce kitap, makale vb. yayınlanmış, akademik düzeyde araştırmalar yapılmıştır. Bizim amacımız, çeşitli bakış açılarıyla işlenmiş ve işlenmekte olan bu konuya bir tarihçi gözüyle yaklaşarak objektif olarak Köy Enstitülerini irdelemek; her yönüyle , özellikle de kültür tarihimize olan etkileriyle ortaya koymaktır. Bunun ötesinde enstitülerin pedagojik açıdan yararlı olan yanlarını gözler önüne sererek günümüz eğitimine katkı sağlayabilecek taraflarına dikkat çekmektir. Bu amaçlarla, çalışmamıza önce ? kültür ? kavramının tanımıyla başladık. Köy Enstitülerindeki ? kültür ? anlayışında ortaya çıkan farklılaşmaya dikkat çektik. Birinci Bölüme, Osmanlı Devletinin XIX. Yüzyılın son çeyreğinden itibaren eğitim yapısını ve sorunlarını incelemekle başladık. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde köylünün sosyo- ekonomik ve eğitim sorunlarını, ve bu sorunlara nasıl yaklaşıldığını gösterdik. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren , nüfusun büyük bölümünün kırsal alanda yer almasından dolayı köylünün kalkındırılması meselesi geniş boyutlu olarak ele alınmış, köylünün eğitilmesiyle birlikte düşünülmüştü. Köylünün çağdaş koşullara kavuşturulması ve eğitilmesi Türkiye'nin kalkınmasının esası olarak görüldüğünden bu alanda gerek hükümetlerden gerekse aydınlardan gelen çeşitli fikir ve yaklaşımlar, İkinci Bölümde göstermeye çalıştığımız gibi Köy Enstitüleri gerçeğine dönüşmüştür. Atatürk'ün gerçekçi saptamaları ve konuya olan yakın ilgisi, her alanda olduğu gibi yol gösterici olmuş, eğitimle ilgili yapılan çalışmalara ivme kazandırmıştır. Üçüncü Bölümde ise Köy Enstitülerinin gerek fikir gerekse uygulama aşamasında önemli katkıları olan, adları Köy Enstitüleriyle tarihe geçen kurucu ve uygulayıcılarını tanıtarak bu kurumlardaki etkilerini gösterdik. Enstitülerin kuruluş amaçlarıyla birlikte hazırlık aşamasını, bu süreçte dünyadaki benzerlerinden alınan örnekleri; benzeyen ve ayrılan taraflarını karşılaştırarak, Köy Enstitülerinin çoğunlukla sanılanın aksine Türkiye'ye özgü bir kurum olmadığı ama Türkiye için özgün olduğu gerçeğine dikkat çekmek istedik. Dördüncü Bölümde Köy Enstitülerindeki dersler ve kültürel uygulamalarda Türk kültürüne ne ölçüde yer verildiğini inceledik. Köy Enstitülerinde Türk kültürünün milli öğelerinin ne derecede yaşatıldığını, enstitüler vasıtasıyla köylüye verilmek istenen yeni kültür anlayışını, hümanist kültürün enstitülerdeki uygulamalarını tespit ettik. Ülkedeki okuma yazma sorununu çözmek ve ilköğretimi yüzde yüz gerçekleştirmek amacının önemli bir aracı olarak tesis edilmiş olan enstitülerin kurulma sürecinde çeşitli sıkıntılar yaşanmıştır. Bunlar, hem Türkiye'nin maddi kaynaklarının yetersizliğinin hem de oluşan yada oluşturulan zihniyetin bir parçasıdır. Köy Enstitülerinin amacı, hem ilköğretim sorununu çözmek hem de köylüye ihtiyacı olan tarım, el zanatları vb. alanda örnek olarak ekonomik ve kültürel kalkınmasını sağlamak olduğundan eğitim, ekonomi, sağlık gibi birimlerin koordinasyonuyla gerçekleştirilebilecek topyekün bir kalkınma hareketi olması gerekirken daha çok Milli Eğitim Bakanlığının görev alanıyla sınırlı bırakılmış, böyle olunca da önemli sorunlarla karşılaşılmıştır. Bu koşullarda, hedeflere ulaşmada zorluklar çekilmeye başlandığında Köy Enstitülere yönelik şikayetler de artmıştır. Türkiye'de yaşanan siyasi değişim rüzgarı enstitüleri de etkilemiştir. Son bölümde de bunları ortaya koyarak enstitülerin geldiği yada getirildiği noktayı, hangi koşullarda nasıl bir değişimin yaşandığını anlamaya ve anlatmaya gayret ettik.
