Topraktaki radyonüklitler için etkin doz dönüşüm katsayılarının Monte Carlo Yöntemi ile hesaplanması
Calculation of effective dose conversion coefficicents for the radionuclides in soil using the Monte Carlo Method
- Tez No: 260024
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Radyoloji ve Nükleer Tıp, Physics and Physics Engineering, Radiology and Nuclear Medicine
- Anahtar Kelimeler: Radyoaktivite, Etkin doz, Doz hızı, Etkin doz dönüşüm katsayıları, Radioactivity, Effective Dose, Dose Rate, Effective dose Conversion Coefficients
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 55
Özet
Bir bölgenin radyasyon fonunun oluşturulmasında, toprak, su ve havada yapılan çevresel radyoaktivite ölçümleri ve bu kaynaklardan her birinin havadaki doz hızına katkılarının bilinmesi önemli yer tutar. Bu çalışmada, toprakta yapılan radyonüklit konsantrasyonu ölçümlerinin (Bq/kg) yıllık etkin doza (µSv/y) dönüştürülmesine yarayan etkin doz dönüşüm katsayılarının (µSv/y)/(Bq/kg) Monte Carlo yöntemi ile hesaplanması amaçlanmıştır. Toprak hacmine düzgün dağıtılmış varsayılan izotropik bir kaynaktan yayımlanan 30 farklı foton enerjisi ve 62 farklı gama pikinin matematiksel bir vücut modeli içerisinde oluşturduğu organ dozları (kaynak parçacık başına) MCNP Monte Carlo programı yardımıyla hesaplanmıştır. Bu değerler daha sonra radyasyon ağırlık faktörleri ve organ ağırlık faktörleri ile birlikte kullanılarak etkin doz dönüşüm katsayılarına dönüştürülmüştür. EDDK ile foton enerjisi (E; keV) arasında EDDK = 0.0017E ? 0.2595 biçiminde bir bağıntı elde edilmiştir. Ayrıca topraktaki radyoaktif serilerin gama pikleri kullanılarak EDDK değerleri 238U serisinin 226Ra, 214Pb ve 214Bi üyeleri için sırasıyla 0.00530, 0.22506 ve 1.82013 (µSv/y)/(Bq/kg) ve 232Th serisinin 228Ac, 224Ra, 212Pb, 212Bi ve 208Tl üyeleri için sırasıyla 1.03555, 0.00927, 0.10940, 0.10721 ve 1.84369 (µSv/y)/(Bq/kg) olarak elde edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda topraktaki 238U, 232Th serileri ile 40K ve 137Cs çekirdeklerinin EDDK değerleri 2.05049, 1.84369, 0.23724 ve 0.69126 (µSv/y)/(Bq/kg) şeklinde belirlenmiş ve bu değerlerin literatür verileri ile uyumlu olduğu gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In determining the radiation background of a region, it is important to carry out environmental radioactivity measurements in soil, water and air, to determine their contribution to the dose rate in air. This study aims to determine the dose conversion coefficients (in {nGy/h}/{Bq/kg}) that are used to convert radionuclide activity concentration in soil (in Bq/kg) to dose rate in air (in nGy/h) using the Monte Carlo method. An isotropic source which emits 30 different photon energies and 62 different gamma peaks was assumed to be uniformly distributed in soil. The doses released by photons in organs and tissues of a mathematical phantom were determined by the Monte Carlo package MCNP. The organ doses were then used, together with radiation weghting factors and organ weighting factors, to obtain effective doses for the energy range of 100 keV-3 MeV, which in turn are used to determine the effective dose rates in air per unit of specific activity. A relationship between effective dose conversion coefficient ({nGy/h}/{Bq/kg}) and photon energy (E; keV): EDDK = 0.0017E ? 0.2595. In addition, the gamma peaks from the radioactive series in soil were used to obtain the effective dose conversion coefficients for 226Ra, 214Pb and 214Bi members of 238U series as 0.00530, 0.22506 ve 1.82013 (µSv/y)/(Bq/kg) respectively. Also, the effective dose conversion coefficients for 228Ac, 224Ra, 212Pb, 212Bi and 208Tl members of 232Th were determined as 1.03555, 0.00927, 0.10940, 0.10721 ve 1.84369 (µSv/y)/(Bq/kg), respectively. As a result of this study, the effective dose conversion coefficients for 238U, 232Th, 40K and 137Cs in soil were computed as 2.05049, 1.84369, 0.23724 and 0.69126 (µSv/y)/(Bq/kg), respectively. These values were found to be consistent with literature values.
Benzer Tezler
- Ankara ili toprak ve içme sularının radyolojik ve kimyasal açıdan incelenmesi, ilgili sağlık risklerinin belirlenmesi ve doz dönüşüm faktörlerinin oluşturulması
Investigation of soil and drinking waters in Ankara in terms of radiological and chemical properties, determination of related health risks and creating conversion factors
ENİS KAPDAN
Doktora
Türkçe
2019
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN ALTINSOY
- Isparta il toprak örneklerinde doğal radyoaktivite ölçümleri
Natural radıoactıvıty measurements ın soıl samples at Isparta provınce
FATİH ÇAĞLAR KAHRAMAN
Doktora
İngilizce
2024
Fizik ve Fizik MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ERTAN KÜRKÇÜOĞLU
- Radyonüklitlerle kirlenmiş gıda maddelerinde doz kontrol düzeyleri ve Türkiye'deki Çernobil serpinti verileriyle örnek bir uygulama
Dose controlling levels in contaminated foodstuffs with radionuclides and a sample application with Chernobyl fallout data in Turkey
SEVCAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kimya MühendisliğiGazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM TÜKENMEZ
- Çeşitli gübrelerden bitkilere geçen radyonüklidlerin gama spektroskopi yöntemi ile incelenmesi
Investigation of radionuclides passed from various fertilizers to plants by gamma spectroscopy method
DİLARA OTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELA GANİOĞLU
- Distribution of radionuclides in Arıklı region (Çanakkale/Ayvacık) and possible causes
Arıklı bölgesinde (Çanakkale/Ayvacık) radyonüklitlerin dağılımı ve olası nedenleri
GÜLCAN TOP
Doktora
İngilizce
2022
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL ÖRGÜN TUTAY
DOÇ. DR. GÜRSEL KARAHAN