Celâl-zâde Mustafa Çelebi, Tabakâtü'l-Memâlik ve Derecâtü'l-Mesâlik
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 240819
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEFAETTİN SEVERCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Tabakâtü'l-Memâlik, Mustafa Çelebi, Sultan Süleyman, Osmanlı, Nişancı, Tabakatü?l-Memalik, Mustafa Celebi, Sultan Suleiman, Ottoman, Nişancı
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1306
Özet
XIV. yüzyıl başlarında tarih sahnesindeki yerini al¬an Os¬manlı Devleti'nin onuncu padişahı olan Sultan Süleyman'ın 1520'den 1566'ya kadar süren saltanatı, Osmanlı Devleti'nin en ihtişamlı dönemi olarak kabul edilmektedir. Siyasi ve askeri gelişmelerin paralelinde devlet teşkilatında, bürokraside ve ekonomide kaydedilen ilerlemeler, iç reformlar, kanunların yeniden organizasyonu ve sağlam bir hukuk anlayışını hâkim kılma çabaları bu yüzyılı adeta Sultan Süleyman çağı haline getirmiştir.Tez konusu olarak seçtiğimiz Celal-zâde Mustafa Çelebi'nin Tabakâtü'l-Memâlik ve Derecâtü'l-Mesâlik isimli eseri Sultan Süleyman devri olaylarına ışık tutan birinci elden bir kaynaktır. ?Koca Nişancı? lakabı ile şöhret bulan Mustafa Çe¬lebi, 1516 yılında Divân katipliğine tayin edilerek devlet hizmetine başlamıştır. 1533-1535 yılları arasında gerçekleşen Irakeyn Seferine reisülküttap olarak katılan Mustafa Çelebi, Bağdat'ın fethinden sonra nişancılığa tayin edilmiş (1534) ve yirmi üç yıl aralıksız olarak nişancılık hizmetinde bulunmuştur. 1557 yılında emekli olan Mus¬tafa Çelebi, müteferrika olarak katıldığı Sigetvar Seferi esnasında tekrar nişan¬cılığa atanmış (1566) ve vefatına (1567) kadar da bu vazifede kalmıştır.Mustafa Çelebi'nin tarihe dair eserlerinin başında otuz tabaka (bölüm), üç yüz yetmiş beş derece (alt bölüm) üzerine tertip edilen Tabakâtü'l-Memâlik ve Derecâtü'l-Mesâlik isimli eseri gelmektedir. Tabakâtü'l-Memâlik'in ilk yirmi dokuz tabakasında ülkenin idari taksimatı ile askeri ve idari meslekler özet şeklinde veril¬mektedir. Eserin çok az bir kısmını oluşturan ve giriş mahiyetinde kalan bu bölümden sonra 1557 yılına kadar olan Sultan Süleyman devri olaylarının anlatıldığı otuzuncu tabaka gelmektedir. Mustafa Çelebi, burada Sultan Süleyman'ın tahta çıkışından 1557 yılına kadar meydana gelen hadiseleri ve seferleri ayrı alt bölüm başlıkları altında ayrıntılı bir biçimde anlatmakta¬dır.
Özet (Çeviri)
It has been accepted that the reign of the Magnificent Suleiman, lasting from 1520 to 1566, as the tenth ruler of the Ottoman State founded at the turn of 14th century was the most splendid period in the course of Ottoman history. The developments observed in state organization, bureaucracy and economy in parallel with the political and military developments, internal reforms, the re-organization of the canons, the efforts towards dominating a strong understanding of law nearly made this period as the age of Sultan Suleiman.Celal-zade Mustafa Celebi?s work with the title of Tabakatü?l-Memalik and Derecatü?l- Mesalik, chosen as a thesis statement, is a first-mouth source illuminating the events occurred in the time of Sultan Suleiman. Mustafa Celebi who gained fame with the epithet of `Koca Nişancı? began his public service just following his appointment as a divan katibi in 1516. Mustafa Celebi who participated as reisülküttap in Iraqein Campaign between 1533 and 1535 was nominated as nişanci just after Baghdad was occupied in 1534 and held this post non-stop for 23 years. Before his retirement in 1557, he was appointed again as nisancı in 1566 during Zivetgar Campaign in which he attended as muteferrika and remained at this post till his death in 1567.Among Mustafa Celebi?s works of history Tabakatü?l-Memalik and Derecatü?l-Mesalik with the 30 chapters and 375 sub-chapters is the most noteworthy text. Throughout 29 chapters of Tabakatü?l-Memalik, the administrative organization of the country, and military and administrative positions have been summarized. Following this chapter which forms very tiny section of the whole work and seems to have an introductory character, the 30th chapter comes in which the happenings till the year of 1557 in Sultan Suleiman?s reign have been narrated. Within this chapter, Mustafa Celebi has reported all the events and campaigns elaborately beginning from Sultan Suleiman?s throne to the year of 1557 under six distinctive sub-chapter headings.
Benzer Tezler
- Terceme-i Meâricü'n-nübüvve (Metin-Sözlük)
Terceme-i Me'aricü'n-nübüvve (Text-Glossary)
SEVDA ERATALAY
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Terceme-i Meʽaricü'n-Nübüvve'nin dil incelemesi (Celāl-Zāde Mustafa Çelebi) (176b-349a)
Linguistic analysis of Terceme-i Me'āricü'n-Nübüvve (Celāl-Zāde Mustafa Çelebi) (176b-349a)
ŞAHİN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVDA ERATALAY
- Kanunî Sultan Süleyman dönemi kültür ve edebiyatı
The culture and literature of the period of Sultan Suleyman the Magnificent
EMİNE ALTINKAYNAK
Doktora
Türkçe
2022
Sanat TarihiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARTAL
- Eski Türk edebiyatında Mensur Yûsuf u Züleyhâ hikâyeleri ve Muhammed B. İbrahim'in Yûsuf u Züleyhâ'sı
The stories of Yûsuf and Zuleyhâ written in prose and Muhammed b. İbrahim's Yûsuf and Zuleyhâ
MEHMET ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıYıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- Celal-Zade Koca Nişancı Mustafa Çelebi: Cevahirü'l-Ahbar fi Hasaili'l-Ahyar; inceleme-metin-dizin(Cilt:I İnceleme-Metin)
Başlık çevirisi yok
BURHAN BARAN
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADETTİN ÖZÇELİK