On scrambling in Turkish
Türkçe'de çalkalama üzerine
- Tez No: 257103
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BALKIZ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu tezin amacı, üretici dilbilgisinin son evresi olan Minimalist Programın varsayımları çerçevesinde Türkçe'de çalkalama olgusunun doğasını araştırmaktır. Çalışmanın odak noktaları, Türkçe'deki çalkalamada gözlemlenen yer değiştirmenin türü, tümce içi ve tümceler arası çalkalamada hedeflenen konumlar, yer değiştirmenin kaynağı ve varış konumu arasındaki uzaklık, yer değiştirmenin yönü ve sola çalkalama ile sağa çalkalama arasındaki benzerlikler ve faklılıkların niteliğidir.Türkçe'de sözcük dizimi Özne-Nesne-Yüklem olarak varsayılmaktadır. Bununla birlikte, belli kaydırma eylemlerinin uygulanması altı farklı sözcük dizimini ortaya çıkarabilir (ÖNY, ÖYN, NÖY, NYÖ, YÖN, YNÖ) ve bu da Türkçe'nin bir çalkalamalı dil olduğunu gösterir. İlk kez serbest sözcük dizimi olarak adlandırılan çalkalama, bazıları tarafından tamamen seçime bağlı kaydırma işlemlerinin sonucu olarak görülürken, bazıları tarafından da zorunlu kaydırma işlemlerinin sonucu olarak görülür. Türkçe'deki çalkalamanın doğasıyla ilgili olarak, bunun bir A-bar yer değişimi olduğu savunulmaktadır. Bu görüşün aksine, Türkçe'deki tümce içi çalkalamanın hem A-yer değişimi hem de A-bar yer değişimi olabileceği de tartışılmaktadır.Bu tezde, Türkçe'de çalkalamanın minimalist programın Son Çare ilkesiyle uyumlu olduğu savunulmaktadır. Çalkalanan öğeler tarafından sergilenen sözdizimsel özelliklere bakarak, eylem öncesi ve eylem sonrası çalkalamanın A-bar yer değişimi olduğu öne sürülmekte, harekete geçiren etmenin ise, sözdizimini besleyen bilgi yapısı olduğu savunulmaktadır. Aynı zamanda, farklı odak türlerinin Türkçe'deki çalkalama olgusunda önemli rol oynadığı ortaya çıkarılmıştır. Bu tür bir inceleme, çalkalamanın bir A-bar yer değişimi olarak görülmesi gerektiği yönündeki yaklaşıma dolaylı olarak destek olur.Böylece, çalkalamanın bir dilbilgisel özellik tarafından tetiklenen işlem olduğu sonucuna varılmaktadır. Bunun da çalkalamanın, seçime bağlı bir işlem olmaktan çok, onu Son Çare ilkesiyle uyumlu hale getiren sözdizimsel bir işlem olduğunu gösterdiği savunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to investigate the nature of the scrambling phenomenon in Turkish under the assumptions of minimalist program, which is the last phase of generative grammar. It focuses on the type of movement observed in scrambling in Turkish, namely A vs A-bar movement, the landing sites for both clause-internal and inter-clausal scrambling, the distance between the source and the landing site of the movement, the direction of movement and similarities and asymmetries between leftward and rightward scrambling.The canonical word order is considered to be SOV for Turkish. However, the application of certain movement operations may yield six different word orders (SOV, SVO, OSV, OVS, VSO, VOS), which indicates that Turkish is a scrambling language. Scrambling, which was first defined as free word order, is seen as a result of totally optional movement operations by some linguists and as a result of certain obligatory movement operations by some others. With respect to the nature of scrambling in Turkish, it has been argued that it is an instance of A-bar movement. Contrary to this view, it has been argued that clause-internal scrambling is an instance of both A-movement and A-bar movement.In this thesis, it is argued that scrambling is compatible with the last resort principle of the minimalist program. Based on the arguments on the syntactic properties exhibited by the scrambled constituents, it is claimed that scrambling to both pre-verbal position and post-verbal position involves A-bar movement. The driving force of movement is argued to be information structure, which feeds syntax. Also, it is claimed that different types of focus play crucial role in scrambling phenomenon in Turkish. This kind of an analysis provides indirect support for the analysis where it is also argued that scrambling must be seen as A-bar movement.Thus, it follows that scrambling is a feature driven operation, indicating that it is a syntactic operation rather than being an optional operation, which as a result makes scrambling compatible with the last resort principle.
Benzer Tezler
- İkinci dil olarak Türkçe ve Japoncada çalkalamanın edinimi
Acquisition of scrambling in Turkish and Japanese as a second language
NİLGÜN YAVUZ
- Processing of preverbal scrambling in Turkish
Türkçede eylem önü çalkalamanın işlenmesi
ENGİN EVRİM ÖNEM
Doktora
İngilizce
2022
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE YARAR
- Türkçede sağa çalkalamalı yapıların işlemlenmesi
The processing of rightward scrambling in Turkish
SÜHEYDA SARIKAYA
- Processing focus in Turkish and English: A study on monolingual and bilingual language processing
Türkçede ve İngilizcede odak işlemleme: Tekdilli ve ikidillilerde dil işlemleme üzerine bir çalışma
DİDEM KURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
DilbilimBoğaziçi Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZİK DİNÇTOPAL DENİZ
