Masalın toplumsal işlevi: Bir göstergebilimsel sembolik analiz
The social function of the fairy tales: A semiological symbolic analysis
- Tez No: 257620
- Danışmanlar: DOÇ. DR. N. SERPİL ALTUNTEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Fairy Tales, initiation rituals, oral tradition, semiology, symbolic anthropology
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Antropoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Bu tez çalışmasında, olağanüstü-masallar, toplumsal işlevleri açısından incelenerek, masalların, inisiyasyon ritüelleriyle yapısal ve işlevsel açıdan örtüştüğü gösterilmektedir. Yazılı kültür içerisinde keyfi/hayali kurmacalar olarak indirgemiş bir değere sahip olan masallar; düşünme ve ifade etmenin söze dayalı olduğu toplumlarda, diğer sözlü anlatılarla birlikte verili toplumsal hakikatin aktarımına ve kullanımına hizmet etmektedirler. Sözlü kültürde masal, toplumsal ve doğal dünya ile çatışma halindeki sıradan insana, bu çatışmayı aşabilmenin ve uzlaşabilmenin olanaklarını, kendine özgü üslubu ve sembollerle örülü olan dili vasıtasıyla göstermektedir.Masalın, sözlü kültürde yerine getirdiği toplumsal işlev, yazılı kültürde örtük hale dönüştüğünden, tez çalışmasında bu işlevin tespiti, masal metinlerinden hareket edilerek yapılmıştır. Masal metinlerinin analizi, iç içe geçmiş iki düzeyde gerçekleştirilmiştir. İlki, metnin temel iskeletini ortaya çıkartan göstergebilimdir. İkincisi ise, masalın işlevini yerine getirmesini sağlayan sembollerin işleyişini göstermemizi sağlayan V. Turner'ın sembolik antropolojik yaklaşımıdır. Bu analiz tekniği, çalışmanın temel veri setini kuran, Boratav tarafından derlenmiş Türkçe anlatılan masal metinleri ile sınanmıştır. Bu analiz vasıtasıyla, masallar ve inisiyasyon ritüellerinin yapısal ve işlevsel boyutta örtüştüğü; masal kahramanlarının olayörgüsü sürecinde yaşadığı dönüşümler ile inisisiyasyon ritüellerinin ayrılma-eşik-bütünleşme biçimindeki yapısının örtüşmenin yapısal düzeyini oluşturduğu; işlevsel düzeyini ise ?masalın yanıtlamaya çalıştığı soru? vasıtasıyla ulaşılan anlamı ile insanı doğal bir varlık olmaktan çıkarıp kültürel bir varlık olarak yeniden üretmenin ritüel ifadesi olan inisiyasyonun temel amacı oluşturduğu gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the fairy tales in connection with their social functions and to indicate their overlapping with rituals of initiation with regards to structural and functional characteristics. In written tradition, the fairy tales have been acknowledged as arbitrary and imaginary constructions whereas in traditional societies depending on oral culture, the fairy tales, together with the other (oral) narratives, have served to transform social reality and to its reproduction. On the other hand, fairy tales in oral culture provide ordinary people with means of transcending and reconciliation of his/her conflicts with nature and his/her social world through a specific style and a language interwoven with symbols.Since the social function, open in the oral culture becomes concealed in written culture, the author bases herself on texts in her search for function. The texts were analyzed in two interrelated levels: The first one, semiological analysis, exposes the main structure of texts. The second one, the symbolic-anthropological approach proposed and used by Victor Turner, reveals the functioning of symbols as the main constituents of a tale. The main data set of the study is the fairy tale texts in Turkish language compiled by Boratav. The analysis reveals that the fairy tales and the rituals of initiation overlap in structural and functional dimensions. The structural dimension here is constructed by a combination of the hero?s experiences transformation and the basic structure of these rituals (separation-liminality-reaggregation). The functional level is shown to be manifested in the meaning reached through the question the tale is supposed to be answering, and that this answer consist of transforming humans from natural to cultural beings through initiation.
Benzer Tezler
- Dersim'in kayıp masalları: Gündelik yaşamdaki toplumsal cinsiyet rollerinin masallar üzerinden sosyokültürel bir analizi
Lost tales of Dersim: In daily life a socio-cultural analysis of gender roles through fairy tales
ERCAN ÇALLI
- Masalın yeni dili: Pınar Selek'in seçilmiş üç masalı
A new language In fairy tale: Three selected fairy tales Of Pınar Selek
MELİKE KAYGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE YALÇINKAYA
- Mardin masallarının işlevsel açıdan değerlendirilmesi
Functional evaluation of Mardin tales
HAYRİYE SEMA MUNGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE KÜBRA UYGUR
- Yeşilçam sinemasında değişen kadın imgesi: Köylü kadının kentli kadına dönüşümü
Changing women image in Yeşilçam cinema: Conversion of peasant women into urban women
ÜMMÜHAN MOLO
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Radyo-TelevizyonErciyes ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA ÖZTEKİN
- Türkçe ders kitaplarındaki masalların eğitsel yönden incelenmesi
An instructional analysis of the tales in Turkish textbooks
SELEN EKŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM SEÇKİN AYDIN