Geri Dön

Ergenlik döneminde benlik kurgusu gelişiminin kültür ve aile bağlamında incelenmesi

The investigation of self construal development in adolescence in the context of culture and family

  1. Tez No: 235707
  2. Yazar: YALÇIN ÖZDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FİGEN ÇOK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Benlik Kurgusu, Özerk-Ayrık Benlik, Bağımlı-İlişkisel Benlik, ÖzerkİlişkiselBenlik, Çocuk Yetiştirme Stilleri, Anababa Kabul/İlgisi ve Sıkı Denetim/Kontrolü, Self Construal, Autonomous-Seperate Self, Heteronomous-Related Self, Autonomous-Related Self, Child Rearing Style, Parental Acceptance/Involment and StrictControl/ Supervision
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 171

Özet

Bu araştırmada anababa kabul/ilgisi ve sıkı denetim/kontrolü, bu boyutlarınçaprazlamasından elde edilen çocuk yetiştirme stilleri (otoriter, açıklayıcı otoriter, izin vericişımartan, izin verici ihmalkar), anababanın eğitim ve ailenin gelir düzeyi ile ergenlikdöneminde özerk-ayrık, bağımlı-ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurgusu gelişimi arasındakiilişkiler incelenmiştir. Çalışmada nicel ve nitel veri toplama yöntemlerinin ve veri analizininbir arada olduğu karışık yöntem araştırma deseni kullanılmıştır.Ankara'da bulunan özel lise ve devlet liselerine devam eden, yaşları 15-19 arasındadeğişen ve alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyden 1133 öğrenci bu çalışmanın araştırmagrubunu oluşturmuştur. Bu öğrenciler demografik bilgi formunu, aile bağlamında benlikölçeği ve çocuk yetiştirme stilleri ölçeğini doldurmuşlardır. Ayrıca, bu öğrencilerinanababalarından oluşan 17 kişi araştırmanın odak grup katılımcılarını oluşturmuştur.Araştırmanın nicel verilerinin analizinde ANOVA, t testi, ve regresyon analizi; nitelverilerinin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Sonuçlar anababaların kabul/ilgidüzeyinin sıkı denetim/kontrol düzeyinden, annelerin de kabul/ilgi ve sıkı denetim/kontroldüzeyinin babalarınkinden yüksek olduğunu ortaya koymuştur. En yaygın çocuk yetiştirmestilinin anneler için otoriter stil, babalar için ise açıklayıcı otoriter stil olduğu belirlenmiştir.Aannenin kabul/ilgisi eğitim düzeyine göre bir farklılık göstermezken, eğitim düzeyi yüksekannelerin çocukları daha fazla kontrol algılamaktadır. Babanın sıkı denetim/kontrolü eğitimdüzeyine göre farklılık göstermezken, babaların eğitim düzeyi yükseldikçe çocuklarınagösterdikleri kabul/ilgide azalma olmaktadır. Ergenlerin bağımlı-ilişkisel benlik kurgusupuanlarının özerk-ayrık ve özerk-ilişkisel benlik kurgusu puanlarından daha yüksek olduğubulunmuştur. Özerk-ayrık benlik kurgusunda cinsiyet açısından herhangi bir farkbulunmazken, kızların bağımlı-ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurgusu puanları daha yüksekbulunmuştur. Özerk-ayrık, bağımlı-ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurgusu ergenlerinyaşına göre farklılık göstermemektedir. Ergenlerin bağımlı-ilişkisel benlik kurgularıailelerinin sosyo-ekonomik düzeyine göre farklılık göstermezken, alt SED'den ailelerinçocuklarının özerk-ayrık benlik kurgusu puanları, üst SED'den ailelerin çocuklarının özerkilişkiselbenlik kurgusu puanları diğerlerinden yüksek bulunmuştur. Anababaları otoriter olanergenlerin bağımlı-ilişkisel benlik kurgusu puanları; anababaları otoriter ve açıklayıcı otoriterolan ergenlerin özerk-ilişkisel benlik kurgusu puanları anababaları izin verici şımartan ve izinverici ihmalkar olan ergenlere göre daha yüksek bulunmuştur. Anababadan algılanan hemkabul/ilgi hem de sıkı denetim/kontrol özerk-ayrık, bağımlı-ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlikkurgusu ile olumlu ilişkili ve bu bağımsız değişkenler üç benlik kurgusunun anlamlıyordayıcıları olarak bulunmuştur. Sonuçlara göre, sosyo-ekonomik etmenlerin ve anababanınkullandığı çocuk yetiştirme stillerinin ergenlerin benlik kurgularının gelişiminde önemliolduğu söylenebilir.

