Psikolojik ve sosyal dışlanma ile sosyal reddedilme kavramları arasındaki farklılıkların saldırganlık temelinde incelenmesi: Cinsiyet, bağışlayıcı kişilik ve negatif duygulanımın rolü
Conceptual differentiation of the ostracism, social exclusion and social rejection in relation to aggressive reactions: The roles of sex, forgiveness and negative affectivity
- Tez No: 265204
- Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu araştırmada psikolojik dışlanma, sosyal dışlanma ve sosyal reddedilme olgularının, bireylerin gösterdikleri saldırganlık tepkileri açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek ve dışlanan bireylerin saldırganlık tepkilerinde cinsiyet, bağışlayıcı kişilik ve negatif duygulanım özelliklerinin rolünü tespit etmek amaçlanmıştır. Ayrıca, üç tür dışlanma koşulunun bireylerin çeşitli duygularına (öfke, içerleme, üzüntü, tedirginlik ve haksızlık) etkisi de araştırma kapsamında incelenmiştir. Araştırma Sağlık Bakanlığı Merkez Teşkilatı'nın farklı birimlerinde çalışan toplam 180 katılımcı ile yürütülmüştür. Veri toplamada dışlanma koşullarını değişimlemek için öykülerden, araştırmacı tarafından Türkçeye uyarlanan ?Saldırganlık Ölçeği?, ?Bağışlayıcı Kişilik Ölçeği? ve ?Negatif Duygulanım Ölçeği? olmak üzere üç ölçekten, duygu ölçümlerine yönelik form ile demografik bilgileri elde etmek için kişisel bilgi formundan yararlanılmıştır.Bulgular, psikolojik dışlanma, sosyal dışlanma ve sosyal reddedilme kavramlarının işaret ettiği olgularda saldırganlık tepkisi açısından psikolojik dışlanmanın, sosyal dışlanma ve sosyal reddedilmeden farklı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, cinsiyet temel etkisinin bireylerin üç tür dışlanma durumunda gösterdikleri saldırganlık düzeyleri açısından anlamlı bir farklılaşmaya yol açmadığını göstermiştir. Ancak dışlanma koşulu ve cinsiyet değişkenlerinin ortak etkisinin saldırganlık üzerinde anlamlı bir fark yarattığı ve bu noktada en saldırgan grubun sosyal reddedilme yaşayan kadınlar olduğunu göstermiştir. Bunun yanı sıra, bir kişilik özelliği olarak bağışlayıcı kişilik ve negatif duygulanım değişkenlerinin temel etkilerinin saldırganlık tepkisi üzerinde anlamlı farklara yol açmasına rağmen dışlanma koşulu, cinsiyet ve bağışlayıcı kişilik / negatif duygulanım değişkenlerinin ortak etkisinin katılımcıların gösterdikleri saldırganlık düzeyi açısından anlamlı bir farka yol açmadığı görülmüştür. Son olarak duygular açısından sosyal reddedilme yaşayan katılımcıların psikolojik dışlanma koşulundaki katılımcılardan anlamlı düzeyde daha fazla üzüntü ve sosyal dışlanma koşulundaki katılımcılardan anlamlı düzeyde daha fazla tedirginlik hissettikleri bulunmuştur. Ayrıca hem sosyal reddedilme hem de sosyal dışlanma koşulundaki kadınların psikolojik dışlanma koşulundaki kadınlardan anlamlı olarak daha fazla içerleme duygusu yaşadıkları görülmüştür. Son olarak içerleme duygusu açısından sosyal reddedilme koşulunda kadınlar erkeklere kıyasla daha fazla içerlerken; psikolojik dışlanma koşulunda ise tersine erkekler kadınlara kıyasla daha fazla içerlemişlerdir.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ilgili literatür bağlamında yorumlanmış ve tartışılmıştır. Son olarak araştırmanın kısıtlılıklarına değinilmiş ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Eventhough ostracism, social exclusion and social rejection have been considered as conceptualy related topics in the social psychology literature, some authors have attempted to discuss about the extent to which these phenomena overlap or differentiate. But no empirical research has been conducted to resolve this controversial issue. Hence, the aim of the present study is to indicate empirically that whether ostracism, social exclusion and social rejection are distinct phenomena. The first purpose of the study is to reveal that the degree of aggressive reactions in response to those three types of exclusions will differ. The second goal of the study is to explore whether the personality traits such as negative affectivity, forgiveness and participant sex moderate the aggressive reactions in response to being ostracized, rejected or socially excluded. The effects of exclusion type and sex of participants on their emotions were also investigated. A convenient sample consisting of 180 employees working at the various departments of the Ministry of Health was recruited. Manipulation of the exclusion variable was carried out through vignettes representing ostracism, social exclusion and social rejection in a workplace context respectively. As for the dependent measure, a scale of aggressive responses in relation to the vignettes were constructed. To represent the moderating variables, negative affectivity and forgiveness scales were adapted to Turkish.Results indicated that the participants in the social exclusion and social rejection condition revealed more aggressive reactions than the ostracism condition. In this context ostracism can be considered as a distinct phenomenon from social exclusion and social rejection. The results also showed that social exclusion, rejection and ostracism was qualified by participant gender in relation to aggression. Hence the most aggressive group is women who were socially rejected. On the other hand personality traits such as negative affectivity and forgiveness did not moderate the aggressive reactions in response to being ostracized, rejected or socially excluded. Finally participants who were socially rejected felt more sadness than participants who were ostracized and felt more restlessness than who were socially excluded. Also women who were socially rejected and excluded felt more resentment than women who were ostracized. And women who were socially rejected felt more resentment than men who were socially rejected. In the ostracism condition men who were ostracized felt more resentment than women who were ostracized.Findings of the current study are discussed with respect to the relevant literature and suggestions are made for future research.
Benzer Tezler
- Bağlanma stilleri ve bağışlayıcı kişilik ile değişik sosyal dışlanma türlerine verilen duygusal tepkiler arasındaki ilişkiler
The relationships among attachment styles, forgiveness and reactions to different types of social exclusion
BÜŞRA ERCAN
- Olumlu ve olumsuz yaşantı geçirmiş ergenlerin ostrasizm (sosyal dışlanma) ve affetme düzeylerinin incelenmesi
Investigation of ostracism (social exclusion) and forgiveness levels of adolescents with positive and negative life experiences
AYRAHAT HUDAYNAZAROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN AVŞAROĞLU
- Sağır ve işitme engelli bireylerde psikolojik belirtilerin algılanan ebeveyn kabul ret durumları, kişilik ve ayrımcılık (Sosyal dışlanma) açısından işitme engelli olmayan bireylerle karşılaştırılması
Comparison of psychological symptoms in deaf and hearing impaired individuals with non-hearing disabled individuals in tersm of perceived parent acceptance and rejection, personality and discrimination (Social exclusion)
AYLİN İPEK TİMUR
Doktora
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE NİLÜFER ALÇALAR
- Psikolojik dışlanmanın intikam ve affetme üzerindeki etkisinin öz belirleme kuramı çerçevesinden incelenmesi
Investigation for the effect of ostracism on revenge and forgiveness within the framework of self-determination theory
MERVE YÜKSEL
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMİT COŞKUN
- Milan'daki Ganalı mültecilerin topluma entegrasyonu
Exploring social integration: A case study of Ghanaian refugees in Milan, İtaly
FATAO MAMUDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BELMA TOKUROĞLU