Neoliberal politikalar ve tarımda dönüşüm: Türkiye örneği 1980-2006
Neoliberal policies and agricultural transformation : Turkish case 1980-2006
- Tez No: 257801
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ALTINTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 272
Özet
1980'li yıllarda ivme kazanan neoliberal politikalardan tarım kesimi önemli ölçüde etkilenmiştir. Uygulanan neoliberal politikalar sonucunda tarım rejimi dönüşüme uğrayarak ?Tarımsal Neoliberalizm? olarak adlandırdığımız tarım rejimi oluşmuştur. Söz konusu rejimde piyasalar, küresel sermayenin etkisine girmekte ve sermaye tarımda etkinlik kazandıkça, üretim biçimleri dönüşerek küreselleşmektedir. Bahsedilen rejimin yerleşmesi ABD ve AB gibi büyük tarım üreticileri tarafından, uluslararası örgütler aracığıyla sağlanmakta ve bu ülkeler kendi tarımlarına müdahale etmeye devam ederken gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler, piyasaların serbestleştirilmesi yönünde dolaylı ve doğrudan baskılar ile karşılaşmaktadırlar. Bu nedenle tez çalışmasında, tarımda ortaya çıkan dönüşümün incelenmesi amaçlanmıştır.Tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde neoliberal küreselleşmenin, tarımda nasıl biçimlendiği, tarımsal neoliberalizm kavramı altında incelenmektedir. Neoliberal küreselleşme bir rejim olarak ele alınmış ve bu bağlamda rejimi belirleyen üç değişken olan güç, hegemonya ve uluslararası örgütler incelenerek neoliberalizm, hegemonik güç yada güçler tarafından biçimlendirilen, çeşitli uluslararası örgütler ve çok uluslu şirketler ile yürütülen yeni bir dünya düzeni olarak tanımlanmıştır.İkinci bölümde tarım rejimleri incelenmiştir. Rejim kavramının tarıma nasıl uygulandığı ve üçüncü tarım rejimi olarak nitelendirilen tarımsal neoliberalizmin, geçmişteki tarım rejimlerine göre farklılığı açıklanmış ve söz konusu rejimin ilke, norm ve davranış kuralları incelenmiştir. DTÖ sürecindeki gelişmeler ve UTTA'ya taraf olan ülkelerin farklı uygulamaları üzerinde durulmuş ve böylelikle sözü edilen anlaşmadaki, tarıma ilişkin kararlar irdelenerek, çeşitli ülkelerin uygulamaları örneklerle gösterilmiş ve bunların ülkeler üzerindeki etkileri, seçilmiş ürünlerdeki verimlilik ve üretim rakamlarıyla ortaya konulmuştur. Tarım rejiminin temel unsurları ele alınarak, küresel sunum zincirlerinin işleyişi örneklerle incelenmiştir.Tezin üçüncü bölümünde, tarımsal neoliberalizmin Türk tarımı üzerindeki etkisi, ikinci bölüme koşut biçimde incelenmiştir. Türkiye'nin taraf olduğu UTTA'da yükümlendiği şartlar ele alınarak, neoliberal tarım rejiminin kurallaşması ortaya konulmuştur. IMF stand by anlaşmaları, DB tarım reformu uygulama projesi, Türkiye'nin UTTA'daki yükümlülükleri ve AB'ye üyelik müzakereleri sürecinde ortaya çıkan gelişmeler incelenmiştir. Tarımsal neoliberalizmin üretim üzerindeki etkileri, sözleşmeli üretim uygulamaları ve tohumculuk, pazarlama yönü ise süpermarketler bağlamında incelenmiştir. Örnek endüstrilerdeki üretim, tüketim verileri ile şirketlerin paylarını gösteren yoğunlaşma oranları kullanılarak rekabetteki azalma üzerinde durulmuş ve ele alınan örneklerle tarımdaki üretim yapısının doğrudan ve dolaylı olarak nasıl etkilendiği ve ülkemizde küresel üretim biçimlerine nasıl geçildiği de gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
The agricultural sector has been seriously effected from the neoliberal policies after 1980?s. The agricultural regime has been transformed to ?Agricultural Neoliberalism?. In this regime, markets come under the influence of the global capital and as the capital gains efficiency in agriculture, the mode of production transforms and globalized. This regime is provided by the big agricultural producers like USA and EU with the intervention of international organizations. But as these countries still intervene to their agriculture, the developing and the least developed countries face with direct or indirect pressure to liberalize their markets. For this purpose, this thesis aimed to investigate the transformation in agriculture.The thesis includes three parts. In the first part, the concept of ?Agricultural Neoliberalism? is used to investigate the formation of neoliberal globalization in agriculture. For that reason, the neoliberal globalization is defined as a regime and the three important variables power, hegemoy and international organizations are investigated in order to define neoliberalizm as a regime provided by the hegemonic powers and conducted by the international organizations and multinational companies to form a new world order.In the second part the agricultural regimes are analyzed. How the concept of regime is used in agriculture is defined and the differences of agricultural neoliberalism to the previous regimes are investigated by using the principles, norms and behavioral rules. The different exercises of the countries that signed the Uruguay Round of Agricultural Agrement are analyzed and by that way the differences in the application of the decisions taken in the agreement are investigated by using the data on productivity and production of choosen commodities. Alsa the main elements of the agricultural regime is taken and the operations of global supply chains are investigated.The third part of the thesis analysis the effects of agricultural neoliberalism on Turkish agriculture paralel to the second part of the thesis. The liabilities of Turkey on the Uruguay Round of Agriculture Agreement is analyzed in order to understand how the agricultural neoliberalism is come under the rule. The stand by arrangements with IMF, the agricultural reform project signed with WB and the developments regarding the agricultural sector in the process of full membership negotiations with EU is investigated. The effects of agricultural neoliberalism on the production side is analyzed by contract farming and by the developments in the seed sector, and on the marketing side it is analyzed by the supermarkets. The production, consumption datas and the concentration ratios of the sample industries are used in order to prove the decrease of competition and the increasing control of few companies. These examples show how the production structure is effected directly or indirectly and also shows how the transformation to global mode of production in Turkey.
Benzer Tezler
- İstanbul kent çeperlerinde kırsal arazilerin dönüşümü Ağaçlı-Yeniköy yöresi örneği
Transformation of rural areas on Istanbul fringe Agacli-Yenikoy sample
GÜLCE KANTÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR
- Türk kamu yönetiminde neoliberal dönüşümün yansımaları: Şeker Kurumu örneği
Reflections of the neoliberal transformation in Turkish public administration: The case of the Sugar Authority
ANIL MÜGE SEYREKBASAN
Doktora
Türkçe
2022
Kamu YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF ÖZER
- Tarım politikalarında neoliberal dönüşüm ve ekolojik yansımaları: Türkiye örneği
Neoliberal transformation and ecological reflections in agricultural policies: The case of Turkey
AYGÜL AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN ALGAN
- 1980 sonrası Türkiye tarımında yapısal dönüşüm ve mevsimlik tarım işçileri: Sakarya örneği
Structural transformation of Turkish agriculture and seasonal agricultural workers after 1980: The case of Sakarya
UYGAR DURSUN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2014
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEZAİ TEMELLİ
- Fındık tarımında mevsimlik işçilerin çalışma ve yaşam koşulları: Giresun örneği
Working and life conditions of seasonal workers in hazelnut farming: Giresun example
GİZEM ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriOrdu ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ULUKAN