The impact of perceived parental control on internalization and ego-depletion
Algılanan anne-baba kontrolünün içselleştirme ve benlik kaynaklarının tükenmesi üzerine etkileri
- Tez No: 277647
- Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu çalışmada, ebeveynlerin kontrol tarzlarının ve benlik düzenlemeyle ilintili aracı mekanizmaların benlik kaynaklarının tükenmesi üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Önceki çalışmalarda, anne-babanın davranışsal kontrolünün kendini düzenlemede özerk motivasyonun gelişmesine yol açtığı, buna karşılık anne-babanın psikolojik kontrolünün öze yansıtılmış (introjected) motivasyonun gelişmesine neden olduğu ileri sürülmüştür. Son zamanlarda yapılan araştırmalarda ise öze yansıtılmış motivasyon tarzının, özerk motivasyon ile karşılaştırıldığında, benlik kaynaklarının daha fazla tüketilmesine neden olduğu gösterilmiştir. Önceki araştırmaların bulguları doğrultusunda, bu çalışmada anne-babadan algılanan psikolojik kontrolün benlik kaynaklarını daha fazla, davranışsal kontrolün ise daha az tüketeceği ve kendini düzenlemedeki motivasyon tarzının da bu ilişkiye aracılık edeceği beklenmektedir. Birinci çalışmaya 179 üniversite öğrencisi katılmış ve algıladıkları anne-baba kontrol davranışları, kendini düzenlemedeki motivasyon tarzları, ve benlik kontrol kapasitesi özbildirim yoluylaölçülmüştür. Yapısal eşitlik modeli analizi sonuçları önerilen aracı değişkenli modeli kısmen desteklemiştir. Buna göre, ebeveynlerin psikolojik kontrolü benlik kontrolü kapasitesini öze yansıtılmış motivasyon aracılığıyla yordarken, anne-babadan algılanan davranışsal kontrol ne doğrudan ne de dolaylı olarak benlik kontrolü kapasitesi üzerinde anlamlı bir etki göstermemiştir. İkinci çalışmada, yukarıdaki hipotezler ilk çalışmaya katılan 91 öğrenci üzerinde deneysel olarak test edilmiştir. Öğrencilerden üzüntü verici veya eğlenceli video izleme koşullarında duygusal kontrol göstermeleri istenerek benlik kontrolü kapasitesi üzerindeki olası etkiler incelenmiştir. Sonuçlar, yüksek düzeyde psikolojik kontrol uygulayan anneye sahip ve düşük düzeyde davranışsal kontrol uygulayan babaya sahip olan katılımcıların benlik kaynaklarının daha fazla tükendiğini göstermiştir. Bununla birlikte, duygu kontrolündeki yüksek seviyedeki öze yansıtılımış motivasyona sahip olan katılımcıların benlik kaynaklarının daha az tükendiği bulunmuştur. Bulgular, benlik kontrolü üzerinde pratik yapmanın etkisi, anne-baba kontrol davranışlarının çeşitli doğurguları ve kültürel faktörler dikkate alınarak tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the current study is to examine the potential parenting factors and mediating mechanisms that lead to ego-depletion within the framework of Self-Determination Theory. Previous research has suggested that whereas behaviourally controlling and autonomy-supportive parenting contributes to the development of autonomous motivation, psychologically controlling parenting leads to introjected motivation for self-regulation. Moreover, recent studies have shown that as compared to introjected regulation, autonomous regulation depletes less ego-resource. Thus, it was expected that parental psychological control positively, but behavioural control negatively, affects ego-depletion via controlled regulation style. In the first study, university students (N = 179) completed three groups of measures assessing parenting behaviours, motivation type of self-regulation, and state self-control capacity. The results of SEM analysis partially supported the proposed mediational model. Whereas both maternal and paternal psychological control indirectly predicted self-control capacity corresponding higher levels of egodepletion via controlled regulation, parental behavioural control did not have direct or indirect effect on self-control capacity. In the second study, the same hypotheses were tested experimentally on a group of participants (N = 91) from the first study by exposing them either an upsetting or a funny video condition that requires emotional control. Results revelaled that perceived high levels of maternal psychological control and low levels of paternal behavioural control make individuals more vulnerable to ego-depletion under emotional control. Furthermore, those with high introjected motivation for emotion-control were relatively resistant to ego-depletion. Findings were discussed considering the practice effect of self-control, implications of diverging parenting behaviours and cultural factors
Benzer Tezler
- The impact of parental control and marital conflict on adolescents' self-regulation and adjustment
Ebeveyn kontrolü ve aile içi çatışmanın ergenlerin özdenetim becerileri ve uyumları üzerindeki etkisi
MEHMET HARMA
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Algılanan ebeveyn kontrolünün rekreasyonel elektronik spor katılım motivasyonu, sosyalleşme ve öz yeterlilik üzerine etkisi
The effect of perceived parental control on recreational electronic sports participation motivation, socialization and self-efficacy
YİĞİT GÜVEN
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM TUNA
- Algılanan ebeveyn tutumunun yetişkin bireylerde duygusal yeme bozukluğuna etkisinin incelenmesi
The examination of the impact of perceived parental attitude on emotional eating disorder in adults
SADİYE ATEŞSÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HABİB ERENSOY
- Kiloya bağlı yaşam kalitesini yordayan değişkenler ve cerrahi tedaviye başvuran obezite hastalarının ebeveyn psikolojik kontrolü, yeme davranışı ve psikopatoloji açısından diyetisyen desteği alan obezite hastalarıyla karşılaştırılması
Predictors of weight related quality of life and a comparison between bariatric surgery patients and patients who get a dietary treatment in terms of parental psychological control, eating behaviors and psychopathology
ELDEM ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- The effects of working on adolescent development among high-school students and working adolescent
Çalışan ve öğrenci ergenlerde çalışmanın ergen gelişimi üzerindeki etkisi
EYÜP ÖZKAMALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2000
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEBİ SÜMER