Asit yağmurlarının Mardin ve çevresindeki tarihi eserlere etkisi
The effect of acid rain on the historical monuments in Mardin region
- Tez No: 259295
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA BOYBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Asit yağmurları, Tarihi eserler, Mardin tarihi eserleri, Asityağmurlarının etkisi, Acid rain, Historical monuments, Mardin?s historical monuments, Acidrains effects
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Anorganik Kimya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 48
Özet
Yok olması halinde tekrar yerine konulabilme imkanı olmayan tarihi ve kültürel eserler korunması gereken önemli değerlerimiz arasındadır. Fiziksel tahribatın yanında hava kirliliğinden kaynaklanan asit yağmurları sonucu tarihi eserler ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Fosil yakıtların yanmasından, trafikten ve endüstriden kaynaklanan kükürt ve azot oksitlerin su ve nem ile reaksiyonu sonucu oluşan asidik özeliğindeki yağışlar tarihi eserlerin aşınmasına ve bozulmasına neden olan faktörler arasındadır. Asit yağmurlarının özeliğine ilave olarak tarihi eser örneğinin kimyasal ve minerolojik yapısı da etkileşimin boyutunu belirlemede yardımcı olmaktadırAnadolu'yu Mezopotamya'ya bağlayan Mardin yöresi tarihsel gelişim içerisinde onlarca uygarlığa ev sahipliği yapmış ve çeşitli uygarlıkların eserlerini bir arada barındıran önemli tarihi kentlerimizden biridir. Özellikle Midyat ilçesinden alınmış Mardin taşlarıyla yapılan tarihi eserler bölgede geniş yer kaplamaktadır. Midyat taşlarıyla yapılan tarihi eserlerin asit yağmurlarından nasıl etkilenebileceğinin araştırıldığı bu çalışmada tarihi eserlerden alınmış taş örneği kimyasal açıdan karakterize edilmiş, nem tutma yüzdesi belirlenmiştir. Tarihi eser örneği asidik ve bazik çözeltilerle belirli sıcaklık ve sürelerle muamele edilmiştir. Böylece yağışın asitliğinin, temas süresinin ve sıcaklığın tarihi eserlere etkisi araştırılmış, bu etkiler sonucu kütle kayıpları hesaplanmıştır.Tarihi eser örneği esas itibariyle kalsiyum bileşenlerinden oluşmaktadır. Silisyum bileşikleri de önemli bir yer tutarken, daha az oranda magnezyum ve potasyum bileşenleri de bulunmaktadır. Asitliğin, temas süresinin ve sıcaklığın artmasıyla beraber tarihi eser örneğinin asit yağmurlarından etkilenmesi de artmaktadır. Maksimum ağırlık kayıpları pH=2 için %1.39, 1440 dakikalık temas süresi için %0.86, 25oC lik sıcaklık için %0.69 olmaktadır. Çözeltiye geçen iyonlardan örnekteki bulunuş miktarına paralel olarak en fazla Ca+2 iyonun için 5.5 ppm olarak pH = 2'de gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The historical and cultural, unique artifacts can?t be recovered anymore when destroyed. They are valuable heritage and crucial measures have to be taken to protect them. They will be possibly because of physical devastation, and acid rains which are result in air pollution. Acid rains are a result of the reaction of water and moist with burning fossil fuels, sulphur and nitrogen oxides which are released from traffic, and industry. They are one of the factors which cause the corrosion and decay of historical artifacts. Additional to the acid rains aspect, the chemical and mineralogical structure of any historical artifact? Can assist in determining the possible dimension of the interaction.The district of Mardin relates Anatolia with Mesopotamia, and has Iodged many civilizations for ages; it?s an important historical city which functions as a centre of artifacts which belong to different civilizations. Especialiy historical artifacts which are made of Mardin stones brought from the district of Mardin. Stone samples of historical artifacts were chemically characterized, and the rate of moistening was determined in this study to search how historical artifacts made of Midyat stones can be affected by acit rains. The sample from the historical artifact has been treated with acidic and basic solutions for certain periods and under certain temperatures. Thus, the amount of acidity, contact period and temperature of rain on historical artifacts were investigated. Mass losses were calculated after these effects.The example of historical monuments is consisted of Ca components. While Si compounds have a significant amount, Mg and K components in a little ratio are also available. While contact time, acidity and temperature increases, their affections of historical monuments are also increased. The maximum weight losses were found at pH=2 as %1.39, %0.86 for the acid contact time of 1440 minutes and %0.69 for 25 oC. The most soluable ions from the stones at pH=2.0 was Ca+2 with the concentration of 5.5 ppm.
Benzer Tezler
- The effect of acid rain on some building materials
Asit yağmurlarının bazı yapı malzemeleri üzerine etkisi
MUSTAFA SALAH RASHID AL-FAOOR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
BiyolojiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TARKAN YORULMAZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAGHAD MİQDAD MAHMOUD
- Metal ve alaşımlar üzerine asit yağmurlarının etkisinin araştırılması
A Study on the effects of acid rain on the metal and alloys
SAADET ÖZGÜL
- Tarihi eserler üzerine asit yağmurlarının etkisi
The Effects of acid rain on the historical monuments
AYFER EFLATUN
- Tarihi eserlerin karakterizasyonu ve asit yağmurlarının etkisi ile korozyonu
Başlık çevirisi yok
FATİH ASLAN
