Meme kanserinde erken tanıya yönelik sağlığı geliştirme programının tarama davranışlarına etkisi
The effcets of a breast health promotion program on breast cancer screening behaviors
- Tez No: 224277
- Danışmanlar: PROF.DR. NURSEN NAHCİVAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Onkoloji, Sağlık Eğitimi, Public Health, Oncology, Health Education
- Anahtar Kelimeler: Girisim, Kendi kendine meme muayenesi, Klinik meme muayenesi, Mamografi, Saglık inanç modeli, Intervention, Breast self-examination, Clinical breast examination, Mammography, Health belief model
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Deneysel tasarım tipinde planlanan arastırmanın amacı, ?meme saglıgı gelistirme programının?, kadınların yeterli ve etkin kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapma, mamografi ve klinik meme muayenesi (KMM) yaptırma durumlarına, meme kanseri bilgisi ve meme kanserine iliskin saglık algılarına etkisini incelemektir. Arastırmanın örneklemini stanbul'da bir saglık ocagı bölgesinde yasayan 40 yas üstü, düzenli KKMM yapmayan, son bir yıl içinde KMM ve mamografi yaptırmayan kadınlar (deney grubu=97 ve kontrol grubu=93) olusturmustur. Saglık inanç modeli temel alınarak planlanan meme saglıgı gelistirme programı kapsamında saglık egitimi, film gösterisi, meme maketi, kitapçık, brosür, kart yer almıstır. Arastırmada veriler Anket Formu, Tarama Davranısları zlem Formu, Kendi Kendine Meme Muayenesi Kontrol Listesi, Meme Kanseri Bilgi Formu ve Meme Kanseri Saglık nanç Modeli Ölçegi ile toplanmıstır. KKMM'ni ?Üç ay içinde ?üç kez? yapmak ?Yeterli? olarak; klinik meme muayenesi ve mamografi için programdan sonra 6 ay içinde yaptırmıs olmak istenen durum olarak degerlendirilmistir. Veriler program öncesinde, sonrasında, 3. ayda ve 6. ayda olmak üzere dört kez toplanmıstır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin yanısıra Student-t, Mann-Whitney U, eslestirilmis gruplarda t testi, Wilcoxon isaretli sıra testi, tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi, ki-kare ve Fisher kesin ki-kare testi kullanılmıstır. Bulgular, program sonrası 3. ve 6. ayda deney grubunun KKMM'ni yeterli ve etkin yapma oranlarının, meme kanseri bilgi puanlarının kontrol grubundan anlamlı olarak daha yüksek oldugunu; KMM ve mamografi yaptırma yönünden anlamlı bir farkın olmadıgını göstermistir. Program sonrası her iki grupta saglık algıları karsılastırıldıgında deney grubunda yatkınlık, ciddiyet, KKMM-yarar, KKMM-engel, güven ve mamografi-yarar algısı puan ortalaması anlamlı olarak daha yüksek bulunmustur. Sonuç olarak; saglık egitimi, film gösterisi, meme maketi, kitapçık, brosür ve kart kullanılarak yapılan programın, kadınların yeterli ve etkin KKMM yapma oranlarını ve meme kanseri bilgi düzeyini artırdıgı; saglık algılarını gelistirdigi; KMM ve mamografi yaptırma sıklıgını artırmadıgı belirlenmistir.
Özet (Çeviri)
This experimental study evaluates the effects of a breast health promotion program on frequency and proficieny of breast self-examination (BSE), and rates of clinical breast examination (CBE) and mammography practices. The effects of program on breast cancer knowledge and breast cancer health beliefs were also evaluated. The sample consisted of women aged 40 or above, who were defined as not regularly performing BSE, and had not received a mammogram and CBE in the last 12 months (experimental group=97 and control group=93) in a health center area, in Istanbul. The intervention was based on health belief model and included health education, film, breast model, booklet, pamphlet, and card. Data were collected with questionnaire, the screening behaviors? follow form, breast self-examination proficiency rating instrument, breast cancer knowledge form and breast cancer health belief model scale in the study. Related with BSE, the frequency of BSE three times in 3 months was considered as ?proficient?, and with CBE and mammography, having had them at 6 months postintervention was the outcome. Data were collected four times as at before the intervention, after the intervention, at 3 month and 6 month following intervention. The data were analysed by descriptive statistics, Student-t, Mann-Whitney U, paired t-test, Wilcoxon test, and repeated measures of variance analysis, chi-square and Fisher?s exact test. The results demonstrated the rate of performing proficient BSE and the breast cancer knowledge score were significantly higher in experimental group; and no significant difference was found between the two groups in respect to mammography and clinical breast exam practices. Comparative analyses for health beliefs in both two groups revealed a statistically significant increase after the intervention in the experimental group in perceived susceptibility, seriousness, benefits-BSE, barriers-BSE, confidence and benefits-mammogram. In conclusion, program that includes health education, film, breast model, booklet, pamphlet, and card was found effective in promoting BSE rates, in increasing breast cancer knowledge and health beliefs within the targeted population. The intervention was not found effective in increasing the rate of having CBE and mammograms among the study participants.
Benzer Tezler
- Kayseri ili seçilmiş kentsel sağlık ocağı bölgesindeki yetişkin kadınların meme kanseri konusundaki düşünce ve davranışları
Behaviours and thoughts of adult women about breast cancer in Kayseri urban area health centre
SEVGİ ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Halk SağlığıErciyes ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FEVZİYE ÇETİNKAYA
- Kadınların sağlık okuryazarlık düzeyi ile meme kanseri bilgi ve tarama davranışının incelenmesi
Relationship of health literacy level and breast cancer knowledge and screening behaviour of women
CANDAN KENDİR ÇOPURLAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Aile HekimliğiDokuz Eylül ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHTAP KARTAL
- Microwave spectroscopy based breast cancer diagnosis using support vector machines
Destek vektör makineleri kullanılarak mikrodalga spektroskopi temelli meme kanseri tanısı
EMRE ÖNEMLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM AKDUMAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA YILMAZ ABDOLSAHEB
- Meme kanseri cerrahi girişimlerinde hasta/hasta yakını bilgilendirme örnek illüstrasyon uygulaması
Sample illustration implementation of informing patient and patient relative in breast cancer surgical interventions
SEMA ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Genel CerrahiOndokuz Mayıs ÜniversitesiTıbbi Resimleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAİM SAVAŞ YÜRÜKER
PROF. DR. ALİ SEYLAN