11 Eylül sonrası ABD'nin Orta Asya politikası
The Central Asia policy of the United States after 11th September
- Tez No: 249374
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KAMER KASIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: ABD, 11 Eylül, Orta Asya, Hegemonya, Güç Mücadelesi, September 11, Central Asia, Hegemony, Power Struggle
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bölümü
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Doksanlı yılların hemen başında Sovyet İmparatorluğu'nun çöküşü, özellikle Orta Asya tarihi açısından büyük bir önem arz etmektedir. Bu çözülmeyle birlikte Orta Asya'da, beş Cumhuriyet bağımsızlığını ilan etmiş ve tarih sahnesinde yeni bir çehreyle yerini almıştır. Böylece petrol ve doğalgaz gibi önemli enerji kaynaklarına sahip bu ülkeler uluslararası konjonktürde önemli bir yer edinmiştir. Bu çalışmada, bu ülkelerin bağımsızlıklarını elde etmesinin ardından ABD'nin bu ülkelere yönelik izlediği politikalar ortaya konulmuştur. Yapılan tez çalışması, ABD'nin Orta Asya politikası, Soğuk Savaş döneminin sona ermesinden 11 Eylül'e ve 11 Eylül sonrası olmak üzere iki dönem halinde incelenmiştir. Genel olarak ABD'nin Soğuk Savaş ve 11 Eylül sonrasında, Orta Asya enerji kaynaklarının dünya enerji piyasasına ulaştırılma çabaları; son dönemlerde uluslararası literatürü en çok meşgul eden terörizme karşı verilen mücadele; Orta Asya'da ortaya çıkan güç boşluğunu doldurma rekabeti ve 11 Eylül'den sonra uluslararası konjonktürde kaybolmaya başlayan prestijini tekrar yakalamaya çalışması gibi nedenlerle Orta Asya ülkeleriyle olan ilişkilerine ayrı bir önem verdiği gözlemlenmiştir. ABD'nin Orta Asya açılımı, bölgede hegemonyasını tesis etme, Doğu-Batı enerji koridoru oluşturma, terörizmle mücadele ve bölge ülkeleriyle olan ilişkilerini geliştirme çerçevesinde değerlendirilmiştir. Aynı şekilde Orta Asya ülkelerinin, bölgeye yönelik küresel ve bölgesel güçler arasında yaşanan güç mücadelesinde Rusya ve Çin ağırlıklı politikalardan ziyade ABD eksenli politikalara yöneldikleri ortaya çıkmaktadır. Orta Asya devletlerinin ABD eksenli dış politikaları, son dönemlerde Hegemonya kavramından uzaklaşan ve çatışmacı bir dış politika izlemeye başlayan ABD'nin kendine olan güvenini sağlamasına katkı sağlayacağı kanaatine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The collapse of Soviet Empire in the early nineties is very impotant especially for the history of Central Asia. With this dissolution, 5 new republics declared independence and they became established in the stage of history with their new faces. Hence, these countries which have important enery resources as oil and natural gas have found very important places in international conjuncture. In this study, the policies which the US have been following on these countries after their independence are introduced. In this dissertation, Central Asia policy of the US is studied in two periods as the period from the and of the Cold War to September 11 and the period of Post September 11. In general, it is observed that the US has been attaching a special importance to its relations with Central Asia countries since of the Cold War and September 11 due to some reasons as the transfer efforts of energy sources of Central Asian countries to world markets, the struggle against terrorism which has been discussed widely in relevant literature recently, the competition on the Central Asia for filling political power gap, and to regain its prestige which has been disappearing in international arena since September 11. The Central Asia expansion of the US is generally evaluated in forming hegemony in the region, constructing an Eastern-Western energy corridor, fighting against terrorism and developing its relations with regional countries. Similarly, it is clearly seen that the Central Asian countries are edging towards the US based policies as to Russian and Chinese weighted policies in the power struggle among global and regional players at present. It is concluded that the US based foreign politics of Central Asian states are going to make a contribution to the US for gaining its self-reliance.
Benzer Tezler
- An Example of USA influence upon the Central Asian states after the Soviet disintegration
Sovyetler Birliği'nin yıkılması sonrası ABD etkisi altında kalan Orta Asya cumhuriyetlerine bir örnek
BAKTYBEK CHAKİEV
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Uluslararası İlişkilerDokuz Eylül ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NURAY ÖNDER
- Soğuk Savaş sonrası dönemde Avrasya'da güç mücadelesi: ABD'nin Rusya ve Çin'e karşı Orta Asya politikası
The power struggle in Eurasia in the post-Cold War era: US Central Asia policy as a part of its strategy towards Russia and China
SEDA ÖZTEKİN ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerEskişehir Osmangazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM KÖREMEZLİ
- İran'ın bölgesel politikası ve Türk-İran ilişkileri
Başlık çevirisi yok
GONCA OĞUZ GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
EkonomiGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SALİH AYNURAL
- U.S. foreign policy toward Central Asia: 1991-2003
ABD'nin Orta Asya'ya yönelik dış politikası: 1991-2003
JARKYN SAMANCHINA
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHA BÖLÜKBAŞIOĞLU
- Çin dış politikasında şanghay işbirliği örgütü etkisi ve Türkiye'ye etkileri
Çin diş politikasinda Şanghay işbirliği örgütü etkisi ve Türkiye'ye etkileri
FATMA ÇAĞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
EkonomiHarp Akademileri KomutanlığıStrateji Bilimi Bölümü
PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN