Sürdürülebilir afet yönetimi ve kadın
Sustainable disaster management and woman
- Tez No: 250236
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTÜL KASAPOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Actor Network Theory, Actor/Actant, Disaster, Disater Management and Development, Sustainability, Gender
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Sosyolojide egemen olan doğa-kültür, yapı-birey, insan ?insan olmayan arasındaki sınır giderek bulanıklaşmaktadır ve bu karmaşık ilişkileri açıklamak ve betimlemek için yeni bakış açılarına gereksinim duyulmaktadır. Bilim ve teknoloji çalışmalarında sıklıkla kullanılan bir yaklaşım olan Aktör Ağ Kuramı, bu ikiliklerin ortadan kaldırılması ve aradaki bağlantıların sosyolojik analizlerde yer almasına vurgu yapmaktadır. Böylelikle, sosyal gerçeklik tüm boyutları ile analiz edilmesi mümkün olabilmektedir. Yaklaşımın bir diğer katkısı ise, söz konusu ikiliklerin kaldırılması ve her bir bileşenin eşit derecede eylemde bulunma kapasitesi bulunduğu yönündeki görüşüdür. Farklı bir deyişle, insan olmayan paydaşlar da insanlar gibi eylemde bulunabilmektedir.Afet olgusu, doğa ve kültür unsurlarının karşılıklı etkileşimi ile ortaya çıkmaktadır. Diğer bir deyişle, herhangi bir doğa olayı, insan birlikteliklerinin bulunduğu coğrafyalarda meydana geldiği takdirde afet olarak kavramsallaştırılmaktadır. Bu afetlerin etkilerinin derecesi, hem şiddetine, hem meydana geldiği coğrafi alanın büyüklüğüne hem de insan birlikteliğinin kültürel özelliklerine bağlıdır denilebilir.Meydana geldikleri topluluklarda insan yaşamını ve onun kalitesini olumsuz etkileyen afet, aynı zamanda gelişme politikaları ile de bağlantı içindedir. Bu bağ, diyalektik bir biçimde var olmaktadır ve incinebilirlik kavramı, bu süreç içinde önemli bir yere sahiptir. Toplumsal cinsiyet kavramının bileşeni olan kadın, sosyal ve kültürel yapı içindeki ilişkiler nedeni ile incinebilirliği yüksek gruplar arasında yer almaktadır. Afetin olumsuz etkilerini azaltmayı hedefleyen afet yönetimi süreci içinde bu incinebilirliklerin ortadan kaldırılması büyük önem taşımaktadır. Diğer bir deyişle, kadının güçlendirilmesi afet yönetimi süreci içinde oldukça önemli bir yere sahiptir.Bununla birlikte, afet ve gelişme arasındaki diyalektik ilişki, afet ve kadın, kadın ve gelişme arasında da bulunmaktadır. Kadın, afetten olumsuz etkilenebilir, aynı zamanda bu etkileri azaltmak için gerekli güce de sahip olabilmektedir.Topluluk temelli afet yönetimi yaklaşımı bu görüşten yola çıkmaktadır denilebilir. Taban olarak afetten etkilenen topluluğun, politika karar verme ve uygulama sürecine aktif olarak katılmasını savunmaktadır. Kadın, pratik ve stratejik rolleri ile birlikte, bu süreçte önemli bir yere sahiptir denilebilir. Bu durum ise, afet yönetimi süreci içinde etkili olabilecek tüm bileşenlerin analizlere dahil edilmesini gerektirmektedir.Bu çalışmada, Aktör Ağ Kuramı'nın bazı kavramları kullanılarak ve yukarıda dile getirilen bilgiler ışığında 2007 yılı yaz aylarında Ankara'da uygulanan su tasarrufu politikası ve su kesintilerinin kadınlar üzerindeki etkileri incelenmektedir. Söz konusu etkiler ve kadınların deneyimleri, topluluk temelli afet yönetimi süreci için büyük öneme sahiptir.Anahtar Kelimeler, Aktör Ağ Kuramı, Aktör/aktant, Afet, Afet Yönetimi ve Gelişme, Sürdürülebilirlik, Toplumsal Cinsiyet
Özet (Çeviri)
The borders between nature-culture, structure-agent and human-non humanal in sociology have been blurred and there has been a need to new perspectives to explain these complex relations. `Actor Network Theory? which has been used in science and technology studies emphasizes to abolish these dichotomies and to use of connections instead of these dichotomies in sociological analysis. Therefore, it is possible to analyse social reality with all its aspects. Another contribution of Theory is the claim that every component in a network has equal capacity to act. In a different saying, non humanal stakeholders can also act as human beings.Disasters emerge as a result of interactive relations between nature and culture. In other words, any natural fact can only be conceptualized as disaster if it occurs in residential areas. It is possible to say that the degree of these disasters? effects depend on the severe of them, the scale of geographical area and the cultural characteristics of disaster community.There is close relationship between disasters which negatively affect human life and development policies. This relation has dialectical feature and the concept of vulnerability has important place in this process. As component of gender, women are placed among highly vulnerable groups because of relations in social and cultural structure. Disaster management which aims to mitigate the negative effects of disasters also tries to reduce the vulnerability levels in a given society or community. In a different saying empowerment of women has great importance for disaster management process.In addition to this, also there are dialectiocal relations between women and disaster and between women and development similar to the dialectical relationship between disaster and development. Women can suffer from disaster, but also, they have power to mitigate these effects.It is possible to claims that `Community Based Disaster Management Approach? comes from this kind of perspective. It advocates the active participaton of disaster community into decision making and policy making processes and women with their practical and strategic roles have important place.In this study, by using some concepts of Actor Network Theory and depending on the claims debated above, water cutting policy and its effects on the women who are one of the vulnerable groups of community living in Ankara during summer 2007 are examined. These effects have importance for community based disaster management process.
Benzer Tezler
- Elazığ ve İzmir depremlerindeki afet yönetiminin toplumsal cinsiyet perspektifi açısından karşılaştırılması
Comparison of disaster management in Elazığ and İzmir from gender perspective
GÜLSÜM ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiFırat ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR YERLİKAYA ŞAŞMAZ
- Afet yönetimi ve jandarmanın afet yönetimindeki hizmet kalitesi algısı: Hatay ili örneği
Disaster management and the perception of the service quality of the gendarmerie in disaster management: The case of Hatay province
NAGİHAN BOZTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiGaziantep ÜniversitesiGüvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR AKSOY
- Doğal afetlerin etkilerine ve afet risk yönetimine toplumsal cinsiyet perspektifinden bakış: Türk ve Japon kadınların duruş noktasından doğal afetler
Viewing the effects of natural disaster and disaster risk management from a gender perspective: Disasters from the standpoint of Turkish and Japanese women
GÜL YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NÜKET PAKSOY ERBAYDAR
- Toplumsal cinsiyet eşitliği ve sürdürülebilir kalkınma bağlamında afet mevzuatının değerlendirilmesi
Evaluation of disaster legislation in the context of gender equality and sustainable development process
BİRGÜL DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERRİN TOPRAK KARAMAN
- 2021 yılı Türkiye orman yangınlarına maruz kalmış kadınların afete hazırlık düzeylerinin incelenmesi: Manavgat ve Çandır örneği
Analysing the disaster preparedness levels of women exposed to 2021 forest fires in Turkey: Manavgat and Çandır samples
ELÇİN ÇEVİKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRKAN ERSOY