Geri Dön

Güllüdere Vadisi'nde bulunan Ayvalı Kilise ve resim programı

Ayvalı Church at Güllüdere Valley and the program of its wallpaintings

  1. Tez No: 254860
  2. Yazar: ALEV TÜRKER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SEMA DOĞAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Bizans, Ayvalı Kilise, Kappadokia, Arkaik Grup, konografi, Duvar Resmi, Byzantine, Ayvalı Church, Cappadocia, Archaic Group, Iconography, Wallpainting
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 330

Özet

Bizans ?mparatorluğu'nun, Erken Makedonya Hanedanlığı (867-963) dönemindeyasanan siyasi ve askeri gelismeler dikkat çekmektedir. ?mparatorluk, ?konoklastdönemin (726-843) ardından siyasi ve dini; Arap akınlarının baslamasıyla da askerideğisim içine girmistir. ?badetin küçük ve sade mekanlarda yapılması gerektiğinisavunan Nikeforos Fokas (963-969) döneminde, büyük boyutlu kilise ve manastırinsası yasaklanmıstır. ?mparatorluktaki bu değisimler Kappadokia Bölgesi'ni deetkilemis ve bölgenin dini mimari anlayısını değistirmistir.Konik bir kaya kütlesine oyularak yapılan Ayvalı Kilise kuzey-güney doğrultusundakareye yakın dikdörtgen planlıdır. Doğu-batı doğrultusunda besik tonozlu iki nef,neflerin yatay eksenlerinin doğusunda yer alan tonozlu bir geçis ile birbirinebağlanmaktadır.Ayvalı Kilise'de iki Eski Ahit, yirmi dört Yeni Ahit konulu sahne, üç sembolik sahne veyüz dokuz sekiz tek figür yer almaktadır. Çalısmada Ayvalı Kilise'nin duvar resimleribasta ikonografi olmak üzere, sahne seçimi, sahnelerin alındığı kaynaklar, ve üslupözelliklerine göre incelenmistir. Tezin ana konusunu olusturan duvar resimleriyle birliktekilisenin mimarisi, plan, üç boyutlu çizim ve kesitler esliğinde ele alınmıstır.Kappadokia Bölgesi'nde, yaklasık 850-950 yılları arasına tarihlenen kiliseler, ilk kezJerphanion tarafından kullanılan, daha sonra da diğer arastırmacılarca benimsenen,?Arkaik Grup Kiliseleri? adıyla tanınmaktadır. Arkaik grup kiliselerinden biri olan AyvalıKilise, kitabesine göre ?mparator VII. Konstantinos Porfyrogennetos (913-920/945-959)döneminde, 913-920 yılları arasına tarihlenmektedir.Arkaik grup kiliselerinin en önemli özelliği Yeni Ahit konulu çok sayıda sahnenin tasviredilmesidir. ?sa'nın yasamından sahneler seritlerle ayrılmıs yüzeylerde hikayeci(narrativ) bir anlatımla resmedilmektedir. ?sa'nın çocukluk dönemine ait sahnelerintasvirlerine Apokrif ?nciller, özellikle de ?akobus'un Protoevangelionu kaynaklık etmektedir. Sahnelerdeki ikonografik öğeler, sanatçının kaynaklara birebir bağlıkaldığını göstermektedir.Ayvalı Kilise'nin duvar resimleri, ?konoklasmus öncesi Suriye-Filistin eserlerindegörülen ikonografi özelliklerini, Baskent etkilerini ve Kappadokia Bölgesi'nin `yerel'resim geleneklerini yansıtmaktadır. Arkaik dönem kiliseleriyle üslupsal benzerlikgösteren Ayvalı Kilise'nin duvar resimlerinde, yerel özelliklerin yanı sıra döneminsanatsal üretim merkezlerinin de etkileri hissedilmektedir. Kilisenin duvar resimlerindegörülen üslup özellikleri, ?stanbul ve Selanik'te üretilen eserlerle örtüsmektedir.Güney nef ?sa'nın yasamından sahneleri, kuzey nef `ölüm kültü'ne iliskin `öbür dünya'konulu sahneleri içermektedir. ?ki nef arasındaki geçiste `kurtulus' temalı Eski Ahitkonulu sahneler resmedilmistir.Ayvalı Kilise'nin duvar resimleri, arkaik grup kiliselerinin duvar resimleri ve çağdasıbaskent eserleriyle karsılastırıldığında, resimlerin Orta Bizans dönemi sanatınınözelliklerini tasıdığı görülmektedir. Kilisenin resim programına farklı sahnelerin dahiledilmesi, kilisedeki `islevsel' mekan kullanımı ve `liturjik resim programı'nınuygulanması, yapıyı diğer arkaik grup kiliselerinden ayırmaktadır. Ayvalı KiliseKappadokia Bölgesi'nin kitabeli az sayıdaki kiliselerden biri olması nedeniyle, bölgedekiönemli yapılar arasında yer almaktadır.

