Necati Bey Divanı sözlüğü (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Necati Cey court of dictionary (Contextual index and functional dictionary)
- Tez No: 235079
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZEHRA GÖRE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Necati Bey, bağlam, işlevsel sözlük, Necati Bey, context, functional glossary
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 678
Özet
Bu çalışmada, Necati Bey Divanı'ndan alınan tanıklarla, anlamın bağlama göre nasıl değişkenlik ve çağrışım imkânı kazandığı gösterilmeye çalışılmıştır.Bağlam, şiir dilinde kullanılan sözcükler; şiiri oluşturan öğeler arasında, şiirin anlatım ve anlam yönünü güçlendirmek için birtakım bağlantılar, birleştirmeler, türetmeler ve göstergeler arasında yeni ilişkiler kurmak demektir. Necati Bey Divanı üzerinde yapılan bu çalışmada, sözcüklerin bir bütün içindeki öğelere, konuya yani bağlama göre, belli bir kavramı dile getirdikleri gösterilmeye çalışılmıştır.Bir dil hakkında fikir edinmekte, o dili öğrenmekte; belli bir edebi dönem, yazar ve şair hakkında düşüncemizi geliştirmede; o dil, dönem, yazar ve şairle ilgili yapılan çalışmalar, eserler, sözlükler vb. çalışmalar önemli yol göstericileridir. Farklı amaçlar doğrultusunda hazırlanan farklı sözlük türlerinden biri de işlevsel sözlüklerdir. Temelde anlam-bağlam ilişkisine dayanan işlevsel sözlükler, bağlamlı dizinle ortaya çıkan sözvarlığının işlenmesinden oluşmaktadır. 15. asır divan şiirinin önde gelen şahsiyetlerinden biri olan Necati Bey'in, kaynaklarda sözü edilen ve bugün elimizde bulunan tek eseri olan divanındaki söz varlığından yararlanarak, anlamların bağlama göre ne gibi bir değişiklik ve çağrışım imkânı kazandığı, sözü edilen eserden alınan tanıklarla ortaya konulmaya; böylece, işlevsel bir sözlük hazırlanmaya çalışıldı.Bir dilin, yazarın veya şairin sözvarlığından; o dil, şair veya yazar hakkında, devrin kültür özellikleri, dil ve söyleyiş kalıplarıyla ilgili bilgiler edinilebilir. Bu açıdan düşünüldüğünde, Batı'da olduğu gibi ülkemizde de kültürümüze damgasını vurmuş ve onu yansıtmış, önemli şair ve yazarlarımızın eserlerinin sözvarlıklarının ortaya konması, işlenmesi ve bu tür çalışmalara önem verilmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it has been tried to show how the meaning gains variability and connotation facility according to context by taking witnesses from Mr. Necati Ottoman Poetry.Context, words used in poetry, between components, some connections, compositions, creations and indicators which builds up poem, for making stronger its expression and meaning side, means to bring into new connections In this study on Ottoman Poetry of Mr. Necati, it has been tried to show that words mention a definite concept according to components in a whole and subject namely context.On having an idea about a language, learning that language, improving our thoughts about a definite literature period, writer or poet, studies such as researches, Works, dictionaries about that period, writer and poet are important advisors. One of the different word types preparing on different aims is functional word. Functional words based on meaning-context relationship are formed by processing of vocabulary which appears contextual index. By practicing on Mr.Necati who was one of the important poets of 15th century Ottoman Poetry and his Ottoman Poetry which is mentioned in the resources and his only work we have today, it has been tried to reveal how the meanings show difference according to the context and gain connotation facility. Thereby, it has been tried to prepare a functional word.From the vocabulary of a language, poet or writer, it is possible to have information about that language, poet or writer, cultural features of that era, language and pronunciation forms. When it is thought on this view, it is necessary to exhibit and give importance the Works and vocabulary of our important poets and writers who had an important role on our culture and reflected it as it is done in West.
Benzer Tezler
- Necâtî Bey Dîvânı: Metin-bağlamlı dizin-işlevsel sözlük
Necâtî Bey's Dîvân: Text-contextual index-functional dictionary
ENES İLHAN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Necati Bey Divanı'nda arkaik unsurlar
Archaic elements in Necati Bey Divan
YELİZ MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ÖZDEMİR
- 15. yy. şairlerinden Mesihi, Cem Sultan, Ahmed Paşa, Necati Beg, Üsküblü İshak Çelebi ve Şeyhi'nin divanlarında atasözleri ve deyimler
Proverbs and idioms from the classical Ottoman poetry of Mesihi, Cem Sultan, Ahmed Paşa, Necati Beg, Ishak Çelebi from Üsküb and Şeyhi who are from 15. cc. poets
SEVİL ÖGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜREYYA BEYZADEOĞLU
- Necâti Bey Divanı'nın söz varlığı
Vocabulary of the Necati Bey Divan
NİSA OKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHAT ÜSTÜNER
- Necati Bey divanı'nda sosyal hayat
Social life at Necati Bey divan
SERKAN BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YENİKALE