Maddeci tarihçiliğe eleştirel bir katkı denemesi
A critical contribution essay to materialist historicism
- Tez No: 265023
- Danışmanlar: PROF. DR. SİNAN ÖZBEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Bölümü
- Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 277
Özet
Marx 19.yüzyıldan günümüze değin hem teorik hem de pratik alanda gerçekleşen tarihsel-toplumsal gelişmelerin bir şekliyle müdahili olmuş bir düşünürdür. Kadim felsefe geleneği içinde kendisine yer ayrılmasa da Marx, çağdaş felsefe içinde önemli bir yer tutmaktadır. Çağdaş felsefe disiplinlerarasılık açısından zengindir. Marx'ta felsefeden politikaya, antropolojiden tarihe, edebiyattan ekonomiye maddeci yaklaşımı aracılığıyla bu tutumu geliştirir.Marx'ın maddeci yaklaşımının iki temel uğrağı vardır: i) ?şimdi ve burada,? ii) ?ilişkisellik.? Şimdi ve burada olmak yalnızca maddeci yaklaşıma özgüdür. Çünkü maddeci yaklaşım şimdi ve burada olanı gerçek kabul eder ama gerçekliğin kendisi olarak ele almaz. Böylece hem duyuma ve deneyime gereken önemi verir hem de duyumun ve deneyimin söz konusu nesnesini farklı soyutlama ve genellik düzeyleri içinde kavramak için araştırır. Fakat bu, Marx'ı sanıldığı kadar kolay bir şekilde empirist ve pozitivist maddecilik yoluna sokmaz. Çünkü Marx onlardan farklı olarak, şimdi ve burada olanı tümevarımsal bir soyutlama içinde değil, içsel ilişkiler içindeki bütünlük açısından değerlendirir. Bir başka ifadeyle, ?ilişkisellik? içinde varolanın bilgisini ortaya koymaya çalışır. Böylece Marx, şimdi ve burada ile ilişkisellik uğrakları aracılığıyla verili olanın ötesine geçmeyi başarır.Dolayısıyla Marx'ın maddeciliği baştan belirlenmiş bir takım öncüllerle, mutlak tanımlarla değil, tarihsel ve toplumsal olana sıkı sıkıya bağlı düşüncedeki somutluk üzerinden gelişen bir eleştiridir. Onun eleştiri olarak gelişmesi, verili olanı dönüştürmek ve ?yeniden kurmak? için bir imkan yaratır. Bu yüzden bütün yapıtlarında Marx, farklı konumlanma noktaları aracılığıyla gerçekliğin bütünsel görünümünü koymaya çalışır. Bu yüzden eleştirisi yalnızca genç-Hegelcilerle, Feuerbach'la, Hegel'le sınırlı kalmaz, kaba maddecilere, klasik iktisatçılara, anarşistlere ve popülist sosyalist siyasetçilere kadar geniş bir yelpazeye yayılır. Farklı konumlanma noktaları ve diyalektik düşünmenin sağladığı bu eleştirel imkan, aynı zamanda Marx'ın felsefe, reel-politika ve bilim aracılığıyla kapitalist sistemin ideolojik bütünlüğünü çözümlemeyi ve yeni bir kurucu iradenin nasıl gelişeceğini göstermesini sağlar.Marx'ın maddeci tarihçiliği söz konusu edildiğinde ve bütün yapıtlarının temel izlekleri içsel ilişkiler itibariyle belirlendiğinde yukarıda ifade edilenler daha da netleşir. Bu tez ?şimdi ve burada? ile ?ilişkisellik? uğraklarının Marx'ın bütün çalışmalarında nasıl etkin rol aldığını göstermeyi deneyerek maddeci tarihçiliğe bir katkı oluşturmaya çalışır.
Özet (Çeviri)
Karl Marx has one way or another been part of historical-social developments that occurred either in theoretical or practical realm since the 19th century. Even though he is not considered to be part of the ancient philosophy, he occupies a significant place in contemporary philosophy. Contemporary philosophy is rich in terms of inter-discipliner thinking. Marx, too, develops this mode of thought with his materialist approach which focuses on different fields from philosophy to politics, anthropology to history and from literature to economics.Marx?s materialist approach has two moments: i) ?now and here,? ii) ?relationality.? To be ?now and here? is peculiar to materialist approach, because, materialist approach takes ?now and here? as real but not as reality itself. Thus, on the one hand, it underscores the affection and experience as in the way it should be, and, on the other, it investigates the object of this particular affection and experience to understand them in different abstract and general levels. However, this does not yield Marx to the empiricist and positivist ways of thinking. Because, unlike others, Marx does not consider ?now and here? in a inductive abstraction, rather he perceives it in terms of totality within internal relations. In other words, Marx accomplishes to go beyond the given with the help of ?now and here? and ?relationality.?Hence, Marx?s materialism does not rely on a priori determined assumptions and absolute definitions. It is a critique that fosters from concreteness which is imminently connected to the historical and the social. Its development as a critique generates a possibility to transform and ?reconstruct? the given conditions. Therefore, Marx struggles to reveal the totalistic aspects of reality via different positionings. Hence, he does not limit his critique to young-Hegelians, Feuerbach, or Hegel; he also criticizes a variety of currents from crude materialists, to classical economists, anarchists or populist socialist politicians. The critical possibility that is provided by different positionings and dialectical thought enables Marx to analyze the ideological holiness of capitalist system via philosophy, real-politics and science. It also enables him to demonstrate the ways in which new constitutive will can be developed.It will be more lucid when one considers the materialist history of Marx and traces the main contours of his works in an internally related manner. This dissertation aims to provide a contribution to materialist history by means of illustrating the ways in which the moments of ?now and here? and ?relationality? play such significant roles in Marx?s oeuvre.
Benzer Tezler
- Tarihsel maddeci bir bellek teorisinin imkânı: Kolektif bellek'te Fatsa'yı aramak
The possibility of a historical materialist theory of memory: Searching for Fatsa in collective memory
GİZEM EKİN ÇELİK
- Gerçekliğin iletişiminde diyalektif maddeci felsefe, bilim, sanat bağıntısı ve belgesel sinema
The relation of dialectic materialist philosophy, science and arts in the commanication of the reality and documantry cinema
CANAN BENGÜ ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEM PEKMAN
- İdeoloji kavramının maddeci bir analizi
Başlık çevirisi yok
UFUK URAS
Doktora
Türkçe
1990
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESAT ÇAM
- Critical analysis on marxist orthodoxies: A contribution of social history of political theory
Marksist ortodoksilere eleştirel bir analiz:Siyasal düşüncenin toplumsal tarihi katkısı
BERKAY KOÇAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. REŞİDE ÖMÜR BİRLER CEYHAN
- A material feminist approach to William Shakespeare's Hamlet
Wıllıam Shakespeare'in Hamlet adlı oyununa maddeci feminist bir yaklaşım
GİZEM BARDAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ IŞIL ŞAHİN GÜLTER