The impact of parental control and marital conflict on adolescents' self-regulation and adjustment
Ebeveyn kontrolü ve aile içi çatışmanın ergenlerin özdenetim becerileri ve uyumları üzerindeki etkisi
- Tez No: 228438
- Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu çalışma ergenlerin özdenetim becerilerinin gelişmesinde etkili olan değişkenleri ve bu özdenetim becerilerinin ilişkili olduğu değişkenleri incelemeyi amaçlamaktadır. Önceki çalışmalar yüksek düzeydeki özdenetim becerilerini ergenlerin sosyal başarı ve uyumu ile ilişkilendirirken, düşük düzeydeki özdenetim becerileri daha çok sorunlu davranışlarla ilişkili bulunmuştur. Pek çok çalışma ana-babalığın ve aile içi çatışmanın çocukların ve ergenlerin özdenetim becerileri üzerinde etkili olabileceğine vurgu yapmıştır. Ancak özdenetim üzerindeki bu etkileri ele alan az sayıda görgül çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada psikolojik ve davranışsal kontrol ile aile içi çatışmanın özdenetim becerilerinin aracı etkisiyle ergen değişkenlerini etkilemesi beklenmektedir. Ayrıca, farklı psikolojik kontrol boyutlarının farklı ergen değişkenleri ile ilişkili olması beklenmektedir. Çalışmaya üç yüz altıncı ve yedinci sınıf öğrencisi ve onların anneleri katılmıştır. Öğrencilerden özbildirim yoluyla algıladıkları ana-baba kontrol davranışları, özdenetim becerileri ve akademik benlik kavramı ölçümleri alınmıştır. Anneler ise, kontrol davranışları, aile içi çatışma, ergenlerin özdenetim becerileri ve problem davranışları ile ilgili ölçekleri doldurmuşlardır. Aracı değişkenli model büyük oranda doğrulanmıştır. Buna göre, algılanan ana-baba psikolojik kontrol ve aile içi çatışma ergenlerin özdenetim becerilerini, bu özdenetim becerileri de ergen değişkenlerini yordamaktadır. Ana-baba davranışsal kontrol değişkeni ise sadece ergen verilerinden elde edilen modelde anlamlı bir şekilde özdenetim becerilerini yordamaktadır. Ayrıca, farklı psikolojik kontrol boyutlarının ergenler üzerinde farklı etkilere sahip olduğu bulunmuştur. Anne ve baba tarafından sevginin esirgenmesi/ilgisiz ebeveyn davranışları değişkeni suçluluk yaratma/tutarsız duygusal davranışlar gösterme ile karşılaştırıldığında daha olumsuz ergen değişkenleri ile ilişkili bulunmuştur. Ek olarak, farklı kontrol boyutları ile ergen değişkenlerinin etkileşimleri incelenmiştir. Olumlu sosyal davranış ve sebat/izleme değişkenlerini yordamada babanın suçluluk yaratması/tutarsız duygusal davranışlar göstermesi ile izlemesi arasındaki etkileşimin anlamlı olduğu bulunmuştur. Benzer şekilde, hiperaktivite/dikkatsizlik değişkenini yordamada annenin sevgisini esirgemesi/ilgisiz ebeveyn davranışları ve çocuğa dair bilgi sahibi olma etkileşimi anlamlı bulunmuştur. Son olarak, iki U-şekilli doğrusal olmayan ilişki bulunmuştur. Babanın suçluluk yaratması ve düşük sebat/izleme arasındaki ilişki ile annenin sevgisini esirgemesi ve Türkçe akademik benlik kavramı arasındaki ilişkiler doğrusal bulunmamıştır. Çalışmanın teorik, kültürel ve yöntemsel çıktıları ilgili yazın bulguları ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The current study aims to increase understanding of influences on and consequences of self-regulation in adolescence. Previous work has shown that higher levels of self-regulation are associated with greater social competence and lower levels problem behaviors. Past studies have posited that parenting and interparental conflict are linked to self-regulation and adjustment in childhood and adolescence. However, the mechanism underlying the potential effects of specific parental behaviors and interparental conflict on self-regulation and their unique effects on adjustment have been largely unexamined. It was hypothesized that parental psychological and behavioral control and interparental conflict would be indirectly associated with adolescent outcomes via self-regulation abilities. Besides, differential impacts of parental controlling behaviors on self-regulation were also explored. The study involved a sample of 300 students in the 6th and 7th grades and their mothers. Students completed self-report questionnaires on parental control behaviors, self-regulation abilities, and academic self-concept. Furthermore, mothers completed questionnaires including parental control, interparental conflict, self-regulation abilities of adolescents, and adolescent adjustment (i.e., hyperactivation/inattention, emotional, and prosocial behaviors). The mediational hypothesis was largely supported. Results suggested that perceived parental psychological control and interparental conflict predicted low levels of self-regulation and in turn, this predicted adolescent adjustment. Parental behavioral control predicted self-regulation abilities in adolescent-reported model only. As predicted, different parental psychological control dimensions had divergent impact on adolescent outcomes. Specifically, love withdrawal/irrespective parenting was associated with the highest adolescent adjustment. Results also showed that the interplay between paternal guilt induction/erratic emotional behaviors and monitoring was significant in predicting prosocial behaviors and perseverance of adolescents. Similarly, the significant interaction between maternal love withdrawal/irrespective and knowledge suggested that high maternal withdrawal combined with high parental knowledge may result in hyperactivation/inattention problems among early adolescents. Finally, two U-shaped curvilinear relationships were found between psychological control and adjustment variables. Accordingly, the relationship between paternal guilt induction/erratic emotional behaviors and low perseverance/monitoring; and maternal love withdrawal/irrespective and Turkish academic self-concept had curvilinear relationship. Theoretical, methodological, cultural, and practical implications of the findings were discussed considering previous literature.
Benzer Tezler
- Algılanan ebeveyn tutumunun yetişkin bireylerde duygusal yeme bozukluğuna etkisinin incelenmesi
The examination of the impact of perceived parental attitude on emotional eating disorder in adults
SADİYE ATEŞSÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HABİB ERENSOY
- Çocuk yaşta evlendirilen annelerin çocukluk çağı travmalarının ve bu travmaların ebeveyn tutumlarına ve evlilik uyumlarına etkisinin araştırılması
Research of childhood traumas of mothers married at child age and the effects of these traumas on parental attitudes and marital adjustment.
TUĞBA AYÇİÇEK DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. SEDA TOPÇU
- The impact of parental control and suppot on the development of the chronic self-regulatory focus
Ebeveyn kontrolünün ve desteğinin kronik benlik düzenleme odağının gelişimine etkisi
BURAK DOĞRUYOL
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Kiloya bağlı yaşam kalitesini yordayan değişkenler ve cerrahi tedaviye başvuran obezite hastalarının ebeveyn psikolojik kontrolü, yeme davranışı ve psikopatoloji açısından diyetisyen desteği alan obezite hastalarıyla karşılaştırılması
Predictors of weight related quality of life and a comparison between bariatric surgery patients and patients who get a dietary treatment in terms of parental psychological control, eating behaviors and psychopathology
ELDEM ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- The impact of perceived parental control on internalization and ego-depletion
Algılanan anne-baba kontrolünün içselleştirme ve benlik kaynaklarının tükenmesi üzerine etkileri
ELİF HELVACI
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
PROF. DR. NEBİ SÜMER