Belirli alanlara özgü risk tutumları ölçeği'nin Türk üniversite öğrencilerine uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
The domain-specific risk attitude scale adopted for Turkish university students: Reliability and validity studies
- Tez No: 239261
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERİDE BACANLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Üniversite öğrencileri, risk alma, cinsiyet, University students, risk-taking, gender
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, Weber, Blais ve Betz (2002) tarafından geliştirilen Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeği (Domain-Specific Risk Attitude Scale)'ni Türkiye'deki üniversite öğrencilerine uyarlamaktır. Ayrıca Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeği (BARTÖ)'nden alınan puanların cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi de amaçlanmıştır.Araştırma grubu, 2007-2008 öğretim yılı bahar döneminde Erciyes Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, İnönü Üniversitesi merkez kampüslerinde öğrenim görmekte olan, araştırmaya katılmaya gönüllü 1048 öğrenciden oluşmaktadır. Bu 1048 öğrencinin 327'si (%31) Erciyes Üniversitesi'nde, 274'ü (%26) İnönü Üniversitesi'nde, 447'si (%43) Gazi Üniversitesi'nde öğrenim görmektedir. Araştırmaya cinsiyetini belirterek katılan 868 öğrenciden 511'i (%59) kız ve 357'si (%41) erkektir.Bu araştırmada, verilerin analizinde Comprehensive Exploratory Factor Analysis: CEFA-Statistica 8 paket programı kullanılmıştır. BARTÖ'nün sosyal beğenirlikle ilişkisi Pearson Korelasyon Katsayısı ile incelenmiştir. BARTÖ'den alınan puanların cinsiyete ve araştırmaya katılan öğrenciler ile dağcılık kulübüne üye, dağa tırmanma riskini alan dağcı öğrencilerin BARTÖ'den alınan puanların karşılaştırılmasında bağımsız gruplar için ?t? testi kullanılmıştır.Bu araştırmada, 40 maddeli 5'li derecelemeli likert tipi ve 6 boyutlu orijinal BARTÖ önce Türkçe'ye çevrilmiştir. Ancak orijinal ölçeğe, Türk üniversite öğrencilerinin kültürel özellikleri dikkate alınarak 18 alternatif madde ilave edilmiştir. Türkçe BARTÖ'nün yapı geçerliğini belirlemek için verilere açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Analiz sonuçları, Türkçe BARTÖ'nün 8 boyutlu olduğunu göstermiştir. Alt ölçekler için parselleme yöntemiyle yapılan açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre ?etik? ana faktörüne ilişkin toplam varyansın okulda etik %35.4'ünü, gündelik yaşamda etik %15.3'ünü açıklamıştır. ?Finans? ana faktörüne ilişkin toplam varyansın şans oyunları %39.9'unu, yatırım %19.8'ini açıklamıştır. ?Sağlık/Güvenlik? ana faktörüne ilişkin toplam varyansın güvenlik %32.1'ini, sağlık %14.5'ini açıklamıştır. ?eğlence? ana faktörü toplam varyansın %32.4'ünü, ?sosyal? ana faktörü toplam varyansın %25.4'ünü açıklamıştır.Türkçe BARTÖ'nün yapı geçerliği için ayrıca, üniversite öğrencilerinin BARTÖ'nün tümünden aldığı puanlar ile Sosyal Beğenirlik Ölçeği (Kozan, 1983)`nden aldıkları puanlar arasındaki ilişki için Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Bu katsayı: r = .09 bulunmuş olup .05 `e düzeyinde anlamlı değildir. Bunun yanı sıra ölçeğin ayırt edici geçerliği için 34 dağcılık kulübü öğrencisinin ve araştırmaya katılan 110 öğrencinin BARTÖ'nün tümünden aldıkları puanlar karşılaştırılmıştır. İki grup arasındaki fark (.001 düzeyinde) anlamlı bulunmuştur. BARTÖ'nün güvenirliğini belirlemek için ölçeğin tümü ve alt ölçeklerine ilişkin iç tutarlık ve kararlılık katsayıları hesaplanmıştır. Cronbach alpha katsayı ile hesaplanan iç tutarlık katsayıları sırasıyla: Ölçeğin tümü için .89, Okul Yaşamındaki Etik alt boyutu için .68, Gündelik Yaşamdaki Etik alt boyutu için .64, Şans Oyunları alt boyutu için .77, Yatırım alt boyutu için .75, Güvenlik alt boyutu için .65, Sağlık alt boyutu için .50, Eğlence alt boyutu için . 70 ve Sosyal alt boyutu için .57 olarak bulunmuştur. Ölçeğin test tekrar test yöntemiyle hesaplanan kararlılık katsayısı ölçeğin tümü için anlamlı bulunmuştur (r = .95). BARTÖ'nün geçerliği ve güvenirliği ile ilgili bu bulgular bu aracın geçerli ve güvenilir olduğunu ve Türk üniversite öğrencilerinin risk alma davranışlarına yönelik tutumlarının ölçümünde kullanılabileceğini göstermektedirBu araştırmada ayrıca ilgili literatürde risk alma davranışına yönelik tutumlarda kız ve erkekler arasında farklar olduğuna ilişkin görüşlere dayanılarak üniversite öğrencilerinin BARTÖ'den aldıkları puanlar cinsiyete göre karşılaştırılmıştır. Erkek öğrencilerin BARTÖ'den aldıkları puanlar ilgili literatürdeki bulgular gibi kızlarınkinden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (t = 9.83, p < .001). Türkçe BARTÖ'den alınan puanların cinsiyete ilişkin karşılaştırılması ile ilgili bulgular, önceki yerli ve yabancı literatürdeki araştırma sonuçlarını desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to adapt the Domain-Specific Risk Attitudes Scale developed by Weber, Blais and Betz (2002) for Turkish university students. Besides the scores the students took from the scale is also compared according to gender.The research group comprises of students who study in the central campuses of Erciyes University, Gazi University and İnönü