Üniversite öğrencilerinde travma yaşantısı, stresle başa çıkma tarzları ve iç-dış kontrol odağı inancı ile riskli alkol kullanımı arasındaki ilişki
Relationship among traumatic experiences, ways of coping, internal-external locus of control beliefs and hazardous alcohol use in university students
- Tez No: 229099
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELİF KABAKÇI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Riskli alkol kullanımı, travmatik yaşantılar, stresle başa çıkma tarzları, kontrol odağı, Hazardous alcohol use, traumatic experiences, ways of coping, locus of control
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu araştırmada öncelikle, üniversite öğrencilerindeki riskli alkol kullanımının travmayaşantıları ve travma sonrası stres bozukluğu semptomları bakımından farklılaşıpfarklılaşmadığı incelenmiştir. Daha sonra, alkol kullanımı, travma yaşantıları, travmasonrası stres bozukluğu (TSSB) semptomları, yaşam alanlarında travmatik olaylarabağlı olarak ortaya çıkan bozulmalar, stresle başa çıkma tarzları (kendine güvenliyaklaşım, iyimser yaklaşım, çaresiz yaklaşım, boyun eğici yaklaşım, sosyal destekarama) ve kontrol odağı değişkenleri arasında gözlenen ilişkiler değerlendirilmiştir. Sonolarak da psikiyatrik belirtiler kontrol edildikten sonra, travma yaşantılarının, TSSBsemptomlarının, yaşam alanlarındaki bozulmaların, stresle başa çıkma tarzlarının vekontrol odağının, üniversite öğrencilerinde riskli alkol kullanımını yordama güçleriincelenmiştir.Araştırma, Hacettepe Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Orta Doğu TeknikÜniversitesi'nde okumakta olan 559 öğrenci ile yürütülmüştür. Örneklemdekiöğrencilere Alkol Kullanım Bozukluklarını Belirleme Testi (AKBBT), Travma SonrasıStres Tanı Ölçeği (TSSTÖ), Başa Çıkma Yolları Envanteri (BÇYE), Kontrol OdağıÖlçeği (KOÖ) ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) uygulanmıştır.Yapılan analizlerde, üniversite öğrencilerinin alkol kullanım düzeylerinin travmayaşantıları veya TSSB semptomları bakımından anlamlı olarak farklılaşmadığıgörülmüştür. Ayrıca, travmatik olay sayısı ile yaşam alanlarında travmaya bağlı olarakortaya çıkan bozulmaların alkol kullanımıyla anlamlı, ancak düşük düzeyde ilişkigösterdiği belirlenmiştir. Bununla birlikte, TSSB semptomlarının ve yaşamalanlarındaki bozulmaların alkol kullanımını yordamada anlamlı düzeyde katkıdabulunmadıkları; travmatik olay sayısının ise yalnızca erkekler için alkol kullanımınıyordamada anlamlı güce sahip olduğu, ancak bu gücün çok yüksek olmadığıgörülmüştür. Stresle başa çıkma tarzlarına bakıldığında, gerek regresyon gereksekorelasyon analizleri sonucunda, alkol kullanımıyla anlamlı düzeyde ilişki gösterdiğibelirlenen tek başa çıkma tarzının boyun eğici yaklaşım olduğu ortaya çıkmıştır. Boyuneğici yaklaşım ayrıca, TSSB semptomlarıyla da pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkigöstermiştir. Bunun yanı sıra, çaresiz yaklaşım ile travmatik olay sayısı, TSSBsemptomları ve yaşam alanlarındaki bozulmalar arasındaki ilişkilerin de pozitif yöndeve anlamlı düzeyde olduğu görülmüştür. Alkol kullanımı ile kontrol odağı arasındakiilişkileri belirlemeye yönelik olarak yürütülen korelasyon ve regresyon analizlerisonucunda, bu iki değişken arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Ancak, dışkontrol odağının TSSB semptomlarıyla, yaşam alanlarındaki bozulmalarla, boyun eğicive çaresiz yaklaşımlarla pozitif yönde; kendine güvenli yaklaşım, iyimser yaklaşım vesosyal destek arama ile negatif yönde ve anlamlı düzeyde ilişki gösterdiği bulunmuştur.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The objectives of the present study are to investigate the effects of traumatic lifeexperiences on alcohol consumption of university students and to reveal the predictorvariables of alcohol consumption among students. It is first examined whetherhazardous alcohol use in university students varies in terms of traumatic experiencesand post-traumatic stress disorder symptoms or not. Subsequently, relations observedamong alcohol use, traumatic experiences, PTSD symptoms, disorders arising in lifedomains as a result of traumatic experiences, ways of coping (self-confident approach,optimistic approach, helpless approach, submissive approach, and receiving socialsupport) and locus of control variables are