Geri Dön

Türkçede kısaltma grupları

Abbreviation groups in Turkish

  1. Tez No: 249951
  2. Yazar: GÜL YILMAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. A. MEVHİBE COŞAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 140

Özet

Bu çalışmada öncelikle kelime grupları ve bunların içinde de kısaltma gruplarının yapı ve kullanılış özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, Türkçenin ilk yazılı kaynakları olan Orhun Abideleri(OA) başta olmak üzere Kutadgu Bilig(KB), Mukkaddimetü'l Edeb(ME), Yunus Emre Divanı(YED), Dede Korkut Hikâyeleri(DKH) gibi klasik sayılan eserler ile farklı dönemleri temsil etmek üzere seçilen Sıfatu'l Haremeyn(SH), İntibah(İ), Handan(H), Beş Şehir(BŞ) ve Memleket Hikâyeleri(MH) gibi eserlerdeki kısaltma grupları tespit ve tasnif edilmiştir.Bu çalışmanın amacı, Türkçenin farklı tarihî dönemlerinde kısaltma gruplarının nasıl ve hangi sıklıkta kullanıldığını göstermek, bunların hangi kelimelerden kurulduğundan hareketle çeşitli dil bilgisi ve söz dizimi kitaplarında verilen bilgiler ışığında sınıflandırmalarını yapmaktır. Ayrıca bu sınıflandırmada tam olarak yerini bulamamış ve bazı araştırmacılar tarafından ikileme bazıları tarafından da kısaltma grubu olarak kabul gören el ele, göz göze, derinden derine, güle güle gibi yapıların kullanım sıklığı da tespit edilmeye çalışılmıştır.Öncelikle ?Kelime Grupları? ve ?Kısaltma Grupları?nın çeşitli dil bilgisi ve söz dizimi kitaplarında, ayrıca konuyla ilgili bazı makalelerde nasıl ele alındığı araştırılmıştır. Bu yapılırken kelime gruplarının ve buna bağlı olarak da kısaltma gruplarının tasnifinde, adlandırılmasında ve çeşitlerinde bazı fikir ayrılıklarının olduğu görülmüş ve bunlara dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada ise kısaltma grupları çeşidi olarak isnat, belirtme, yönelme, bulunma, ayrılma, ilgi, eşitlik, vasıta gruplarına ve kimi kalıplaşmış ifadelere yer verilmiştir.Çalışma sonucunda kısaltma grupları olarak kabul edilen yapıların Türkçenin ilk yazılı kaynaklarından itibaren kullanımda olduğu ve bu kullanımın Türkçenin gelişimiyle arttığı kanısına varılmıştır.

Özet (Çeviri)

In this study firstly the structure and usage characteristics of word groups and abbreviation groups in it are tried to fasten down. To this end, the abbreviation goups in Orhun Monuments(OA) which are the first written source of Turkish, Kutadgu Bilig(KB), Mukaddimetü?l Edeb(ME), Yunus Emre Divanı(YED), Dede Korkut Hikâyeleri(DKH) and of works named Sıfatu?l Haremeyn(SH), İntibah(İ), Handan(H), Beş Şehir(BŞ) and Memleket Hikâyeleri(MH) which are choosen to represent the different periods are determined and classified.The aim of this study is to show the usage frequency of abbreviation groups in different historical periods of Turkish and to classify the abbreviation groups starting out from which words they are set with the help of information that are given in syntax books. Beside this, the usaqe frequency of structures like el ele, göz göze, derinden derine, güle güle which are accepted as reiterative for some researchers and as abbreviation group fort he others is tried to fasten down.Primarily, it is searched how ?Word Groups? and ?Abbreviation Groups? are handled in various grammar and syntax books and in some articles about the topic. In order to that it is tried to point to some thought differences that are seen in classification, naming and types of word groups and abbreviation groups connected to that. In this study, under the name of abbreviation groups, it?s given place to ascription, accusative, dative, locative, ablative, genitive, equality, agency groups and stereotyped expressions.At the end of the study, it is reached the opinion that the structures which are accepted as abbreviation groups are in usage as from the first written sources of Turkish and this usage is increasing with the evolution of Turkish.

Benzer Tezler

  1. Elif Şafak'ın Aşk adlı romanındaki kelime gruplarının incelenmesi

    The exami̇nation of word groups i̇n Aşk by Eli̇f Şafak

    SHARA KHALİL ZRAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimYıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HÜLYA GÖKÇE

  2. Orhan Pamuk'un 'Beyaz Kale' romanında kelime grupları

    Word groups in Orhan Pamuk's novel 'Beyaz Kale'

    CEYDA YAĞMUR ZORBA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA SAVRAN

  3. Yaşar Kemali'in Sarı Sıcak adlı eserinin kelime grupları yönünden incelenmesi ve Türkçe eğitimine katkısı

    The investigation of Yaşar Kemal's Sarı Sıcak named work in terms of words groups and its contribution to Turkish education

    MALİK KAÇAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimSiirt Üniversitesi

    Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. REZAN KARAKAŞ

  4. Göktürk yazıtlarının kelime varlığı

    The vocabulary of Gokturks inscriptions

    OYA ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Dilbilimİstanbul Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    YRD. DOÇ. ÖZCAN TABAKLAR

  5. Azerbaycan Türkçesi atasözlerinde eksilti

    Ellipsis in Azerbaijani Turkish proverbs

    HEDİYE YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYSUN DEMİREZ GÜNERİ