Özet (Çeviri)

Early Macedonian period of the Byzantine Empire (AD 867-963) is significant formilitary and political developments. After Iconoclasm (726-843), religious and political,and with the Arab influence military changes took place. As the noble class becamestronger, they started to build big, ornate worship places. During the time of NikephorosPhokas (963-969), who advocated worshipping must occur in small simple places,building of such ornate churches and monasteries were prohibited. Thesedevelopments had their effects on the Cappadocia region and changed itsunderstanding of religious architecture.Ayvalı Church is carved in a conical shaped rock. It has an almost square, rectangularshape in the North-South direction. There are two naves in the East-West direction,which are connected through a passage on the East side. Naves and the passage arecovered with barrel vault.Ayvalı Church bears two scenes from the Old Testatement, twenty four from the NewTestatement, three symbolic scenes and one hundred and twenty nine single figures.My work initially focuses on the iconography of these paintings, followed by the choiceof scenes, sources they derived from and their style. While the wall paintings comprisethe main subject of my thesis, I also study the architecture and plan of the church viathree dimensional pictures and drawings.Churches at Cappadocia are estimated to be carved between 850 and 950and referred to as the“Archaic Group”, a term first used by Jerphanion (1925:67-94).Being one of the archaic group churches, Ayvalı Church was carved during the timeof Konstantinos Porphyrogennetos VII (913-920/945-059), between the years 913-920.The most important feature of the Archaic Group churches is their paintings havescenes from the New Testatement. Separated by lines, scenes pertaining to the life ofChrist follow a narrative flow. The infancy of Christ is mainly pictured according to theApocryphal Bibles, the main one being the Protoevangelion of James. The iconographic properties of the scenes demonstrate the artists' following of thesesources precisely (Kostof, 1989:170-173; Thierry, 1972:152-153).Paintings of Ayvalı Church reflect iconographic properties of the pre-IconoclasticSyrian-Palestinian art, influences of the Capital and the regional painting properties ofCappadocia. Having the stylistic properties of other archaic group churches, wallpaintings of Ayvalı Church bear influences from the contemporary art centers asThessalonica and Constantinople.Church?s South nave displays scenes from Christ's life and the north nave hasscenes about the 'death cult' and the 'other world'. The passage between the twonaves bears scenes about the `salvation? from the Old Testatement.When compared to those of other archaic group churches and those from thecontemporary capitals, wall paintings of Ayvalı Church bear features of the MiddleByzantine Era art. Having particular scenes in its art program, `usage of the functionalspace? in the church, and implication of the `liturgical painting program? seperates itfrom other archaic group churches. Ayvalı Church is an important one as it is one of thevery few with the scripture.

Benzer Tezler

  1. Bizans Kapadokyası'nda keşişler, mekânlar ve bağlamlar

    Hermits places and contexts in Byzantine Cappadocia

    HANDAN ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLÜFER PEKER

  2. Göreme Kılıçlar Kilisesi duvar resimlerinin ikonografisi

    Iconographic study of the wall paintings of Kılıçlar Church in Göreme

    BUKET COŞKUNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Sanat TarihiHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SACİT PEKAK

  3. Nevşehir Kapadokya bölgesi'ndeki Çavuşin köyü ve Güllüdere vadisi kiliselerinin duvar resimlerinde mevcut korunma durum tespiti ve arkeometrik incelemeler

    Conservation status and archaeometric investigations in wall paintings of Çavuşin village and Gulludere valley churches in the region of Nevşehir, Cappadocia

    BİLGESU ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiGazi Üniversitesi

    Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ AKIN AKYOL

  4. Güllüdere Demir Çağı yerleşmesinin Kuzeydoğu Anadolu arkeolojisindeki yeri ve önemi

    The place and significance of Güllüdere Iron Age settlement in the archaeology of the Northeastern Anatolia

    RESUL İBİŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    ArkeolojiGazi Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. SÜLEYMEN YÜCEL ŞENYURT

  5. Mezuniyet öncesi tıp eğitiminde profesyonalizm ve iletişim becerilerinin 360 derece değerlendirme yöntemiyle belirlenmesi

    Determination of professionalism and communication skills by 360 degree evaluation method in pre-graduate medical education

    HİLAL HATİCE GÜLLÜDERE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesi

    Tıp Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YEŞİM ŞENOL