Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın öyküleri ve öykücülüğü
Hüseyin Rahmi Gürpinar?s short stories and storytelling
- Tez No: 254031
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 485
Özet
Türk romanının önemli isimlerinden olan Hüseyin Rahmi Gürpınar (1864-1944), II. Abdülhamit, II. Meşrutiyet, Mütareke ve Cumhuriyet dönemlerinde yaşamış, bazı suskunluk dönemleri haricinde bütün hayatını yazarak geçirmiş bir edebiyatçımızdır. Asıl şöhretini romanlarıyla yapmış olmasına rağmen, ölümünden sonra çıkan Eti Senin Kemiği Benim'le birlikte dokuz öykü kitabı yayımlamış, dergilerde kalan öykülerini de dahil edersek, toplam yüz kırk iki öyküye imza atmıştır. Hayatının ilk yirmi yılını anneannesinin merkezinde bulunduğu bir kadınlar topluluğunun içinde geçiren yazar, bu sayede İstanbul'un kenar semtlerindeki insanları yakından tanımış, romanlarında olduğu gibi öykülerinde de bu insanları, bütün renkliliği, canlılığı içinde anlatmıştır. Halkı eğitmeyi amaçlayan Ahmet Mithat Efendi'nin edebiyat anlayışını benimseyen, halkı kendi yüksek felsefesine çekmeye çalışan Gürpınar, kendi kendine öğrendiği Fransızcasının da yardımıyla, hocası Ahmet Mithat'ın dünya görüşünün zıddına, Aydınlanmacı, pozitivist bir dünya görüşünü benimsemiştir. Geleneksel Türk tiyatrosunun mizah anlayışını, oyuncu kadrosunu, dilini, üslûbunu büyük oranda öykülerine taşımış, halktan insanları konuşturmakta büyük başarı göstermiştir. Öykülerinde toplumsal eleştiriye ağırlık veren Gürpınar, bunu mizahın gücünü kullanarak başarmış, kadın-erkek ilişkilerini, halkın batıl inançlarını, yoksulluğu anlatırken, romanlarından farklı olarak öykülerinde millî-vatani konuları da işlemeyi unutmamıştır. Romanlarında yaygın olarak görülen teknik problemler, daha hafiflemiş olarak öykülerinde de görülür. Hayatının tamamıma yakınını İstanbul'da geçiren Gürpınar, öykülerinde neredeyse bütünüyle İstanbul'u anlatmış, İstanbul'un insanlarını olduğu gibi mekânlarını da öykülerine taşımasını bilmiştir. Öykü türünü çok fazla önemsemediği ve bütün enerjisini roman tefrikasına verdiğini gördüğümüz Gürpınar, özellikle ?İmrenilecek Bir Ölüm? ya da ?İhtiyar Muharrir? gibi, insanların yoksulluklarını, çaresizliklerini anlattığı öykülerinde, Türk öykücülüğünün en unutulmaz örneklerini vermeyi başarmıştır.
Özet (Çeviri)
Hüseyin Rahmi Gürpınar (1864-1944), one of the important names of Turkish novel is a man of letters who lived during the period of Abdulhamid II, the second Constitutionalist Period, Armistice and Republic Period and who spent his all the life by writing, except some silence periods. Although he gained his actual reputation with his novels, his short story book titled Eti Senin Kemiği Benim was published after his death and he signed for one hundred forty short stories, if we include those remained in journals. Author who spent the first twenty years of his life in a society of women where his mother was in its center, closely got to know people in the suburbs of Istanbul by this means and explained these people in his short stories as well as in his novels with all the colorfulness and liveliness. Gürpınar who adopted the literature understanding of Ahmet Mithat Efendi who aimed at training people, and who attempted to draw attention of people to his philosophy adopted an enlightening and positivist world view by the help of his French which he learnt by himself, opposite to the worldview of his master Ahmet Mithat Efendi. He greatly bore sense of humor, casting, language, style to his short stories and showed a great success to make public speak. Gürpınar who concentrated on social criticism could succeed this by using the power of humor and also did not forget treating national-civil topics in his short stories when explaining woman-man relationship, superstitions of people and poverty. Technical problems commonly seen in his novels decreased in his short stories some more. Gürpınar who spent nearly all his life in Istanbul explained it entirely and was wise to carry people of Istanbul as well as its places to his short stories. We saw that Gürpınar who ignored short story genre and gave all his energy to the serial novel could be able to provide unforgettable samples of Turkish storytelling especially in his short stories in which he told about poverty, helplessness of human such as ?İmrenilecek Bir Ölüm? or ?İhtiyar Muharrir?.
Benzer Tezler
- Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın öykülerinde konu/tema ve yapı
Topic/plot and structure in Hüseyin Rahmi Gurpinar?s stories
ARİF ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KORKMAZ
- Modern Türk kısa hikâyeciliğinde kötücül çocuklar
Malevolent children in modern Turkish short story
SÜHEYLA ABANOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEYSEL ÖZTÜRK
- Korku yazını çevirilerine dizgesel bir yaklaşım: Howard Philips Lovecraft çevirileri
A systematic approach to translation of horror literature: Translated works of Howard Phillips Lovecraft
SELAHATTİN KARAGÖZ
- Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın romanlarında kadın-erkek ilişkisi
Man and woman relations in Hüseyin Rahmi Gürpinar's novels
PELİN DİMDİK
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ SAĞLAM
- Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç romanı ve Peyami Safa'nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu romanının Türkçe A1-A2 seviyesine uyarlanması
On the adaptation of the novels 'Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç' (Marriage under the comet) and 'Dokuzuncu Hariciye Koğuşu' (Surgical ward nine) to the A1-A2 levels
DİLEK EBRU MAZLUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HACER GÜLŞEN