evaluated. Finally, after psychiatricsymptoms are statistically controlled, predictor power of traumatic experiences, PTSDsymptoms, disorders in life domains, ways of coping and locus of control on alcoholconsumption in university students are examined.The study has been carried out on 559 students keeping term at Hacettepe University,Ankara University and Middle East Technical University. Alcohol Use DisordersIdentification Test (AUDIT), Posttraumatic Stress Diagnostic Scale (PDS), Ways ofCoping Inventory (WCI), Locus of Control Scale (LCS) and Brief Symptom Inventory(BSI) have been applied on the students present in the sample.After the analyses performed, it was observed that alcohol consumption levels inuniversity students did not significantly differ in terms of traumatic experiences orPTSD symptoms. Furthermore, it was determined that number of traumatic experiencesand disorders in life domains, which come into existence depending on traumaticexperiences, proved significant but low-level relation with alcohol use. Besides, it wasobserved that PTSD symptoms and disorders in life domains did not provide significantcontribution in prediction of alcohol use; and number of traumatic experiences hadsignificant value only for prediction of alcohol use in men, however the mentionedvalue was not so eminent. When the ways of coping were taken into consideration, as aresult of both regression and correlation analyzes, it was revealed that submissivecoping had a significant relation with alcohol consumption. The submissive approach,furthermore, proved positive and significant relation with PTSD symptoms too. Inaddition, relations between the helpless approach and number of traumatic experiences,PTSD symptoms and disorders in life domains were positive and significant. As a resultof correlation and regression analyses performed in order to determine relationsbetween alcohol use and locus of control, no significant relation was found betweenthese two variables. However, it was revealed that the external locus of control hadpositive relation with PTSD symptoms, disorders in life domains, submissive approachand helpless approach; and significant negative relation with self-confident approach,optimistic approach and receiving social support. Results of the study are discussed inlight of the relevant literature.
Benzer Tezler
- COVİD-19 pandemisinde üniversite öğrencilerinde Travma Sonrası Stres Bozukluğu görülme oranı ve stresle baş etme tarzı, psikolojik sağlamlık, travmayla başa çıkma algısı, COVİD-19 korkusuyla ilişkisi
The rates of Post-Traumatic Stress Disorder in university students in the COVID-19 pandemic and the relationships between post-traumatic stress disorder and stress coping style, psychological resilience, perception of coping with trauma, and fear of COVID-19
EZGİ ÜNAL
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ÖZAY ÖZDEMİR
- Üniversite öğrencilerinde kendine zarar verme davranışının demografik değişkenler, travmatik yaşantılar ve benlik kapasitesi ile olan ilişkisi
Self-injurious behavior in a relationship with demographic variables, traumatic events and self-capasity among university students
ŞİRİN ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ALEV GİRLİ
- Travma yaşamış üniversite öğrencilerinde travma sonrası büyümeyi yordayan değişkenlerin incelenmesi
Investigation of variables that provided post-traumatic growth in university students with trauma
HAMİDE MERVE DOĞANÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN DOĞAN
- Üniversite öğrencilerinde travmatik yaşantı türü ve travma sonrası stres belirtileri ilişkisinde travma sonrası bilişler ve algılanan sosyal desteğin aracı rolünün incelenmesi
The investigation of the mediator role of post-traumatic cognitions and perceived social support in the relationship of traumatic event type and posttraumatic stress disorders symptoms in university students
ZEYNEP ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. SEDAT İŞIKLI
- Üniversite öğrencilerinde varoluşsal kaygı: Erken dönem uyum bozucu şemalar,kontrol odağı ve travma sonrası gelişimin yordayıcılığı
Existential anxiety among university students: Predictiveness of early maladaptive schemas, locus of control and post-traumatic growth
MURAT YIKILMAZ
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDOĞAN AYKUT CEYHAN