II. Mahmud Dönemi'nde (1808-1839) İstanbul'da gündelik hayatın gravürlere yansıma biçimi
The form of reflection of daily life in Istanbul to gravures in the Period of Mahmud II.
- Tez No: 257823
- Danışmanlar: DR. PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 371
Özet
Çalışmamızın amacı, Sultan II. Mahmud döneminde (1808?1839), Osmanlı Devleti'nin başkenti olan İstanbul'a gelen seyyahların ortaya koymuş olduğu seyahatnameler ve bu eserlerde bulunan gravürler ele alınarak dönemin gündelik yaşam öğelerinin batılılar tarafından nasıl yansıtıldığını saptamaktır. İstanbul odaklı olmak üzere, Osmanlı gündelik yaşamı ve gündelik yaşamın kapsamış olduğu öğelerin, batılı yazarlar ve sanatçılar tarafından yansıtılma biçimi seyahatnameler ve gravürler çerçevesinde değerlendirilmeye çalışılmıştır.Avrupalı seyyah ve sanatçılar 15. yüzyıldan itibaren çeşitli sebeplerle Osmanlı toprakları ve İmparatorluğun başkenti İstanbul'a gelmişlerdir. Ziyaret etmiş oldukları bu toprakların kültürünü, mimarisini, gündelik yaşamlarını, antropolojik özelliklerini, gündelik yaşamlarını yazmış oldukları seyahatnameler ve yapmış oldukları gravürlerle somutlaştırmışlardır. 18. yüzyıl sonları ve 19. yüzyılda seyahat koşullarının iyileşmesi, egzotizm, romantizm ve oryantalizmin de etkisiyle çok sayıda seyyah ve sanatçı doğuya seyahat etmişlerdir. Seyyahlar, seyahat, kutsal yerleri ziyaret, arkeoloji tutkusu ve arkeolojik kazılar, bilimsel çalışmalar, diplomatik ve görevlendirilme gibi sebeplerle Osmanlı toprakları ve İstanbul'a gelmişlerdir.Bu çalışmada, II. Mahmud ( 1808?1839) dönemini kapsayan devre, İstanbul'un gündelik yaşamına dair önemli ve belgeleyici nitelikte olan gravürler ve seyahatnameleri, dönemin toplumsal, siyasi ve askeri arenası göz önüne alınarak değerlendirilmiştir. Batılı sanatçıların ve seyyahların 19. yüzyılın ilk yarısındaki eserleri, İstanbul'un o dönemdeki fiziki ve sosyolojik yapısı hakkında önemli bilgiler içermektedir.Seyyahlar, seyahatnamelerinde gezdikleri yerler, mekânlar, insanlar ve bu insanların adetleri, gelenek-görenekleri, olaylara bakış açıları, kıyafetleri hakkında bilgiler vermektedir ve bunları gravürlerle gözle görünür hale getirmişlerdir. Çalışmamız kapsamında ele almış olduğumuz yirmi iki adet seyahatnameden, İstanbul'un o dönemki kentsel dokusunda meydana gelen değişiklikler, mimari eserleri, kamusal alanları ve sivil yaşam mekânları, sarayları, askeri yapıları hakkında hem yazınsal hem de görsel veriler şeklinde bilgi edinmekteyiz. Bu dönem seyahatnamelerinden aynı zamanda yapılan yenilikler, sultanın fiziki görünüşü ve karakteri, yaptığı yenilikler ve bunun halka yansıması, farklı milletlerden meydana gelen halkı, kıyafetleri, günlük yaşam biçimi hakkında bilgiler edinebilmekteyiz. Seyahatname yazarlarının ele aldıkları konular ve bunu yansıtma biçimleri ülkeleri, meslekleri ve ilgi alanlarına göre farklılıklar gösterebilmektedir.Çalışmamızda II. Mahmud döneminin sosyal, siyasal dokusunun ve sanat anlayışının da yansıdığı seyahatnameler ve bu eserlerde yer alan gravürler aracılığıyla İstanbul'un günlük yaşamının, dolayısıyla bir toplumun yaşam alanına giren bütün olguların, batılıların gözünden nasıl yansıtıldığı konusunda değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır.Çalışmamızda ele aldığımız, II. Mahmud dönemine ait olan 24 adet seyahatnamenin yazarları çok çeşitli meslek grubu ve farklı milliyetlerden insanlardır. Ele aldığımız eserleri yazarları; edebiyatçı, din adamı, arkeolog, asker, doktor, sanatçı, tarihçi, siyasetçi, diplomat gibi farklı mesleklere mensupturlar. Ülkeleri: İngiltere, Fransa, Amerika, Polonya, Rusya, İskoçya ve Almanya'dır. Çalışmamızda, seyahatname yazarlarının yanı sıra seyahatnamelerde bulunan gravürlerinin sanatçıları da verilmiştir. Dönemin gravürleri, günümüze ulaşmamış yapıları yansıtması ve dönemin yapılarını gerçeğe uygun olarak yansıtması bakımından belgeleyici ve realist nitelik taşımaktadırlar. 19.yüzyıl başında İstanbul'a gelmiş olan seyahatname yazarları tarafından oluşturulmuş metin ve görsel veriler olan gravürleri içermesi, bu eserler aracılığı ile Osmanlı toplumu ve özellikle Türklere bakış açısı hakkında değerlendirmeye yer verilmesi açısından önem taşımaktadır.Çalışmamızda ayrıca çeşitli millet ve mesleklerden olan seyahatname yazarları ve sanatçılarının İstanbul kentine ve burada yaşayan Osmanlı toplumuna bakış açıları saptanmaya çalışılmış ve bu doğrultuda eserlerden örnekler verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of our work is to determine how the elements of daily life in İstanbul which was the capital city of Ottoman Empire in the period of Sultan Mahmud II (1808?1839) was reflected by the Westerners through the travel books and the gravures in which were written by the travelers who came to İstanbul at that period. The form of reflection of Ottoman?s daily life and the details which were encompassed by it, by the writers and artists of Western culture was tried to be assessed in connection with the travel books and gravures.The European travelers and artists came to