Osmalıdan Cumhuriyete geçişte siyasal islam
Political islam from Ottoman to Republic
- Tez No: 257688
- Danışmanlar: PROF. DR. E. SEMİH YALÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Political Science, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
İslam, toplum ilişkilerini ilâhi bir mesajın ışığında değerlendiren ve toplumu yüce değerlerle ilahi ideale yaklaştırmaya çalışan bir dindir. Bu yüzden İslamcılığı bir üst yapı kurumu olarak değil, temel şekillendirici olarak ele alıp incelemek gerekir.Tezimizin ?İslam ve Siyaset? başlıklı birinci bölümünde genel olarak din, dinin siyaset ve ideoloji bağlamında ele alınması ve diğer koşullarla birleşerek insanlar üzerindeki etkisi üzerine genel değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bununla birlikte yapılan tespitler ışığında siyasal İslam'ın bir ideoloji olarak ortaya çıkışı ele alınmıştır.İkinci bölümde, Osmanlı İmparatorluğunun en zor ve meşakkatli dönemi olan son yüzyılı İslam ve siyaset çizgisinde incelmiştir. Siyasal İslam Osmanlının son yüz yılında etkili olmaya başlayan ve günümüze kadar süregelen bir akımdır. Osmanlı siyasi hayatında `İslamcılık' ise Sultan Abdülaziz'in son zamanlarında kullanılmaya başlandı. Sultan Abdülaziz'in İslamcılık siyaseti, 1860'lardan itibaren, İmparatorluğun merkezindeki ulema sınıfınca da benimsenmiştir. Bu tarihten sonra ise Tanzimatçıların batıyı ve batı düşüncesini öne çıkaran tutumları, birtakım Osmanlı aydınlarınca eleştirilmeye başlanmıştır. 1870'lerden sonra II. Abdülhamit zamanında `Batıcılık' yerine `İslamcılık', yeni bir model olarak ortaya çıkmıştır. İslamcılığın başlı başına bir politika olarak II. Abdülhamit zamanında benimsendiği ve savunulmaya başlandığı görülür. Bu dönemde İslamcılığın bir devlet politikası haline getirildiğine dair şüphe yoktur. 1908 yılına kadar bu fikirlere basında ancak satır aralarında rastlıyoruz. 1908 sonrasında Sırat-ı Müstakim, Sebilürreşad, Beyan-ül hak, Volkan gibi dergilerde kümelenen kişilerin önderliğinde İslamcılık çerçevesinde yayınlar yapılmaya başlanmıştır. Bu dönemde İttihad-ı Muhammedi fırkasını kuran ve Volkan dergisinde yayınlar yapan muhafazakar İslamcı grup, 31 Mart vakasına kadar etkili olmuştur.Osmanlı Devleti'ndeki İslamcılık hareketini bir kalkınma ve kurtuluş ideolojisi olarak Osmanlıcılık hareketinin devamı, Milliyetçilik ve Türkçülük cereyanının öncesi şeklinde ele almak gerekir. Bu düşünce akımına göre; İmparatorluğun parçalanmasını önlemek ve eski güçlü dönemlere dönmek için yapılması gereken tek şey bir an önce terk edilen İslam'a geri dönüşün sağlanmasıydı.Cumhuriyetin kuruluşunun ilk bir kaç yılında etkili olan İslamcılar, yeni kurulan siyasi rejimde, artık yavaş yavaş geri plana itilmeye başlanmış ve şeriat olgusu resmi ideolojinin uzaklaşması gereken önemli bir problem olarak algılanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarından 1945'e kadar olan bu dönem İslami hareketin durağan dönemi başlığıyla üçüncü bölümün başlarında incelenmiştir.Yine üçüncü bölümde İslami hareketin durağan dönemi, çok partili hayata geçişin siyasal İslam'a etkisi ve Türkiye'de Siyasal İslam'ın gelişmesinin sebepleri anlatılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Islamism should be studied as being the essential forming body, not being a superior structural institution. Because Islam is a religion which evaluates human relations under the light of a divine message and has been trying to make the humankind closer to the divine idea. To study Islam by taking this way will ensure our understanding of the Kemalism better, which developed as being the superior structural institution.In the first chapter having the title of Islam and politics, after having evaluated religion in general, made consideration of religion in terms of politics and ideology and made overall evalutions about its effect over the humankind by being combined with other conditions, the development of Islamic Political Movement following the 19th century and its current situation, and in the second chapter the last century of the Ottoman Empire being the most difficult and laborous were studied. This movement had started to become effective in the last century of the Ottoman Empire and has reached today by increasing its effect. The Islamism in the Ottoman political life was started to be implemented during the last days of Abdulaziz. The interest of the Sultan towards the Islamism, since 1860, had the importance in terms of the new scholars debuting at the center of the Empire. Since then, the western style behaviors of the Reformers had been started to be criticized increasingly by the Ottoman intellectual. After 1870s, at the time of Abdulhamid II, the Islamism, instead of Westernism, had come out as a new model. As a political system by itself, it is observed that the Islamism was adopted and started to be defended during the time of Abdulhamid II. During this period, there is no doubt that it had been the state politics. Until 1908, we come across to these thoughts in the media only in the less important pages. After 1908, the publications under the leadership of the persons who cumulated around the magazines such as Sırat-ı Müstakim, Sebilürreşad, Beyan-ül hak and Volkan, under the frame of the Islamism were started to be published.The traditional Islamist group who established the Ittihad-i Muhammed party and publishing publications at Volkan had been effective until the Incident of March 31.The Islamist Movement in Ottomans should be considered to be the continuation of the Ottoman Movement, the beginning of Nationalism and Turkism movements as a development and salvation ideology. The provision of returning to Islam was the way to avoid the partitioning of the Empire and to return to the previous powerful ages.The Islamists who had been effective at the first years of the construction of the Republic, were started being put into the background and the shariat had become the important problem for the official ideology to be stayed away. This period between the first years of the Republic and 1945 was reviewed with the title of the static period of the Islamic Movement under Chapter 3.
Benzer Tezler
- Erken Cumhuriyet'te dağ ve kış mekanlarının inşası
Construction of mountain and winter spaces during the Early Republic
BAHAR KAYA
Doktora
Türkçe
2016
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH UĞUR TANYELİ
- İkinci Dünya Savaşı sürecinde Türkiye'nin sosyo-ekonomik durumu (1939-1945)
Turkey's social and economical situation during the World II (1939-1945)
HASAN ÇETİN
- Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi
Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic
GÜRSEL YURTSEVEN
Doktora
Türkçe
2018
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER
- Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Milliyetçi tarih anlayışı
Early Republican Period (1923-1938) understanding ofnationalist history
HÜSEYİN KANBUR
- Osmanlıdan Cumhuriyete Sümerbank Beykoz Deri Kundura Fabrikası
From the Ottoman to the Republic Sümerbank Beykoz Leather and Shoe Factory
ONUR YERLİTAŞ