University in the spring term of the academic years of 2007 and 2008 and who volunteer for participating in the research. In total, 1048 students participated in the research and, of these students, 327 (%31) study in Erciyes University, 274 (%26) in İnönü University and 447 (%43) in Gazi University. Of the students who participated in the research (and stated their gender), 511 (%59) are female and 357 (%41) are male.In this research, in the analysis of the data, Comprehensive Exploratory Factor Analysis: CEFA-Statistica 8 package program is used. Relation of BARTÖ with social admiration is examined with Pearson Correlation technique. ?t? test is used for independent groups in the comparison of the points taken from the BARTÖ according to gender, students joining to research, members of climbing club and students taking the risk of climbing to the mountain.In this research, firstly, likert type with 40 themes and 6 dimensional the orijinal BARTÖ is translated to Turkish. However, 18 alternative themes are added to orijinal scale with considering cultural features of the Turkish university students. In order to determine construct validity of the Turkish BARTÖ, explanatory and confirmatory factor analysis is implemented to data. The results of analysis showed that the Turkish BARTÖ is 8 dimensional. According to the results of exploratory factor analysis made for bottom scales parcelling method, total variance, related to ?ethics? main factor, is explained by %35.4 with ethics in school, %15.3 with ethics in everyday life. Gambling games explains %39.9, investment explains %19.8 of the total variance related to finance sector. Security explains %32.1, health explains %14.5 of the total variance related to ?Health/Security? main factor. Entertainment main factor explains %32.4 and social main factor explains %25.4 of the total variance.Also, for the construct validity of the Turkish BARTÖ, Pearson Corelation technique is calculated in order to determine the relation of all the points taken from the BARTÖ by university students with the points taken from Social Admiration Scale (Kozan, 1983). This factor is founded as r=09, but it is meaningless on the level of 05. Besides, for distinguishing validity of the scale, the BARTÖ points of 34 climbing-club students and other 110 students are compared. The difference between two groups are founded meaningful (on the level of 001). Interior consistency and stability factors, related to all scale and sub-scales, are calculated in order to determine the reliability of the BARTÖ. Interior consistency factors calculated with Cronbach alpha tecnique are: for the whole of the scale: 89, for ethics sub-dimension in the school life: 68, for ethics sub-dimension in everyday life: 64, for sub-dimension of gambling games: 77, for investment sub-dimension: 75, for security sub-dimension: 65, for health sub-dimension: 50, for entertainment sub-dimension: 70, and for social sub-dimension: 57. Stability factor of the scale, which is calculated with again testing method, is founded as meaningful for the whole of the scale(r = .95). Those findings related to the validity and reliability of the BARTÖ shows that this tool is valid and reliable and can be used for the measurement of theTurkish students? behaviours about risk-taking.Also, in this research, points taken from the BARTÖ by university students are compared according to gender, because of the literature idea that there are differences between girls and boys about risk-taking behaviour. Points taken by boys from the BARTÖ are founded high in a significant level compared to girls, as it is in literature (t=9.83, p < .001). Findings of the BARTÖ about the comparison of points according to gender, supports former domestic and foreign literature research results.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinin risk alma tutumları ile kimlik statüleri ve bazı demografik değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examination of the relationship between university student's risk taking attitudes, identity status and some demographic variables
MURAT SİNAN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ÖZTEMEL
- Üniversite öğrencilerinin risk alma eğilimlerinin internet kullanımı üzerindeki etkileri
The effects of university students' risk taking tendencies on internet usage
NEFİSE LADİKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEYLAN ZİYALAR
- A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach
Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım
BAHADIR ÇAKMAK
Doktora
İngilizce
2014
BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖCAL
- Yemlik soyada GDO analizi ve tuz stresi altında genomik analizler
GMO analysis and genomic analysis under salinity stress in feeder soybean
OLCAY ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ARI
- Derin öğrenme ve büyük veri analitiği yöntemleriKullanarak Covid-19 yayılımının ileriye dönük tahmini
Forecasting the spread of covid-19 using deep learning and big data analytics methods
CYLAS KIGANDA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi ÜniversitesiBilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET ALİ AKCAYOL