Özet (Çeviri)
The village institutions, one of the mile stones in the history of Turkish Republic have never lost their popularity as they were a real phenomenon rather than an education institution. Hundreds of books, articles and so on were published on this subject and researches were conducted by academic level. Approaching the subject with the view of a historian, our goal is objectively to examine the village institutions, which were studied and are being studied in different points of view and to put forward all its des especially the effects on history of our culture. Furthermore, displaying the beneficial aspects of the institutions from the point of pedagogy, our aim is to draw attention to the aspects which will be able to contribute to today?s education, First, we intended to start our work with the definition of the concept ?culture?. We attracted attention to the differences that emerged from the understanding of culture. We started the first part with the study on the education system and problems of Ottoman Empire dating from the last quarter of XIX century. We indicated the socio-economic and education problems of the villagers and how to approach to these problems in the newly founded Turkish Republic. As most of the population lived in the county in the first years of the Republic, the issue of the villagers? development was dealt with on a large scale and it was thought in conjunction with the villagers? training. Because Turkey?s development was considered as a basis, the various opinions and approaches coming from both governments and intellectuals, as we tried to show in the second part, turned into the reality of ?village institute?. Atatürk?s realist determination and his close interest in the subject, as in every field, guided us and accelerated the works done in this area. In the third part, we introduced the founders and practicers that helped both as an opinion and with major contributions in the stage of practice and those whose names made a history with the village intuitions. By comparing and contrasting the similar institutions in the world, reviewing foundation aims and preparatory stages, we intended to take attention to the fact that unlike people?s supposition, the village institutions were not an institution peculiar to Turkey but original for Turkey. In the fourth part, we examined how much the village institutions valued the Turkish culture in lessons and cultural applications. We determined to what extend the national elements of Turkish culture were kept ali ve at the village institutions, discovered the new culture understanding aimed to be given to the villagers by means of the institutions and also applications of humanist culture in these institutions. There were various difficulties at the foundation stage of the institutions which were established as a significant means of the aim to solve the problem of illiteracy and to realize the primary education hundred percent. These are a part of both insufficiency of Turkey?s economic sources and that of mentality which created or was created. The goal of the village institutions should have been to solve the problem of primary education and to provide them with an economic and cultural development by being a model for the villager in the field of agriculture and handicraft, and also education was to be a complete development activity that would have to be coordinated with the units like health and economy whereas they were generally limited to the responsibility of Ministry of National Education, accordingly many problems were faced. When it was getting difficult to get to the targets under these circumstances, the complaints related to the village institutions increased. The surge of political change in Turkey affected the village institutions as well. Depicting these effects in the last part, we endeavored to understand and inform what kind of a change it was and under which circumstances it occurred and also wanted to show the point where the institutions came or were brought to.
Benzer Tezler
- Halkevlerinin kuruluşu ve Atatürk Döneminde İstanbul halkevlerini faaliyetleri. 1932-1938
The Foundation of folk houses and the activities of Istanbul folk houses during Atatürk's Period. 1932-1938
ORHAN ÖZACUN
Doktora
Türkçe
2002
Türk İnkılap Tarihiİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZETTİN ÖNDER
- Türkiye'de köy enstitüleri (kuruluşu, kapanışı ve faaliyetleri)
Başlık çevirisi yok
BİLGE İŞÇEL BAKKAL
- II. Dünya Savaşı döneminde Türkiye'de eğitim politikaları (1939-1945)
II. educational policies during World War in Turkey (1939-1945)
PERİHAN BETÜL ERNAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜRKAN BAŞYİĞİT
- Atatürk ve İnönü'nün iki milli eğitim bakanı (Saffet Arıkan ve Hasan Ali Yücel) döneminde kültür siyaseti (1935-1946)
The cultural politics Atatürk and İnönü two ministry major education (Saffet Arıkan and Hasan Ali Yücel) (1935-1946)
ÖMER KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TUNCER BAYKARA
- Eğitim ve siyaset alanındaki çalışmalarıyla Hıfzırrahman Raşit Öymen.
Education and political studies of Hıfzırrahman Raşit Oymen.
EKREM BAHŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Biyografiİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AYNUR SOYDAN