Demirpınar Çayı Havzası'nın (Üzümlü-Erzincan) fiziki coğrafyası
Physical geography of Demirpınar (Üzümlü-Erzincan) stream basin
- Tez No: 263889
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÜNAY KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Araştırma sahasını oluşturan Demirpınar Çayı Havzası, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü içerisinde kalmakta olup; kuzeyde Esence ( Keşiş ) Dağları, güneyde Fırat Nehri, doğuda Karakaya Dağı, batıda ise Üzümlü ilçesi ile sınırlanır.Yüzölçümü yaklaşık olarak 376,5 km² olan araştırma sahası, Erzincan il merkezine 35 km. mesafede, Üzümlü ( Cimin ) ile Tanyeri arasında kalan bir su toplama havzası konumundadır. Kaynağını yaklaşık 3500 m. yükseltisi olan Esence ( Keşiş ) Dağlarından alır ve irili ufaklı birçok dere ile beslenerek Fırat Nehri'ne karışır.Esence Dağlarının su bölümü çizgisinin güneyinde yer alan havzada önemli yerleşme birimlerini köyler oluşturur. Bunun yanı sıra yaylalar, mezralar ve komlar da hayvancılık faaliyetleri kapsamında mevsimlik yerleşmeler olarak araştırma sahasında dikkati çekmektedir. Demirpınar Çayı'nın yukarı çığırında Sarıca, Ahmetağa, Küçüksarıkaya, Gülpınar, Hasan ağa, Sarıkaya; aşağı çığırında ise Pişkidağ, Yeniçardaklı, Çardaklı, Murat, Düzali ve Demirpınar köyleri başlıca yerleşmeleri oluşturur.Araştırma sahası jeolojik olarak Pondit ? Anatolid / Torid tektonik birliklerinin geçiş bölgesinde yer almaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı sınırları dahilinde kalan havzanın ana kayaç unsurlarını, denizaltı kıtasal kabukları olarak da bilinen serpantinler oluşturur. Bunun yanısıra Miyosen yaşlı kalker formasyonu da sahada geniş alanlar kaplamaktadır.İnceleme alanında ekonomik değeri olabilecek kromit, manyezit gibi cevher oluşumları ile kireçtaşı ve mermer ocaklarından da bahsedebiliriz.Araştırma sahası, Türkiye'nin en dağlık bölgesinde ve en önemli ovalarından biri olan Erzincan ovasının kuzey sınırını oluşturan dağ sıraları dahilin de dir. Demirpınar Çayı Havzası, yer şekilleri bakımından oldukça sade fakat önemli morfolojik birimleri bünyesinde barındıran bir sahadır. Akarsuyun saha üzerindeki aşındırma ve biriktirme şekilleri morfolojiyi önemli ölçüde şekillendirmiş ve yapılandırmıştır.Çalışma sahasının bulunduğu yere ulaşım, standardı yüksek Erzincan-Erzurum karayolu ile sağlanırken, havza içerisinde ise köy yerleşmelerini birbirine bağlayan yolların standardı düşük ve stabilizedir. Ulaşımın yağışsız mevsimlerde nispeten daha kolay olduğu bu köyler heyelan, sel ve deprem gibi çeşitli doğal afetler nedeniyle yoğun bir şekilde göç vermiştir. Litolojik, morfolojik ve tektonik etkenlere bağlı olarak yörede oldukça sık görülen bu gibi afetler kırsal yaşamı olumsuz yönde ve büyük ölçüde etkilemiştir. Ayrıca tarıma elverişli arazinin oldukça sınırlı oluşu ve hayvancılığın da yeterince gelişmemiş olması bu göçleri tetikleyen başlıca unsurlardandır.Demirpınar Çayı havzası, akarsuyun etkilediği ve etkilendiği sahanın bütününü kapsamaktadır. Bu saha gerek hidrografik, klimatik, jeolojik ve morfolojik; gerekse beşeri ve iktisadi faaliyetler açısından daha önce detaylı bir şekilde incelenmemiştir. Bizim çalışmamız bu sahanın morfolojik yapısıyla sınırlandırılmış ve Erzincan Ovası'nın genel morfolojisi de dikkate alınarak Demirpınar Çayı'nın etken olduğu jeomorfolojik yapı üzerinde durulmuştur.
