1895 Zeytun Ermeni İsyanı
Zeitun a-Armenian Revolt of 1895
- Tez No: 231136
- Danışmanlar: PROF. DR. M. METİN HÜLAGÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Ermeniler, Zeytun, Osmanlı Devleti, Hınçak Komitesi, Armenians, Zeitun, Ottoman State, Hinchak Committee
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 379
Özet
Ermeniler tarafından bağımsız bir Ermeni devleti kurma fikriyle yurt dışında kurulan Hınçak Komitesi, Anadolu'da Ermenilerin yaşadığı bölgelerde isyanlar çıkararak büyük devletlerin Ermeni sorununa müdahale etmelerini sağlamayı amaçlamıştır. Bu amaçla Hınçak komitacıları, Maraş sancağına bağlı Zeytun kazasında 1895 yılının Ekim ayında isyan başlatmışlardır. Çevre köylerden gelenlerle sayıları giderek çoğalan Ermeniler, 29 Ekim'de Zeytun hükümet konağını, 30 Ekim'de ise Zeytun kışlasını ele geçirmişlerdir. Kışlada bulunan 562 asker ise esir alınmış ve bu askerlerden çoğu daha sonra Zeytunlu kadınlar tarafından şehit edilmişlerdir.Zeytun Ermenileri, Ekim ayı sonlarından itibaren çevredeki köyleri basarak buralarda yaşayan Müslümanları çocuk, kadın ayırt etmeden katletmeye başlamışlardır. Osmanlı Devleti, yabancı bir müdahaleye meydan vermeden isyanın biran önce bastırılması için bölgeye Mustafa Remzi Paşa komutasında askerî birlikler sevk etmiştir. Zeytun'daki Ermenilere de teslim olmaları yönünde çağrılar yapılmıştır. Ancak bu çağrıların hiçbirine olumlu cevap alınamamıştır. Bunun üzerine Aralık ayının 15'inde Ermeniler üzerine hareket eden Osmanlı ordusu, Ermenileri Zeytun kasabasına ve kışlasına sığınmaya mecbur bırakmıştır. Kışla, 23 Aralık'ta yakılarak Ermenilerden geri alınmıştır. Kışlada bulunan Ermeniler ise kışla duvarında açtıkları bir delikten kaçarak Zeytun kasabasına sığınmışlardır. Osmanlı ordusu da kasabayı kuşatma altına almıştır.Ermeniler üzerine yapılacak bir harekatta hem askerlerden hem de kadın ve çocuklardan çok sayıda insanın zarar görmesi muhtemel olduğu için Aralık ayının sonuna kadar Zeytun kasabasına girilememesi nedeniyle İngiltere, Fransa, Rusya, Almanya, İtalya ve Avusturya devletlerinin sefaretleri tarafından Zeytunlu isyancılarla Osmanlı Devleti arasında aracılık teklif edilmiştir. Osmanlı Devleti aracılık teklifini kabul etmiş ve söz konusu devletlerin konsolosları ile Zeytun Ermenileri arasındaki görüşmeler neticesinde Zeytunlular teslim olmuşlardır. Yapılan teslim anlaşması sonucu, Zeytunlular için genel af ilan edilmiştir. Zeytunlular, silahlarını teslim etmişler, Hınçak komitacıları yurt dışına çıkarılmışlar, Zeytunlu Ermenilerin ödenmemiş vergi borçları affedilmiş ve Zeytun'a Hıristiyan bir kaymakam tayin edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The Hinchak Committee which was established with the goal of establishing an independent Armenian state, aimed at securing interference of the big states in the Armenian problem through uprising in Zeitun province of Maraş in October 1895. With an increasing number joining from nearby villages Armenians captured governor?s palace of Zeitun on October 29, and army barracks on October 30. 562 soldiers at the barracks were taken prisoner and most of them subsequently were martyred by the women of Zeitun.Armenians of Zeitun, from the end of October and onwards started raids against the surrounding villages and killing Muslims, children, women indiscriminately. Ottoman State sent military units under the command of Mustafa Remzi Pasha in order to quell the rebellion and avoid foreign interference. The Armenian rebels were asked to surrender but they declined. Following this, on December 15 Ottoman army charged against Armenians and forced them to take refuge in the town of Zeitun and military barracks therein. The barracks were burnt down and reclaimed from the Armenians. However the Armenians escaped through a hole in one of the walls of the barracks and took shelter in Zeitun.Subsequently the town of Zeitun was besieged by the Ottoman army. However Ottoman army did not attack at the town in order not to jeopardize the lives of women, children and soldiers. In the meanwhile embassies of England, France, Russia, Germany, Italy and Austria offered to mediate between the rebels and the Ottoman State. The offer was accepted by the Ottoman State and consuls of the above-mentioned states negotiated with the rebels and Armenians of Zeitun surrendered. As a result of the agreement for surrendering a general amnesty was granted to the people of Zeitun and they gave up their arms. The members of Hinchak Committee were expelled abroad. Outstanding taxpayments of the Armenians of Zeitun were written off and a Christian regional ruler (kaymakam) appointed to Zeitun.
Benzer Tezler
- Zeytun ve çevresindeki Ermenilerin isyanları (1895-1922)
Armenian rebellions in and around Zeytun (1895-1922)
ABDURRAHMAN LATİF DİNÇASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. İLYAS GÖKHAN
- Uygur sihir masallarının tip ve motif yapısı bakımından incelenmesi
Study on character and motif structure of Uyghur magic tales
FATOŞ YALÇINKAYA
Doktora
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİMCAN İNAYET
- Kitâb-ı Hâver-nâme'nin metindeşliği ve incelenmesi
Intertextuality and searching of the Kitâb-i Hâver-nâme
ALİ ATİLAY
Doktora
Türkçe
2020
Karşılaştırmalı Edebiyatİstanbul ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR EMEKSİZ
- 1895'ten 1950'lere Dünyada ve Türkiye'de sinema politikaları ve yansımaları
From 1895 to the 1950s film policies and their reflections in the World and in Turkey
HACI MEHMET DURANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL SERARSLAN