Bosna-Hersek Osmanlı Dönemi Müslüman mezar taşları
Muslim gravestones in Bosnia-Herzegovina during Ottoman Period
- Tez No: 253859
- Danışmanlar: PROF. DR. AYLA ÖDEKAN, PROF. DR. EDHEM ELDEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Tarih, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 808
Özet
Bu çalışma Bosna-Hersek'te 15-19. yüzyıllar Osmanlı Devleti döneminden kalan mezar taşlarının, İmparatorluğun İstanbul, Edirne, Bursa ve İznik bölgelerinde bulunan mezar taşları ile karşılaştırılarak incelenmesini hedef alan; ayrıca 20 ila 21. yüzyıllarda bölgede üretilen mezar taşlarının geçmiş dönemlerden ne kadar etkilendiklerini ortaya çıkarma düşüncesiyle geliştirilen bir araştırmadır. Bosna-Hersek Osmanlı İmparatorluğu'nun ?serhad? bölgelerindendir. Çalışmayı gerçekleştirebilmek için mezar taşlarının yoğun bulunduğu Saraybosna, Mostar, Livno ve Glamoç özellikle seçilmiştir. Sözkonusu bölgelerde yapılan katalog çalışmasında 277 mezar taşı tespit edilmiş ve bunların katalogu hazırlanarak biçim, kitabe ve motif araştırması yapılmıştır. Kataloğa alınan taşların çizimi yapılarak üzerlerindeki kitabeler okunmuştur. Ayrıca konu hakkında yapılan diğer çalışmalar gözden geçirilerek Bosna-Hersek bölgesindeki mezar taşları analiz edilmiştir. Sonuç olarak Bosna-Hersek bölgesinde bugün Müslüman Boşnakların kullandıkları mezar taşlarının hem Osmanlı kültüründen hem de Ortaçağ Bosnası kültüründen beslendiği, mezar taşlarının Müslüman Boşnaklar için bir sembol haline geldiği yargısına varılmıştır. Bu oluşum günümüz Türkiye'sinin mezar taşı biçimlerinde daha farklı bir değişim süreci sergilemektedir. Bu farklı değişim ise Bosna-Hersek ve Türkiye'nin tarih içerisinde özellikle 20. yüzyılda farklı olaylarla karşılaşmış olmasından kaynaklanmaktadır. Özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, yapılan köklü devrimlerle eskisinden tamamen farklı sosyal yapıya süratli bir geçiş dönemi yaşamıştır. Bunun sonucu olarak birçok konuda olduğu gibi Osmanlıdan kalan eski mezar taşı geleneği yazısı, çizgisi, mimarî ve estetik özellikleri bakımından günümüz Türkiye'sinde tamamen terk edilmiş durumdadır. Buna karşılık Bosna-Hersek'te durum tamamen farklı ve oldukça tutucudur. Öyle ki, Osmanlı döneminde kemikleşen bazı mezar taşı formları, 21. yüzyıla kadar biçim ve muhteva bakımından neredeyse taviz vermeden, ısrarla gelenekçi çizgilerini koruyarak varlığını sürdürmeyi başarabilmişlerdir.
Özet (Çeviri)
This study aims to study the Ottoman gravestones in Bosnia-Herzegovina dating from the period 15th to 19th century by comparing them with the ones in İstanbul, Edirne, Bursa and İznik and to find out the extent of the influence of the earlier periods on today?s gravestone building in the region.The regions of Sarajevo, Mostar, Livno and Glamoç where there are many Ottoman gravestones were specifically chosen in order to carry out the study. In these regions, 277 gravestones were identified and inventoried in terms of their forms, epigraphs and motifs. Each gravestone in the inventory was sketched and the epigraphs on them were deciphered. Besides, taking other studies on the subject into consideration, the gravestones in the region of Bosnia-Herzegovina were analysed. In conclusion, it has been found out that the present-day gravestones of Muslim Bosnians in the region of Bosnia-Herzegovina are built under the influence of both the Ottoman culture and the Bosnian culture of the Middle Ages, and that the gravestones have become a symbol for Muslim Bosnians. However, the present-day gravestones in Turkey differ from the ones in Bosnia-Herzegovina in that they are not built under the influence of the Ottoman culture. This is because Turkey and Bosnia-Herzegovina underwent different developments in the course of their history, especially in the 21st century. Specifically, the Turkish Republic, established after the collapse of the Ottoman Empire, underwent a swift transition period due to fundamental revolutions leading to a different social structure.
Benzer Tezler
- Türk romanında Bosna ve Boşnaklar (1970-2010)
Bosna and Bosnians in Turkish novel (1970-2010)
NERMINA KJOROVIKJ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN MELİH ERZEN
- Bosna-Hersek'in (1908) Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tarafından ilhakının Osmanlı basınındaki yansıması
Reflections of Bosnia and Herzegovina's (1908) annexation by the Austro-Hungarian Empire in the Ottoman Press
BURCU OTUKFALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihManisa Celal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEZİBAN ACAR KAPLAN
- 19. yüzyılın ikinci yarısında Bosna- Hersek'te oryantalist mimarlık
Orientalist architecture in Bosnia -Herzegovina in 19.th century
ZEHRA DEMİROK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNKUT AKIN
- Bosna-Hersek'in Avusturya tarafından ilhakı ve doğurduğu tepkiler (1908-1912)
Başlık çevirisi yok
MEHMET EMİN ELMACI
- Yugoslavya iç savaşı'nda Bosna'da yaşanan etnik temizlik ve Türkiye'nin politik tavrı
The ethnic cleansing in Bosnia during the Yugoslavian civil war and Turkey's political stance
CEYDA HAŞAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerBahçeşehir ÜniversitesiKüresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF KÖKTAŞ