Tarihsel perspektifiyle Uluslararası Hukukta Hazar'ın statüsü
The Status of the Caspian in International Law within a historical perspective
- Tez No: 241342
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ELİF YENEROĞLU KUTBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Law, International Relations
- Anahtar Kelimeler: SSCB, BDT, Hazar Denizi, Hukuki Statü, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Rusya, İran
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bölümü
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Kendine has coğrafi özellikleri ve doğal zenginlikleriyle bilinen Hazar Denizi her zaman kıyıdaş devletlerle beraber dünyanın önde gelen devletlerinin ilgi duyduğu alan olmuştur. Belki de bu özelliklerdin dolayı Hazar, sorunların ve çıkmazların yaşandığı bir havzaya dönüşmüştür. Çünkü kendi çıkar ve menfaatlerini esas görerek hareket eden devletler diğer bu niyetli devletlerle çatışmada, kimi zaman sıcak, kimi zaman da bir soğuk savaş yaşamaktadırlar. Tarihsel süreç dikkate alındığında eski İpek Yolu üzerinde olan bu su havzası 18. yüzyılın başlarından itibaren Çarlık Rusya'sının daha sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin (SSCB) denetimi altında olmuştur. Bu süreçte Ruslarla alan mücadelesi sadece İran tarafından yapılmış ve sonuçta Azerbaycan'ı ve Hazar'ı ikiye bölen anlaşmalar pratiği yaşanmıştır.1991 yılına gelindiğinde neredeyse bu alanda tek başına hükümranlık süren SSCB parçalanarak Hazar'a kıyıdaş ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi üç Türkî (Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan), bir de eski birliğin devam eden devleti sıfatında Rusya Federasyonu (RF) ortaya çıkmıştır. Böylece İran'la beraber beş kıyıdaş devletin kıyılarına ayrılan Hazar Denizi, bu devletlerin kendi egemenlik alanlarının hiçbir hukuki statüsü bulunmayan Hazar Denizi'nde belirlenecek statüye uygun şekilde sınırlandırılmasını istemişlerdir. Bu konu üzerinde yaşanan farklı görüşlü diplomasi trafiği sonucu ve kendi aralarında ortak bir uzlaşıya varamamalarından dolayı uluslararası sorun haline gelen Hazar Denizi'nin hukuki statüsü ve paylaşımı sorunu ortaya çıkmıştır.Bu düşüncelerle yapılan araştırmanın temel amacı, Hazar deniziyle ilgili tarihi ve coğrafi tanımları inceleyerek, farkı dönemlerden günümüze kadar uygulanan düzenlemeleri ve kıyıdaş devletlerin yaklaşımları uluslararası hukuk teori ve kuralları vasıtasıyla yorumlayarak uluslararası statü sorununu çözebilecek gerçek hukuk kurallarını belirlemektir. Bu amaca ulaşabilmek için, çalışmamızda birinci el kaynakları oluşturan uluslararası antlaşma metinleri yanında, gazete ve süreli yayınlardan derlenen haber, makaleler ve kitaplardan yararlanılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Caspian Sea with its unique geographical futures and natural resources has always drawn world leading states? attention as well as the states who share the coastline, and these futures might be the reason what turned the Caspian into a basin of problems and deadlocks. The states that have their own interests in the basin are sometimes having conflict and some other times cold war-like confrontations with the others who do not share the same interests. During the historical period, from the beginning of the 18th century Russian Empire of the Tsar have powered over the water basin which was located on the Silk Road and USSR afterwards. The treaties which are divides the Caspian into two parts have raised during this period owed to Iran solely resistance to the Russian domination.USSR supremacy on the basin terminated in 1991 with the dissolution of the union and the new states have appeared who share the coastline of the Caspian Sea. The number of the partners increased five with three Commonwealth of Independent States (CIS) members Turkic states of Azerbaijan, Kazakhstan, Turkmenistan and Russia Federation (RF) as well as Iran. These five states have claimed their own sovereignty district depending upon the Caspian Sea which has no certain legal status yet. Since the several diplomatic meetings which are arranged to deal with the problem of sharing resulted with no consensus the status of the Caspian Sea became an international issue.In this perspective the dissertation is intended to determine some exact rules for resolution of the international status problem by means of interpreting the approaches of the countries who previously shared the coastline and the accords had been put into practise in different periods through the international rules and law theory as well as analyzing historical and geographical definitions that are related to the Caspian Sea.The key words: USSR, CIS, The Caspian Sea, Legal status, Azerbaijan, Kazakhstan, Turkmenistan, Russia, Iran.
Benzer Tezler
- Uluslararası hukukta ve Türk ceza hukukunda soykırım suçu
The crime of genocide in international law and Turkish criminal law
YENER YILDIRIMKAL
- Esnek hukuktan yasalara: Tedarik zincirlerinde insan hakları sorumluluğu
From soft law to legislation: Human rights responsibility in supply chains
AYŞE ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BEKMEN
- Türkiye'de 1 Mayısların düzenlenmesi ve yönetilmesi
The organization and governance of May days in Turkey / L'organisation et l'administration des 1er Mai en Turquie
ERHAN ÖZŞEKER
Doktora
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL CAYMAZ
- Ekokırım
Ecocide
MUHAMMET HAMZA ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Hukukİstanbul ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLAY ARSLAN ÖNCÜ