Dilbilgisi terimleri sözlüklerinin karşılaştırılması
Comparison of grammar terms dictionaries
- Tez No: 240116
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AHMET TURAN SİNAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Çeşitli bilim ve teknik alanlarına özgü sözcükler olan terimler, ilişkin oldukları dallardaki söylem düzleminin eksenini oluştururlar. Her türden özel uzmanlık etkinliğinin söylemsel biçimi, öncelikle terimden örülü bir yapı üzerinde yükselir. Bu yapı, ilgili gerçekliğin çözümlenip dizgeleştirilmesinin bir ürünüdür. Her bilimsel ve teknik etkinlik, ulaştığı kavramlaştırma düzeyini yansıtan terimsel bir donanım içerir.Gerçekliğe yaklaşım biçimlerindeki gelişmelere paralel olarak terim düzleminde de dalgalanmalar olur; yeni terimler belirir, kimi eski terimler çevrimden çıkar, kimileri de yeni bir yapılanmadan kaynaklanan yeni değerler edinir. İletişim gereksinimlerinin dilde yol açtığı değişim ve dönüşüm özel uzmanlık dallarında kendini daha da güçlü bir biçimde duyurur ve terimsel yapılar yeniliklerden derinlemesine etkilenirler. Terimlerin belirlenip tanımlanması, gereksinim duyulan durumlarda yeni terimler oluşturulması ve bunların yaygınlaştırılması, üzerinde önemle durulması gereken bir konudur.Cumhuriyet döneminde Atatürk önderliğinde terimler sorununa el atılmış ve Türk Dil Kurumu, çeşitli bilim ve sanat dallarını kapsayan terim sözlükleri hazırlatarak çözüm bulmaya ve terimleri ortak bir eksene oturtmaya çalışmıştır. Ancak önerilen terimlerin bir bölümü benimsenmemiş, hayata geçirilememiştir. Dilbilgisi ve dilbilim terimleri arasında birlik sağlanamaması da bu durumun nedenlerinden biridir. Çünkü terim türetme dil bilgisi alanından beslenir.Bu çalışma, 1949 yılında Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan ilk dilbilgisi terimleri sözlüğünden başlayarak yedi farklı dilbilgisi terimleri sözlüklerinde tanımlanan terimlerin aralarındaki benzerlikleri ve farklılıkları oransal olarak ortaya koymak ve terimlerde birlik sağlanmasına katkıda bulunmak amacıyla yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Terms that are special to science and technical fields, composes the axis of the statements platform that they belong to. All of the statement style of speciality activity consists of a bonded term structure. This structure is product of analyzation and systematization of related reality. All scientific and technical activity, contains some kind of hardware that reflects conceptualize level.There may be fluctuations on term platform couse of developments of approaches format for reality. Some new terms may appear, some old ones may move out from the cycle, and some ones may get new meanings couse of new developments. The variation and transformation of communication necessity on language have more impact on special expertize branches and term structures are effected form these reforms deeply. In modern era, if one thinks how reforms have reached a dizzying speed, he can understand the importance and meaning of ?term explosion? nowadays. Determination and axplanation of terms, constitution of new terms in case of necessity, and generalization of them are important concepts that should be emphasised.In Rebublic session, terms problems are taken care with the leadership of Ataturk and the Turkish Language Association have terms dictionaries including some scientific and art branches made ready, and so, they have tried to find a solution for terms and to fit the terms to a common axis. But, some proposed terms could not be absorbed and could not be accomplished. Many of incoherent and uncommon terms have take place on education books and term dictionaries. Esspecially, the disunity of grammar and linguistics terms have carried the Turkish to an fundamental chaos.This study have done to exhibit the structures, differences and similarities between the analyzed terms starting from 1949 Grammar Terms Dictionary, the first grammar terms dictionary of the Turkish Language Association, to another seven grammar terms dictionaries, and also, the study is done to equalize of the grammar terms.
Benzer Tezler
- Ahmet Rasim'in Yeni Usul Muallim-i Sarf adlı dilbilgisi kitabı
Ahmet Rasim's grammar book named Yeni Usul Muallim-i Sarf
ŞERİFE SAZAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL AKTAN
- Türkçe dilbilgisi alanyazınında çokterimlilik sorunu: Terim sözlükleri örneği
The problem of polyonymy in the literature of Turkish grammar: The example of term dictionaries
HATİCE ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYGU KAMACI GENCER
- Karşılaştırmalı dil bilimi ve dil bilgisi terimleri sözlüğü
The glossary of comparative linguistics and grammar terms
SERCAN ÖZKÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEVNİHAL BAYAR
- Felsefe terimlerinde dil sorunu ve Türkçe örneklerin bir incelemesi
Language problem in philosophy terms and an examination of Turkish examples
DOĞUHAN MURAT YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Felsefeİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BALCI
- Terminolojide tanım tipolojisi
Definition typology in terminology
NİLAY GİRİŞEN
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN BOZ