Özet (Çeviri)

The present study examined the relationship between parental acceptan/involvement,strict control/supervision, child rearing styles (authoritarian, authoritative, permissiveneglecting, permissive indulgent) which were constructed by crossing parentalacceptan/involvement, strict control/supervision, education and income level of parents anddevelopment of autonomous-seperate self, heteronomous-related self, autonomous-related selfconstrual among adolescents. In this research mix method research design in which there areboth quantitative and qualitative data collection and data analysis was used.The research group consisted of 1133 students ranging from 15 to 19 years of age,from low, middle and high socioeconomic status in Ankara. The participants responded to theitems of Self in Family Scale, Child Rearing Scale and a personel information sheet. Inaddition, focus group participants consisted of 17 parents of these students.The ANOVA, t-test and regression analyses were used to analyze quantitative data anddescriptive analysis was used to analyze qualitative data. Results showed that parents?acceptance/involment level was higher than strict control/supervision levels and mothers?acceptance/involment and strict control/supervision level was higher than that of fathers.Authoritarian style was found to be the most common child rearing style among mothers andauthoritative style among fathers. Mothers? acceptance/involment did not vary with educationlevels, but adolescents whose mothers received higher education perceived higher levels ofmaternal strict control/supervision as compared to their peers whose mothers received loweducation. Perceived strict control/supervision from fathers did not vary with education levelsof fathers, but fathers education level get higher adolescents perceive low level ofacceptance/involvement. Heteronomous-relational self construal scores of adolescents weresignificantly higher than autonomous-seperate and autonomous-relational self construalscores. Results showed that autonomous self construal scores did not vary with the gender ofadolescents, but heteronomous-relational and autonomous-relational self construal scores ofgirls higher than males. Autonomous-seperate, heteronomous-relational and autonomousrelationalself construal scores of adolescents did not vary with age. While adolescents?heteronomous-relational self construal did not vary with their parents SES levels,autonomous-seperate self construal was fond to be higher among adolescents from low SESparents and autonomous-relational self construal was fond to be higher among adolescentsfrom high SES parents. Authoritarian parents? adolescent children?s heteronomous-relationalself construal scores; authoritarian and authoritative parents? adolescent children?sautonomous-relational self construal scores were higher than adolescents? scores whoseparents permissive neglecting and permissive indulgent. Both perceived parentalacceptance/involment and strict control were found to be significant predictor of autonomousseperate,heteronomous-relational and autonomous-relational self construal. According toresults, it can be said that socio-economical factors and child rearing styles are important inthe development of adolescents? self construals.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    427623

    Bir devlet lisesinde okuyan ergenlerde benlik saygısı ve kişilik özelliklerinin ana-baba tutumları açısından yordanması

    The prediction of self-esteem and personality traits in teenagers, in terms of parental attitudes

    TUĞÇE PELİN KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSNÜ ERKMEN

  2. Tez No

    579641

    İlk ergenlik döneminde benlik saygısının, evlilik çatışması, akran ilişkileri ve ebeveyn tutumu ile olan ilişkisinde, duygusal güvenliğin aracı rolü

    The mediational effect of emotional security on the relationship between the self-efficacy and marital conflict, peer relationship and parental attitude in early adolescence

    SEDEF OLCAY ATICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiIşık Üniversitesi

    Psikoloji Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BERNA AKÇINAR

  3. Tez No

    353418

    Ergenlerde benlik saygısı ve dini başa çıkma

    Self-esteem and religious coping in adolescences

    ŞÜKRAN ÇEVİK DEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinUludağ Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYATİ HÖKELEKLİ

  4. Tez No

    322379

    Parenting, self, and positive youth development in adolescence: A mediational model

    Ebeveynlik, ergenlik döneminde benlik ve pozitif gelişim: Bir ara değişken modeli

    GÜL NALAN KAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    PsikolojiKoç Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÇİĞDEM KAĞITÇIBAŞI

  5. Tez No

    644145

    Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Pelitköy Eğitim Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı adölesanlarda benlik saygısı, beden algısı, yeme bozukluğu ve depresyon ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relation of Ondokuz Mayis University Faculty of Medicine, self-esteem, body perception, eating disorders and depression in adolescents registered to the Pelitköy Education Family Health Center

    HİCRET GÜVEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Aile HekimliğiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FÜSUN AYŞİN ARTIRAN İĞDE

Geri Dön