Dalkavuk ve soytarı: karşılaştırmalı bir inceleme
Scyhophant and jester: A comparative study
- Tez No: 235734
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİBEL ÖZBUDUN DEMİRER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu tez çalışmasının amacı, kolektif imgelemin bir unsuru olan soytarıların/dalkavuklarınaktarılan anekdotlar çerçevesindeki temsillerinden yola çıkarak, 15.-17. yüzyıllardaFransa ve Osmanlı bağlamında saray-içi iktidar ilişkilerindeki farklılaşan konumlarınıkarşılaştırmalı olarak ele almaktır. Bunun için de her iki toplumsal formasyondaki farklımerkezileşme dinamikleri ile siyasal ortam ve saray örgütlenmeleri araştırılmıştır. Farklızaman ve mekânlarda rastlanan saray soytarılarının ortak özelliği, fiziksel ve[ya]zihinsel yetersizlik ya da deformasyonlarıdır. Yapısal açıdan yaklaşıldığında,?normallik? kalıplarından sapan soytarılar, hem toplumun içinde, hem de dışında kabuledilmişlerdir. Ancak tarihsel olarak bakıldığında, sahip oldukları bu ?serbestiyet?insınırlarında farklılık görülmektedir. Bu durumda, tez çalışmasında iki farklı kuramsalgelenek kullanılmıştır. Birincisi, yapısalcılıktan esinlenen simgesel yaklaşımdır. Buyaklaşımın, 15.-17. yüzyıllar Fransız ve Osmanlı saraylarındaki iki figürün yapısalbenzerliklerini açığa çıkarmada işlevsel olacağı umulmuştur. İkincisi, ?ekonomi-politik?yaklaşımdır. Bu yaklaşım ışığında, Osmanlı ve Fransa saraylarındaki soytarıların sahipoldukları ?serbestiyet? alanlarındaki farklılaşmaları açıklamak için, farklı sarayörgütlenmeleri içerisindeki konumlanışlarındaki ayrılıklar ele alınmıştır. Bu amaçla,Osmanlı ve Fransa'da iktisadi-siyasi örgütlenmedeki değişkenliklere ve sarayörgütlenmesine değinilmiştir. Sonuç olarak, Osmanlı'daki saray soytarısı örneklerininçoğu kez kamusal olarak hükümdarla alay edebilmenin araçlarından yoksun kaldığı vebedensel vurgunun ön plana çıktığı eğlendirme tarzında, kendilerinin gülme konusuolduğu saptanmıştır. 16. yüzyılın ikinci yarısındaki kriz alanlarının açtığı hareketalanları ise, çoğu kez daha örtük bir strateji izleyerek değerlendirilmiştir. Fizikseldeformasyonlarının ve komiklik maskesinin sağladığı ayrıcalıkları Fransa'daki?akrabaları? gibi kullanamamışlardır. Fransa sarayındaki soytarılar hükümdarı kamusalolarak esprili tarzda eleştirebilmek için gereken siyasal manevra alanını çoğu kez dahafarklı şekilde değerlendirerek, kendilerini yeri geldiğinde gülme konusu olmaktançıkarabilmişlerdir.Anahtar SözcüklerSoytarı, Dalkavuk, Musahib, Eşiksellik, Kamusal Senaryo, Gizli Senaryo.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to elaborate the different positions of thejesters/sycophants that were part of the collective imagination, in power relations ofOttoman and France courts in 15.-17. centuries. For this purpose, differences incentralization dynamics, political atmospheres and court organizations have beeninvestigated. The common characteristic of the court jesters appeared in different timesand places, physical and/or mental deformations. Being approached in structural terms,court jesters, deviated from the ?normality?, have been accepted as liminal figures,neither outside nor inside the society. But historically, there were differences in thelimits of their ?privileges?. In this respect, two different theoretical traditions have beenused in this study. First is the symbolic perspective inspired by structuralism. Thisperspective would be useful in finding out the structural similarities of two figures.Second perspective is ?economic-politic? approach. In the light of this perspective, forfinding out the differences in the scope of their ?privileges?, differentiations in theirpositions of the power relations of the different court organizations. For this reason,differentiations in econo-political organizations and the organization of courts inOttoman and France have been discussed. In conclusion, it has been determined thatthe examples of the Ottoman court jesters were usually deprived of the means ofmocking the rulers and in their entertainment style, in which the stress was put onbody; they became the subject matter of laugh. The field opened by the crisis of thesecond half of the 16. century were used with a more hidden strategy. They could notuse their physical deformations and the privileges as their ?relatives? in France could.By using the political arena, needed for mocking the rulers openly, the jesters in Francecourts could usually reflect the object of laugh out of them.Key WordsJester, Sycophant, Musahib, Liminality, Public Scenario, Hidden Scenario.
Benzer Tezler
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Akademik örgütlerde dalkavukluk olgusu üzerine nitel bir çalışma
A qualitative study on the phenomenon of flattery in academic organizations
MUHAMMED MASUM GÜLCEMAL
- Karikatürlere göre II. Abdülhamid'in idari anlayışına karşı muhalefet
Opposition to Abdülhamid II administration with caricatures
EBRU ATLI
- 1930-1939 arasında Türkiye'de adab-ı muaşeret, toplumsal değişme ve gündelik hayatın dönüşümü
Rules of conduct, social change and transformation of the everyday life in Turkey between 1930-1939
TÜLİN URAL
Doktora
Türkçe
2008
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Bölümü
DOÇ. DR. MERAL ÖZBEK