the lands of Ottoman and İstanbul, the capital city of empire, because of various reasons since 15th century. They embodied the culture, architecture, anthropologic features and the daily life of the lands that they visited, by means of the travel books and gravures. In the last period of 18th century and 19th century, many artists and travelers travelled to East with the help of improved conditions of travelling and the influence of exotism, romantism and orientalism. The travelers came to Istanbul and the lands of Ottoman Empire because of the reasons such as visiting sacred places, the passion of archeology and archeological diggings, scientific works and to be assigned diplomatically etc.In this work, the period of Mahmud II (1808?1839) was assessed considering the social, politic and military conditions of that period and the gravures and travel books which were important documentary sources of daily life. The works of Western artists and travelers in the first half of the 19th century include considerable knowledge about the physical and sociological structure of Istanbul in that period.Travelers both give information about the places which they visited and the customs, traditions, perspectives and cloths of inhabitants in those places in their travel books and also made all of this information visible through their gravures. Form twenty two travel books which are in the scope of our work, we acquire many information which is both in form of visual and literary about the changes in the texture of urban life, architectural works, public sphere and civilian life places, palaces and military structures of Istanbul in that period. At the same time, we can also acquire knowledge about the reforms, the physical appearance and the character of sultan, the reforms that he made and reflections of these innovations to people, the structure of society which includes many nations and their clothes and the general daily life. The subjects are treated by writers of travel books and the form of reflections of these issues can change from traveler to traveler with respect to their countries, occupations and area of interests.In our work, it is tried to be assessed how the daily life in Istanbul, in other words all the phenomena in the life of a society, through the travel books and the gravures which reflects the social and political texture and understanding of art in the period of Mahmud II., was reflected.The writers of twenty four travel books which belongs to the period of Mahmut II. , come from various kinds of jobs and nations. These writers have many different jobs such as authors, the reverends, archeologists, soldiers, doctors, artists, historians, politicians, diplomatists etc. And their countries are England, France, America, Poland, Russia, Scotland and Germany. In our work, the names of the artists of the gravures in the travel books are given along with the names of writers of travel books. The gravures in that period are documentary and realistic in terms of reflecting the structures of that period realistically and including some structures which cannot reach to our time. Also these works are significant in terms of including the texts and gravures of the travel books written by the travelers who came to Istanbul in the beginning of the 19th century, therefore they have importance because of including the perspectives on Ottoman society and especially on Turkish people.Also in our work, it is tried to be determined the perspectives of the artists and the writers of travel books who comes from various sorts of jobs and nations on the society of Ottoman and on city of Istanbul and in this direction it is given some specific examples of those works of traveler books.
Benzer Tezler
- II. Mahmud döneminde (1808-1839) Bolu şehrinin sosyal yapısı
Başlık çevirisi yok
ÇETİN YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
TarihHacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAHAEDDİN YEDİYILDIZ
- Sultan II. Mahmud Dönemi'nde Osmanlı İmparatorluğu'na (Türkiye toprakları) gelen İngiliz sanatçılar (1808-1839)
English painters visiting Ottoman Empire (Turkish territories) in the period of Sultan Mahmud II (1808?1839)
Z. REYHAN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- Düyun-u Umumiye İstanbul merkez binasının Tanzimat sonrası Osmanlı mimarlığı bağlamında değerlendirilmesi
Evaluating the İstanbul central building of Public Debts administration with respect to Ottoman architecture after Tanzimat period
MEHMET ÇAĞLAYAN ÖZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SERVET AKPOLAT
- Osmanlı Devleti'nde iktisadi ve mali boyutlarıyla ayan müsadereleri (II. Mahmut dönemi 1808-1839)
Confiscations of ayan in the Ottoman Empire in its economic and financial dimensions (II. Mahmut period 1808-1839)
KAMİL SEMİH KALYONCUOĞLU
- Ampir üslubun Osmanlı çeşme mimarisine yansıması: İstanbul örnekleri
Reflection of empire style on Ottoman fountain architecture: Examples of Istanbul
NİHAN ZAFER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURCAN YAZICI METİN