Özet (Çeviri)
Demirpınar stream basin that constitudes the search area lies within the upper Fırat of Eastern Anatolia and surrounded with Esence mountains in the North , Fırat river in the South, Karakaya Mountain in the east, and Üzümlü town in the west.As an acreage the search area is about 376.5 km and is 35 kms to Erzincan and has also a position of water collecting area between Üzümlü and Tanyeli. It springs out from Esence mountain which has a altitude of 3500 meters and flows through the Fırat river with the help of big and little mixed rivers.The important localization areas make up by the villages in the basin that lie in the southern part of water line. Besides, pleatues, fields,farms receive attention as seasonal activity in terms of animal breeding.In the upper part of Demirpınar stream Sarıca,Ahmetağa, Küçüksarıkaya , Gülpınar, Hasanağa, Sarıkaya, and in the lower part Pişkidağ,Yeniçardaklı, çardaklı, Murat, Düzali and Demirpınar constitute the principal residential areas.Geologically the research area takes part in the Pondit-Anatolid/Torid tectonic forces transition areas. The continental under water antigorites form the main graywacke elements in the basin staying in the borders of North Anatolia fault line. In addition to this, old miocene limestone formation covers a great deal of area in the region.We can mention the composition of some precious things such as cromite and meerschaum which have economical values and the marble and limestone kalkers quarries.The search area lies within the border line that forms Erzincan Plain which is one of the most important plains and the very mountainous areas of Turkey. In terms of ground shape, Demirpınar stream basin is a very plain, but covers very important geomorphological elements in itself.The erosion and accumulation figures caused by the running water have shaped and constructed the geomorphology.Accessing the inquiry area is provided with Erzincan-Erzurum highway. The Standard of the roads that lead to the villages within the basin is low and gravel type. The Access to the villages is rather easy in the season when rain is deficient but because of flood and eartquake there happened huge migration in the district. Depending on the litological, morphological and techtonic elements, the rural life is affected in a negative way. Besides, limited agricultural areas and underdeveloped cattle breeding facilities are the main cause of migration.Demirpınar Stream basin covers all the areas that affects or affected by the running water. This area hadn?t been analyzed in detail hidrographically, climatically, geologically and morphologically and in terms of human and economy before.Our study has been limited with the morphological structure of the area and considering the general morphology of Erzincan basin, it has been focused on geomorphological structure that Demirpınar stream caused.
Benzer Tezler
- Demirpınar Çayı havzası ve çevresinin (Üzümlü/Erzincan) Trombidioidea ve Erythraeoidea (Acari) faunasının belirlenmesi
Determination of the fauna of Trombidioidea and Erythraeoidea mites (Acari) in Demirpinar Stream basin (Üzümlü / Erzincan) and its surrounding
ALPER TORUNLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ SEVSAY
- Nohut tarımında çiftçi uygulamaları ile önerilen yetiştirme tekniklerinin kıyaslanması üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
HALİL KAPAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜLÜMSER
- Demirhisar (Mersin kuzeydoğusu) civarının jeolojisi ve sedimantolojik özellikleri
Geological and sedimentological properties of Demirhisar area (Northeast Mersin)
ULAŞ İNAN SEVİMLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL GÜRBÜZ
- Mandibulada all-on-four ve trefoil konseptlerinin farklı oklüzyon koşullarda yüklenmesiyle oluşan streslerin sonlu elemanlar analizi ile değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
BERNA DERİNPINAR
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2021
Diş HekimliğiAkdeniz ÜniversitesiProtetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MUSTAFA ÖZARSLAN
- İmmmünsupresif tedavi alan karaciğer nakli hastalarında farklı yaş gruplarının tedaviye uyumu
Treatment adaptation of different age groups in immunosuppressive treated liver transplant patients
KÜBRA DERİNPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sağlık Eğitimiİnönü ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABUZER DİRİCAN